Мадрид: Разлика помеѓу преработките

[проверена преработка][проверена преработка]
Избришана содржина Додадена содржина
с r2.6.4) (Робот: Менува fiu-vro:Madrid
Нема опис на уредувањето
Ред 1:
{{внимание}}
{{Без извори|датум=ноември 2009}}
{{Инфокутија за град во Шпанија
| име = Мадрид
Ред 50 ⟶ 49:
| година на попис2 =
}}
'''Мадрид''' ({{lang-es|Madrid}}, шпански изговор: [maðɾið], разговорно: [maðɾi]) е главен и најголем град во [[Шпанија]]. Градот е населен со околу 3,3 милиони <ref>[http://www.ine.es/nomen2/index.do?accion=busquedaDesdeHome&language=1&nombrePoblacion=madrid&x=0&y=0 INE.es] [[Instituto Nacional de Estadística (Spain)|Instituto Nacional de Estadística]] (National Statistics Institute)</ref> (од декември 2009); целото население во градскиот дел (урбаниот дел и предградијата) е пресметано дека е 6.386.932 жители<ref name="Eurostat">[http://epp.eurostat.ec.europa.eu/tgm/table.do?tab=table&init=1&language=en&pcode=tgs00080&plugin=1 Eurostat]</ref>.
 
Мадрид е трета најнаселена општина во Европската унија, по Голем Лондон и Берлин и неговата градска област е трета најнаселена во Европската унија, по Париз и Лондон.<ref name="Demographia">{{cite web |url=http://www.demographia.com/db-worldua.pdf|title=World Urban Areas: Population & Density|publisher=[[Wendell Cox|Demographia]]|accessdate=10 August 2008|format=PDF}}</ref><ref name="UrbanAudit.org">[[Eurostat]], [http://www.urbanaudit.org/DataAccessed.aspx UrbanAudit.org], accessed on 12 March 2009. Data for 2004.</ref><ref name="citypopulation.de">Thomas Brinkoff, [http://www.citypopulation.de/world/Agglomerations.html Principal Agglomerations of the World], accessed on 12 March 2009. Data for 1 January 2009.</ref><ref name="un.org">United Nations Department of Economic and Social Affairs, [http://www.un.org/esa/population/publications/wup2007/2007WUP_Highlights_web.pdf World Urbanization Prospects (2007 revision)], (United Nations, 2008), Table A.12. Data for 2007.</ref> Градот се простира на 698 км2.<ref>[http://www.madrid.es/UnidadesDescentralizadas/UDCObservEconomico/MadridEconomia/Ficheros/MadridEconomia2010Ingles.pdf Member of the Governing Council. Delegate for Economy, Employment and Citizen Involvement. Page 6]</ref>
 
Градот се наоѓа на реката Мансанарес во центарот и на земјата и општината на Мадрид (која го опфаќа градот Мадрид, со своите издвоени и проширени предградија и села); оваа општина се граничи со автономни заедници на Кастилја и Леон и Кастилја-Ла Манча. Освен главен град на Шпанија, седиште на владата и престолнина на шпанскиот монарх, Мадрид исто така е и политички центар на Шпанија.<ref name="Madrid">{{cite news|url=http://www.indiana.edu/~overseas/flyers/mad_ies.html|publisher=Indiana.edu|title=Madrid|date=10 July 2006}}</ref> Моментален градоначалник е Алберто Руиз-Гаљардон од народната партија. Тој е на функција од 2003 година, кога го напуштил Претседателството на автономната заедница на Мадрид и се кандидирал да го замени заминувањето на градоначалникот Хозе Марија Алварез дел Мансано, кој исто така е од народната партија. На последните локални избори од 2007 година, Руиз Гаљардон го зголеми мнозинството на народната партија во Градскиот совет на 34 места од вкупно 57, земајќи 55,5% од гласовите и победи во сите освен во два региони.
 
Поради своето економско производство, животниот стандард, како и големината на пазарот, Mадрид се смета за главен финансиски центар на Пиринејскиот полуостров; домаќин е на седиштата на мнозинство од главните шпански компании, како и седиштето на три од 100-те светски најголеми фирми (Telefónica, Repsol-YPF, Banco Santander). Освен тоа, Мадрид бил рангиран на 10-то место заедно со Хонгконг за најмоќните градови во светот, пресметани во топ 20 градови во 5 од 6 категории.
 
Иако Мадрид поседува модерна инфраструктура, сепак го задржал изгледот и чувството на многу од неговите историски населби и улици. Во неговите обележја се вклучени огромната Кралската палата на Мадрид; Театро Реал (Кралскиот театар), со негова обнова во 1850 во оперска куќа; паркот Буен Ретиро, основан во 1631; величествената зграда на Националната библиотека од 19 век (основана во 1712), содржи некои од шпанските историски архиви, археолошки музеј и три врвни уметнички музеи: музејот Прадо, во кој е сместена една од најдобрите уметнички колекции во светот, Мусео Насионал Сентро де Арте Реина Софија, музеј на современа уметност, и музејот Тисен-Борнемиса, сместен во реновираната Палата Виљаремоса.<ref name="Overview of Madrid">{{cite news
|url=http://www.easyexpat.com/madrid_en/overview_geography.htm
|publisher=Easy expat
|title=Madrid: <math>Overview</math>
|date=11 August 2006}}</ref>
 
== Имиња на градови ==
 
Постојат неколку теории за потеклото на името „Мадрид“. Според легендата, Мадрид бил основан од страна на Окно Бианор (син на кралот Турхениј на [[Тоскана]] и [[Мантова]]) и бил наречен Метрагирта или Мантова Карпетана. Други тврдат дека оригиналното име на градот е Урсарија („земја на мечки“ на латински), поради големиот број на овие животни, кои биле пронајдени во непосредна близина на шумите, кои заедно сo јаготкиното дрво (мадроњо „madroñо“ на шпански), биле амблемот на градот од средниот век. Древното име на градот Магерит доаѓа од името на тврдина изградена на реката Мансанарес во 9 век по новата ера и значи „Место на изобилство со вода“.<ref name="History of Madrid">{{cite web |url=http://elmadridmedieval.jmcastellanos.com/ |title=El Madrid Medieval (Medieval Madrid). Includes Pre-historic, roman and medieval up to the Catholic Monarchs times.|work=History of Madrid. |publisher=José Manuel Castellanos |accessdate=28 October 2007 |language=Spanish}}</ref>
 
И покрај се, денес општо се смета дека потеклото на сегашното име на градот потекнува од 2 век п.н.е. <ref>{{cite web|url=http://www.indigoguide.com/spain/madrid-history.htm |title=Madrid History – Museums – Suggested Itineraries Madrid |publisher=Indigoguide.com |date=|accessdate=3 February 2010}}</ref> Римската империја изградила населба на брегот на реката Мансанарес. Името на ова прво село било „Матриче“ (упатувајќи на реката што ја пресекува населбата). По нападите од страна на германските Суевес, Вандалс и Аланс за време на 5 век по новата ера, Римската империја не може да ги одбрани своите територии на Пиринејскиот полуостров и поради тоа е окупиран од Визиготите. Варварските племиња потоа ја презеле контролата на „Матриче“. Во 7 век исламската победа на Пиринејскиот полуостров го изменила името во „Мајрит“, од арапскиот термин ميرا „Мајра“
(упатувајќи на водата како „дрва“ или „давател на животот“) и Иберо-римскиот суфикс „ тоа "што значи" место “. Сегашното „Мадрид” еволуирало од Мозарабиски „Матрит” коешто сѐ уште на мадрилеански значи ариевски, каурски, припадник на нееврејска раса.<ref name="El origen del nombre">{{cite news
|url=http://www.nova.es/~jlb/mad_es05.htm
|publisher=JLL & JRP
|title=El origen del nombre.
|date=16 August 2006
}}</ref>
 
== Историја ==
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/wiki/Мадрид