Фридрих Вилхелм Јозеф фон Шелинг: Разлика помеѓу преработките

[проверена преработка][проверена преработка]
Избришана содржина Додадена содржина
с Фридрих Вилхелм Јозеф Шелинг преместена како Фридрих Вилхелм Јозеф фон Шелинг преку пренасочување: Сепак нека е :
сНема опис на уредувањето
Ред 2:
{{Викифицирање}}
 
{{Инфокутија Философ
{{Infobox philosopher |
| region = Западна философија
<!-- Scroll down to edit this page -->
| era = [[Философија на 19 век|Философија на XIX век]]
<!-- Philosopher Category -->
| color = #B0C4DE |
region = Western Philosophy |
name| image_name = Friedrich Wilhelm Joseph von Schelling.png
era = [[19th-century philosophy]] |
| caption = |
color = #B0C4DE |
image_name| name = Фридрих Вилхелм Јозеф фон Шелинг<br /><small>''Friedrich Wilhelm Joseph von Schelling.png |''</small>
| birth_date = {{датум на раѓање|1775|1|27|df=y}}
caption = |
| birth_place = [[Леонберг]], [[Виртемберг]], [[Германија]]
name = Friedrich Wilhelm Joseph Schelling
| birth_datedeath_date = {{birthпочинал dateна и возраст|1854|8|20|1775|1|27|df=y}}
| death_place = [[Рагац|Бад Рагац]], [[Швајцарија]]
| birth_place = [[Leonberg]], [[Duchy of Württemberg|Württemberg]], [[Germany]]
| school_tradition = [[German idealismидеализам]] |
| death_date = {{death date and age|1854|8|20|1775|1|27|df=y}}
main_interests = „натурфилозофија“, [[природознание]], [[естетика]], [[религија]], [[метафизика]], [[епистемологија]] |
| death_place = Bad [[Ragatz]], [[Swiss Confederation|Switzerland]]
influences = [[Платон]], [[Јакоб Беме|Беме]], [[Барух Спиноза|Спиноза]], [[Готфрид Лајбниц|Лајбниц]], [[Имануел Кант|Кант]], [[Фридрих Хајнрих Јакоби|Јакоби]], [[Јохан Готфрид Хердер|Хердер]], [[Јохан Волфганг фон Гете|Гете]], [[Фридрих Хелдерлин|Хелдерлин]], [[Јохан Готлиб Фихте|Фихте]] |
| school_tradition = [[German idealism]] |
influenced = [[Георг Вилхелм Фридрих Хегел|Хегел]], [[Семјуел Тејлор Колриџ|Колриџ]], [[Сорен Кјеркегор|Кјеркегор]], [[Мартин Хајдегер|Хајдегер]], [[Паул Тилих|Тилих]], [[Чарлс Сендерс Пирс|Пирс]], [[ЈОхан Волфганг фон Гете|Гете]], [[Емил Факенхајм|Факенхајм]], [[Славој Жижек|Жижек]], [[Олаво де Карваљо|Карваљо]]
main_interests = [[Naturphilosophie]], [[Natural Science]], [[Aesthetics]], [[Religion]], [[Metaphysics]], [[Epistemology]] |
influences = [[Plato]], [[Jakob Böhme|Böhme]], [[Baruch Spinoza|Spinoza]], [[Gottfried Leibniz|Leibniz]], [[Immanuel Kant|Kant]], [[Friedrich Heinrich Jacobi|Jacobi]], [[Johann Gottfried Herder|Herder]], [[Johann Wolfgang von Goethe|Goethe]], [[Friedrich Hölderlin|Hölderlin]], [[Johann Gottlieb Fichte|Fichte]] |
influenced = [[Georg Wilhelm Friedrich Hegel|Hegel]], [[Samuel Taylor Coleridge|Coleridge]], [[Søren Kierkegaard|Kierkegaard]], [[Martin Heidegger|Heidegger]], [[Paul Tillich|Tillich]], [[Charles Sanders Peirce|Peirce]], [[Johann Wolfgang von Goethe|Goethe]], [[Emil Fackenheim|Fackenheim]], [[Slavoj Žižek|Žižek]], [[Olavo de Carvalho|Carvalho]]
}}
'''Фридрих Вилхелм Јозеф (фон) Шелинг''' ([[герм.]] ''Friedrich Wilhelm Joseph von Schelling'', [[27 јануари]] [[1775]] -20 2[[0 август]] [[1854]]), подоцна фон Шелинг,е германски филозоф, претставник на [[идеализам|идеализмот]]. Стандардната историја на филозофијата со него ја постигна средината во развојот на германскиот идеализам, сместувајќи го него меѓу Фихте, неговиот ментор пред 1800, и Хегел, неговиот поранешен универзитетски цимер и некогашен пријател. Толкувањето на филозофијата на Шелинг е често тешкo, поради постојано менување на природата. Некои интелектуалци го опишуваат него како променлив мислител кој, и покрај тоа што е брилијантен, скока од тема на тема и му недостига синтетизирање за да формирање на целосен филозофски систем. Други ја оспорија идејата дека мислењето на Шелинг е обележано со големи прекини, наместо да докажат дека неговата филозофија секогаш се фокусира на неколку заеднички теми, особено на човековата слобода, апсолутното, и односот помеѓу духот и природата.
 
Генералните рамислувања на Шелинг биле запоставени, посебно во земји од англиско говорно подрачје,како што било со неговата подоцнежна работа за митологија и откровение (од кои голем дел останаа непреведени). Ова не произлегува само од надмоќта на Хегел, чии сериозни дела го прикажуваат Шелинг само како едноставна додавка во развојот на идеализамот, но исто така и од неговата “Филозофија на природата” , која научниците ја изложија на потсмев за нејзиното "смешно" аналогизирање и недостатокот на емпириска ориентација. Во последниве години, научници Шелинг ги нападнаа двата извора на запоставувањето .
Ред 26 ⟶ 24:
==Живот==
 
Шелинг е роден во градот [[Леонберг]] во Вуртемберг[[Виртемберг]] (сегашен Баден –Вртемберг[[Баден–Виртемберг]]). Тој посетувал монашко училиште во Бебенхаузен близу до Тубинген, каде што неговиот татко бил поп и професор по ориенталистика. Од 1783 до 1784, Шелинг посетувал католичко училиште во Нуртинген и го запознал Фридрих Холдерин, кој бил пет години негов тутор. На 16 годишна возраст, му била дадена дозвола да се замонаши во манастирот во Тубинген (семинар на евангелистичко – лутеранската црква во ВуртембергВиртемберг), и покрај тоа што немал 20 години. Во манастирот, тој делел соба со Хегел како и со Холдерин, и така тројцата станаа добри пријатели. Шелинг ги анализирал црковните отци и античките грчки филозофи. Неговите интереси постепено се пренасочија од лутеранска теологија кон филозофија. Во 1792 тој дипломирал на филозофскиот факултет, и во 1793 придонесол во меморабилите на Хајнрих Еберхард Готоб Паулин; во 1795 тој ги завршил тезите за неговата теолошки диплома, De Marcione Paullinarum epistolarum emendatore. Во меѓувреме, тој почнал да ги анализира Кант и Фихте, кои силно влијаеле на него. Во 1794, Шелинг ја објавил експозицијата на мислите на Фихте насловена entitled Über die Möglichkeit einer Form der Philosophie überhaup. Оваа работа била прифатена од Фихте и непосредно го носела угледот на Шелинг, репутацијата меѓу филозофите. Неговото повеќе разработено дело, Vom Ich als Prinzip der Philosophie, oder über das Unbedingte im menschlichen Wissen.
 
==Филозофија на природата==
Ред 40 ⟶ 38:
Во почетокот Шелинг беше оптимист во однос на нивните разлики и мислел дека Фихте конечно би сфатил што прави тој, бидејќи Шелинг сметал дека неговата природна филозофија е важна за подобрување на идеализмот на Фихте. Во 1800 Шелинг објавил едно од неговите најпознати дела System des transcendentalen Idealismus (“Систем на трансцеденталниот идеализам”, 1800). Во оваа книга Шелинг ја опишал трансценденталната филозофија и природната филозофијата како комплементарна една со друга. Фихте и се спротиставил, објаснувајќи дека Шелинг работел врз основа на лажните филозофиски приципи: во теорија на Фихте природата како Не-јас (nicht-Ich = предметот) не може да биде предмет на филозофијата, чија основна содржина е субјективната работа на човечкиот интелект. Настанал неповратен прекин во 1800, откако Шелинг го објавил Darstellung des Systems meiner Philosophie (Опис на системот на мојата филозофија). Овој наслов Фихте го сметал за апсурден, бидејќи според него филозофијата не може да биде персонализирана. Исто така, во оваа книга Шелинг јавно ја изразил својата проценка за Спиноза, чија работа била отфрлена од Фихте како догматизам, и изјавил дека природата и духот се разликуваат само во количеството, но во суштина се идентични (Identitaet). Според Шелинг, апсолутното е индиферентност или идентитет, која тој ја сметал за суштинска тема на филозофијата.
 
Шелинг, кој стана познат лидерпредводник на романтичарската школа, почна да ја отфрла мислата на Фихте како студенa и апстрактна. Шелинг бил посебно близок со Августин Вилхем и неговата жена Каролина. Бракот помеѓу Шелинг и помалата ќерка на Каролина, Августина Бомер, го имаа во план и двајцата. Августина починала од дизентерија во 1800, многу луѓе инсистираа да го обвинат Шелинг, кој го надгледувал нејзиното лекување. Како и да е, Роберт Ричардс ја прикажал во својата книга “Романтичарска коцепција за животот “, дека изумите на Шелинг не биле соодветни туку безначајни, како што ги нарекол докторот, убедувајќи ги сте дека болеста на Августина била неизбежно фатална. Смртта на Августина ги зближила Шелинг и Каролина. Шлегел се преселил во Берлин, а разводот бил среден (со помош на Гете). Престојот на Шелинг во Јена завршил на 2 јуни 1803 година, кога тој и Каролина се земале надвор од Јена. Оваа брачна церемонија била последната прилика каде што Шелинг го видол својот школски другар Холдерин, кој што во овој период бил ментално болен.
 
Додека живеел во Јена, Шелинг бил повторно во блиски релации со Хегел. Со помош од ШелингШели[[Наслов на врска]]нг, Хегел станал прватен професор (приватен доцент) на универзитетот во Јена. Хегел напишал книга насловена Differenz des Fichte'schen und Schelling'schen Systems der Philosophie (“Разлика помеѓу системите за филозофија на Фихте и Шелинг”, 1801), и го поддржал ставот на Шелинг против идеалистичките предходниците , Фихте и Рајнхолд. На почетокот во јануари 1802, Хегел и Шелинг го објавуваат Kritisches Journal der Philosophie ( весник за критика на филозофијата) како коедитори, објавувајќи статии за филозофијата на природата, но Шелинг бил премногу зафатен за да остане вклучен во уредувањето и главно списанието било со објавувања на Хегел, заложувајќи се за мисла различна од онаа на Шелинг. Списанието престанало да се објавува во пролетта 1803, кога Шелинг се преселил од Јена во Вурцбург.
 
Од септември 1803 се до април 1806 Шелинг бил професор на новиот универзитет во Вурцбург. Овој период бил одбележан со значително менување на нивните погледи,и со конечниот прекин на Фихте и Хегел. Во Вурцбург, конзервативниот католички град, Шелинг имал многу непријатели помеѓу неговите колеги и во владата. Тој се преселил во Минхен во 1806, каде што тој добил место како државен службеник, прво како заменик-уредник на Баварската академија за науки и секретар на Кралската академија на ликовни уметности,потоа како секретар на Philosophische Klasse (филозофскиот оддел) на академијата за науки. 1806 била година во која Шелинг објавил книга во која што го критикува Фихте слободно со име. Во 1807 Шелинг ја добил копијата од Хегеловата Phaenomenologie des Geistes (“Феноменологијата на духот”), која што Хегел му ја пратил, барајќи од Шелинг да го напише предговорот. Изненаден од потценувачките забелешки/коментари кои се однесува на неговата филозофска теорија, Шелинг на крај му пишал на Хегел, барајќи од него да разјасни дали тој се обидел да се потсмее со следбениците на Шелинг, на кои им недостасува вистинското познавање на неговата мила, или на самиот Шелинг. На тоа Хегел никогаш не одговори. Во истата година Шелинг одржа говор за односите помеѓу визуелните уметности и природа на академијата за ликовни уметности во Минхен, и Хегел напишал критика за еден од неговите пријатели. По таа година, тие се критикуваа еден со друг во предавалните и во книги се до крајот на нивниот живот.
Ред 115 ⟶ 113:
*•Систем на трансцеденталниот идеализам(1800), систем на трансцедентален идеализам (1978) преведен од П.Хит, вовед М. Фатер, Шарлотсвил; универзитетот во Вирџинија
 
{{рв|Friedrich Wilhelm Schelling}}
{{Лични податоци
|NAME= Шелинг, Фридрих Вилхелм Јозеф фон Шелинг
|NAME= Schelling, Friedrich Wilhelm Joseph
|ALTERNATIVE NAMES=
|SHORT DESCRIPTION=
|DATE OF BIRTH= 27 јануари 1775
|PLACE OF BIRTH= [[Леонберг]], [[Војводство Виртемберг|Виртемберг]], [[Германија]]
|DATE OF DEATH= 20 август 1854
|PLACE OF DEATH= [[RagatzРагац|Бад Рагац]], [[Швајцарија]]
}}