Смртта на Хиона (Пусен)
Смртта на Хиона — слика масло на платно од 1622 година за време на престојот во Лион, која се смета за првото познато дело на сликарот Никола Пусен. Тој прикажува сцена од Метаморфозите на Овидиј. Сликата се чува во Музејот за ликовни уметности во Лион.[1]
| |
| Творец | Никола Пусен |
|---|---|
| Година | 1622 |
| Димензии | 109,5 см × 159,5 см |
| Место | Музеј на ликовни уметности во Лион, Лион |
Историја на делото
уредиВо 1622 година, Никола Пусен останал во Лион неколку месеци. Тој ги насликал „Смртта на Хиона“ и „Меркур и Аргус“ (која исчезнала) за Силвио Рејнон, трговец производител на кадифе од Милано, кој го стекнал своето богатство во Лион. Пронајдена е во 1691 година во инвентарот по смртта на внукот на нарачател меѓу другите слики од Пусен што подоцна ги испратил од Рим.[2]
Мит
уреди„Но, каква корист за Хиона што е мајка на две деца и дека вдахнала љубов на две божества? Каква корист од тоа што има славен татко, а го има Јупитер за предок? За жал! Не е ли самата слава погубна за многумина? Не беше ли за Хиона? Таа се осмели да се стави себеси пред Дијана и да ја презре убавината на божицата. Дијана налутена: „Можеби“, вика таа, „нема да ги презреш моите стрели“. Веднаш го свива лакот, ја затегнува врвката и стрелата поминува низ јазикот на злосторничката Хиона. Таа сака да зборува; нејзиниот јазик е немоќен; таа губи сè одеднаш, крвта и животот.“
— Овидиј, Метаморфози, Единаесетта книга (441 — 442).
Метаморфозите на поетот Овидиј се латински митови датирани од 1 година, првично напишани во латински стихови. Темата на Метаморфозите на Овидиј ретко се третира во историјата на сликарството. Но, Никола Пусен црпи вдахновение од нив за неколку свои дела.
Тема на митот
уредиХиона[3] е прекрасна млада девојка што го буди интересот на две божества: Хермес и Аполон. Божественото суштество што не може да им се покаже на смртниците во својот божествен изглед, Хермес ја заведува со тоа што ја заспива со својот кадуцеј, додека Аполон се претвора во старица. Таа потоа раѓа два близнаци: едниот, Филамон, е син на Аполон, додека другиот, Автолик, е син на Хермес. Горда што била љуба на два бога, Хиона се осмелува да ја спореди својата убавина со онаа на Дијана, сестрата на Аполон. Последната, револтирана од таквата дрскост, ја казнила прободувајќи ѝ го јазикот со една стрела.
Слика
уредиКомпозиција
уредиСмртта на Хиона е главната тема на сликата. Нејзиното голо тело е поставено во средиштето на композицијата, лежи во хоризонтална положба, под зраците на Месечевата светлина поради божицата Дијана. Околу неа се нејзините две преплашени деца што бегаат. Нејзиниот вујко Кеик го има телото навалено кон неа. Во далечината можеме да ја видиме силуетата на крилестиот Дедалион како бега, откако божеството Аполон го претворил во јастреб за да го избегне неговото самоубиство. Дијана лебди над Хиона, а нејзиниот лак е во нејзина насока. Таа истрела стрела со црвени пердуви што ѝ го прободува јазикот. Хиона е смртно застрелана.
Дијана е претставена како единствено тело што е дел од рајот. Во ова кјароскуро, таа изгледа целосно одвоена од земниот простор на мажите. Природата околу неа е место на насилство: дрвјата се заматени, облачното небо не дозволува пробив на зрак светлина што може да се припише на светлината на Аполон што го спасува Дедалион од самоубиство.
Пози, погледи и изрази
уредиДвајцата главни протагонисти заземаат странична положба во композицијата. Дијана гледа на Хиона која е испружена, неподвижна. И двете нивни лица се непасивни. Хиона затоа што е мртва, Дијана затоа што божествата не може да покажат претерани емоции. Околу нив позициите на скулптурните тела се напнати, напнатите лица се појавуваат проткаени со болка.
Вдахновенија
уредиВдахновението за Метаморфозите на Овидиј не е вообичаено. Изгледа дека Пусен бил вдахнат од гравурите од современите изданија на Метаморфозите, особено од бакрописот по Антонио Темпеста, Дијана што ја прободува Хиона со стрела (1606).
Исто така се вдахнува од гравурата од 1525 година на Полидоро да Караваџо, која ја раскажува приказната за Ниобе, Аполон и Дијана, кои ги убиле децата на Ниобе во Рим.[1] Оригиналот бил насликан на фасадата на палатата Милеси во Рим.[2]
Анализа
уредиВо Смртта на Хиона од Пусен, се работи за deus ex machina што би го вратил изгубениот поредок на светот. Хиона покажа дрскост, божествена доблест, а самото божество доаѓа да го врати редот меѓу божественото и смртното. Овде, се соочуваме со латински мит каде божественото доаѓа да ја обнови природната правда преку божественото право.[се бара извор]
Наводи
уреди- ↑ 1,0 1,1 „Acquisition de l'œuvre de Nicolas Poussin (1594-1665), La Mort de Chioné“ (pdf). février 2016. Проверете ги датумските вредности во:
|date=(help). - ↑ 2,0 2,1 Dufieux 2017.
- ↑ Fille de Dédalion dans la mythologie latine, et la petite-fille d'Éosphoros.
Библиографија
уреди- Philippe Dufieux; Jean-Christophe Stuccilli (2017). L'Art de Lyon (француски). Paris: éditions Place des Victoires. стр. p.219 à 222. ISBN 978-2-8099-1438-2. Укажано повеќе од еден
|pages=и|page=(help)CS1-одржување: излишен текст (link).