Предлог

Предлозите се неменливи, службени зборови кои покажуваат однос меѓу именските зборови во реченицата или однос меѓу глаголското дејство и додатоците.Предлозите најчесто имаат пространствено значење.

пр. „Книгата е на масата.“

„Стојам до ѕидот.“

Македонски предлози

Предлози во македонскиот јазик се:

Без

немање на нешто- „Што си дошол без тетратка?“

во; в

наоѓање внатре во некоја средина или упатеност кон некоја средина;

временско значење (в недела во пет);

употреба пред деновите во неделата:

пр. „во средата“ (минатата среда)

„в среда (следната среда);

во среда (секоја среда);

в

се употребува пред нечленувани именки што не почнуваат со в или ф (в село, в рака),

во

пред членувани именки (во селото, во раката),

пред именки што започнуваат со в и ф (во воздух, во фурна), и

пред оние што сакаме логички да ги истакнеме;

врз

одозгора на нешто (Тетратката е клупата.);

до

наоѓање блиску до нешто или допира до нешто;

за

фаќање или држење за нешто;

зад

се наоѓа од онаа страна на друг предмет;

заради

причинско и целно значење;

кај

наоѓање при некого или упатеност;

како

споредување;

кон

упатеност кон нешто;

крај

еден предмет се наоѓа во непосредна близина на друг;

меѓу

наоѓање во средина на нешто или заемен однос;

место

заменување, наместо;

на (најчесто употребуван предлог):

граматички знак за дативен предмет (Му реков на човекот.);

припадност (Тетратката на Марија.);

пространствено значење, згора врз нешто;

со глаголски именки (На одење ми рече...);

временско: на пролет;

споредба: личи на него;

над

наоѓање повисоко од нешто;

низ

надолу, провирање, движење;

од:

излегување (Излезе од дома.);

оддалечување (Тој отпатува од Скопје.);

симнување (Слезе од коњот.);

посвојно (Моливот од Горан.);

потекло (Јас сум од Скопје.);

одавде, оданде, отаде

од оваа или другата страна на нешто;

околу

опкружување (Столчињата се наредени околу масата.);

освен

изземање, исклучување (Сите дојдоа освен...);

по

управеност во една насока (Оди по бразда.);

движење или растуреност (по небо);

посочување на предмети на дејство (го удри по рака.);

непространствено (по гаќи, по леб);

под

наоѓање подолу од нешто;

поради

причина;

потем

временски (Прво бевме кај мене потем отидовме кај него.);

пред

од оваа страна на предметот;

временско - порано;

-преку

преминување од една на друга страна;

полно простирање, целосно опфаќање;

при

до некој или кај некој предмет;

против

негативна насоченост;

со

средство со кое се врши некое дејство (со нож, со рака);

сообраќајно средство (со воз, со велосипед);

заедница, придружување (со пријатели);

поседување на нешто (Човек со пари, со куќа...);

со апстрактни именки (Тој работи со волја, со ум, со мака...);

сосе

заедно со;

според

сообразување со некого или нешто (Според мене, тоа не е точно.);

спрема

сообразување и противставување;

спроти - наспроти

од таа страна и спротивставување;

сред

наоѓање во средината или меѓу нешто;

временско (Тој влезе сред час.).

Често се греши при употребата на предлогот „по“, односно наместо „по“ погрешно се употребува прилогот за време „после“. За да се избегне грешката наједноставно е на местото од „по“ да се обидеме да го употребиме „потоа“, кој е синоним на „после“. Ако соодветствува, тогаш може да го употребиме „после“, ако не, тогаш стои „по“.

Неправилно: „После Втората светска војна...“ (Ако можеме да го замениме со „потоа“ зборот „после“ е правилно употребен. Но, во овој случај не можеме што значи дека тука стои предлогот „по“.)

Правилно: „По Втората светска војна...“

Поврзано

Оваа статија е никулец. Можете да помогнете со тоа што ќе ја проширите.