Википедија

Прагматика

Прагматика — поле на лингвистиката и семиотиката која ги проучува начините со кои контекстот придонесува кон значењето. Прагматиката ги опфаќа теоријата на говорниот акт, разговорната импликатура, разговорна анализа и други пристапи кон јазичното однесување во филозофијата, социологијата, лингвистиката и антропологијата.[1] За разлика од семантиката, која го проучува значењето кое е конвенционално или кодирано во дадениот јазик, прагматиката прочува како преносот на значењето зависи не само од структурното или јазичното знаење на говорниот, туку и од контекстот на говорот, секое претходно знаење, намерата на говорникот и други фактори.[2] Така, прагматиката објаснува како говорниците се во можност да преминат можни двосмислености, бидејќи значењето се потпира на начинот, местото, времето на говорот и сл..[1] Можноста да се разбере значењето на другиот говорник се нарекува „прагматична компетентност“ или „прагматична способност“.[3][4][5]

Потекло на името уреди

Зборот „прагматика“ потекнува од латинскиот збор pragmaticus, кој пак потекнува од старогрчкиот πραγματικός (pragmatikos), и значи, покрај другите, „соодветен за дејство“,[6]

Двосмисленост уреди

Главна статија: Двосмисленост

Реченицата „Ти имаш зелено светло“ е двосмислена. Без да го знаеш контекстот, идентитетот на говорникот, неговата или нејзината намера, тешко е да се одреди значењето со сигурност. Така, реченицата:

  • може да значи имаш зелено амбиентно светло,
  • може да значи имаш зелено светло додека водиш кола,
  • може да значи дека имаш дозвола да направиш нешто,
  • може да значи дека твоето тело има зелена боја,
  • може да значи дека имаш зелена светилка.

Слично на ова, реченицата „Шерлок видел маж со двоглед“ може да значи дека Шерлок видел некој маж со помош на двогледот, или дека Шерлок видел маж кој пак тој држел двоглед во разцете.[7] Значењето на реченицата завиди од сфаќањето на контекстот и намерата на говорникот. Како што е дефинирано во лингвистиката, реченицата е апстрактна единица, низа на зборови разделени од нелингвистички контекст; како спротивно на ова е исказот, кој е пример на говоен акт во одреден контекст.

Поврзано уреди

Наводи уреди

  1. ↑ 1,0 1,1 Mey, Jacob L. (1993) Pragmatics: An Introduction. Oxford: Blackwell (2nd ed. 2001).
  2. ↑ Shaozhong, Liu. „What is pragmatics?“. Архивирано од изворникот на 2009-03-07. Посетено на 18 March 2009.
  3. ↑ Daejin Kim et al. (2002) "The Role of an Interactive Book Reading Program in the Development of Second Language Pragmatic Competence", The Modern Language Journal, Vol. 86, No. 3 (Autumn, 2002), pp. 332-348
  4. ↑ Masahiro Takimoto (2008) "The Effects of Deductive and Inductive Instruction on the Development of Language Learners' Pragmatic Competence", The Modern Language Journal, Vol. 92, No. 3 (Fall, 2008), pp. 369-386
  5. ↑ Dale April Koike (1989) "Pragmatic Competence and Adult L2 Acquisition: Speech Acts in Interlanguage", The Modern Language Journal, Vol. 73, No. 3 (Autumn, 1989), pp. 279-289
  6. ↑ πραγματικός, Henry George Liddell, Robert Scott, A Greek-English Lexicon, on Perseus
  7. ↑ „архивски примерок“. Архивирано од изворникот на 2010-04-09. Посетено на 2014-01-17.

Литература уреди

  • Austin, J. L. (1962) How to Do Things With Words. Oxford University Press.
  • Brown, Penelope, and Stephen C. Levinson. (1978) Politeness: Some Universals in Language Usage. Cambridge University Press.
  • Carston, Robyn (2002) Thoughts and Utterances: The Pragmatics of Explicit Communication. Oxford: Blackwell.
  • Clark, Herbert H. (1996) "Using Language". Cambridge University Press.
  • Cole, Peter, ed.. (1978) Pragmatics. (Syntax and Semantics, 9). New York: Academic Press.
  • Dijk, Teun A. van. (1977) Text and Context. Explorations in the Semantics and Pragmatics of Discourse. London: Longman.
  • Grice, H. Paul. (1989) Studies in the Way of Words. Cambridge (MA): Harvard University Press.
  • Laurence R. Horn and Gregory Ward. (2005) The Handbook of Pragmatics. Blackwell.
  • Leech, Geoffrey N. (1983) Principles of Pragmatics. London: Longman.
  • Levinson, Stephen C. (1983) Pragmatics. Cambridge University Press.
  • Levinson, Stephen C. (2000). Presumptive meanings: The theory of generalized conversational implicature. MIT Press.
  • Lin, G. H. C., & Perkins, L. (2005). Cross-cultural discourse of giving and accepting gifts. International Journal of Communication, 16,1-2, 103-12 (ERIC Collections in ED 503685 http://www.eric.ed.gov/PDFS/ED503685.pdf)
  • Lin, G. H. C. (2007). The significant of pragmatics. Mingdao Journal, Vol, 3, 91-102 ERIC Collection in ED503682<http://www.eric.ed.gov/PDFS/ED503685.pdf>
  • Lin. G. H. C., Su, S. C. F., & Ho, M. M. H. (2009). Pragmatics and communicative competences. Proceedings of the景文科技大學應用英語系2009研討會, 54-60 (ERIC Collections in ED514939<http://www.eric.ed.gov/PDFS/ED514939.pdf>)
  • Mey, Jacob L. (1993) Pragmatics: An Introduction. Oxford: Blackwell (2nd ed. 2001).
  • Kepa Korta and John Perry. (2006) Pragmatics. The Stanford Encyclopedia of Philosophy
  • Potts, Christopher. (2005) The Logic of Conventional Implicatures. Oxford Studies in Theoretical Linguistics. Oxford: Oxford University Press.
  • Robinson, Douglas. (2003). Performative Linguistics: Speaking and Translating as Doing Things With Words. London and New York: Routledge.
  • Robinson, Douglas. (2006). Introducing Performative Pragmatics. London and New York: Routledge.
  • Sperber, Dan and Wilson, Deirdre. (2005) Pragmatics Архивирано на 14 февруари 2018 г.. In F. Jackson and M. Smith (eds.) Oxford Handbook of Contemporary Philosophy. OUP, Oxford, 468-501. (Also available here Архивирано на 27 септември 2007 г..)
  • Thomas, Jenny (1995) Meaning in Interaction: An Introduction to Pragmatics. Longman.
  • Verschueren, Jef. (1999) Understanding Pragmatics. London, New York: Arnold Publishers.
  • Verschueren, Jef, Jan-Ola Östman, Jan Blommaert, eds. (1995) Handbook of Pragmatics. Amsterdam: Benjamins.
  • Watzlawick, Paul, Janet Helmick Beavin and Don D. Jackson (1967) Pragmatics of Human Communication: A Study of Interactional Patterns, Pathologies, and Paradoxes. New York: Norton.
  • Wierzbicka, Anna (1991) Cross-cultural Pragmatics. The Semantics of Human Interaction. Berlin, New York: Mouton de Gruyter.
  • Yule, George (1996) Pragmatics (Oxford Introductions to Language Study). Oxford University Press.
  • Silverstein, Michael. 1976. "Shifters, Linguistic Categories, and Cultural Description," in Meaning and Anthropology, Basso and Selby, eds. New York: Harper & Row
  • Wardhaugh, Ronald. (2006). "An Introduction to Sociolinguistics". Blackwell.
  • Duranti, Alessandro. (1997). "Linguistic Anthropology". Cambridge University Press.
  • Carbaugh, Donal. (1990). "Cultural Communication and Intercultural Contact." LEA.
  • Mira Ariel (2010). Defining Pragmatics. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-73203-1.

Надворешни врски уреди

Преземено од „https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Прагматика&oldid=5078778“