Носии од Солунско Поле
Народните носии од Солунско Поле се надоврзуваат на носиите од Пазарско. Во селата источно од Солун во составот на народната носија влегуваат: кошула со специфичен вез од бела и кафена свила, платнена саја и безракавна облека од црн шајак, украсена со апликации од разнобојна чоја. Невестите носеле мала плитка капа, покриена со везена марама и метален накит под брадата. [1]
.jpg)
Машките носии во Јужно-македонската етничка целина се поедноставни и со помали пределски разлики. Основни делови во машките носии се: бела платнена кошула со широки ракави, гаќи од платно, клашнени ѕиври/ногавици/беневрези, тесни ткаени појасчиња за под колена тн. „подвески“, црна клашнена безракавна облека „ќурдија“ и дебела зимска облека „гуна“ со црвени украсни ширити; а сточарски облеки се трлаганот и гуната од волна или козина со широка јака за ќулафка. [1]
Солунско
уреди
Кај женската носија во Солунско поле, белата кошула е извезена на ракавите и долниот околен дел со геометриски мотиви компонирани во квадратна форма, комбинирани со геометризирани вегетабилни форми, везени со свилени конци во комбинација на бои брождено-црвена и со бела, извезени во специфична рустично-зрнеста фактура. Над неа се облекува бела, темно-сина или темно-зелена платнена саја, со ракави до лактите, долга до под колена, по рабовите украсена со вез, дополнета со оптока со гајтани; најдоминантно е украсувањето на предниот граден дел; на ракавите декорација е изведена од аплицирани парчиња од црвена ткаенина, со карактеристична декорација од концентрични кругови извезени со свилени конци. [2]
Зимно време жените носеле џубе или гуња, од црна волнена ткаенина, од внатрешната страна (опачињата) со специфична структура од волнени рески. Украсувањето е изведено со аплицирани парчиња од црвена, портокалова и зелена волнена ткаенина. [2]
Околу струкот се опашува скутина ткаена со прави хоризонтални редови во комбинација на црвена и црна боја или со скутина богато орнаментирана со вткаени ромбовидни мотиви вертикално компонирани на црвена основа. Се практикувало носење на две скутини една врз друга. [2]
Главата се покрива со плитко цилиндрично капче врз кое се префрла бела квадратна марама дијагонално предиплена, на краевите украсена со вез; западното ќоше – тоа што паѓа кон грбот е извезено во вид на орнаментирано квадратно поле, украсено со поткит од црвени рески. Капчето и марамата се придржуваат со ткаена украсна лента поставена над челото и со подбрадник од густо нанижани стари метални пари. [2]
Доминантен украс, како составен дел од носијата се сребрените пафти прикачени за ткаен колан што се носи околу струкот. [2]
Вардаријата
уреди.jpg)
Во Вардаријата, соседен предел на Солунско Поле, до почетокот на ХХ век женската носија егзистирала со свое изразено локално обележје. Во нејзиниот состав белата платнена кошула е извезена со декорација распредена на ракавите, а посебно на долниот околен дел во вид на широка украсна бордура од геометризирани мотиви. Волнениот појас „зунка“, ткаен четворно е со вткаени бели напречни шарки на црвена основа. На иста основа е ткаена и скутината, прошарана со дискретни хоризонтални појаси орнаментирани во геометриски дух. Горната бела платнена облека саја, е кроена со куси ракави до лактите, богато украсена на предниот граден дел со црни и црвени гајтански апликации; се носи со наназад префрлени поли, од внатрешната страна впечатливо поточена со црвена ткаенина во тој дел украсена со линеарни мотиви од разбонојни конци. [2]
Покривањето на главата е прилично ефектно и се состои од подлошка поставена над челото обликувата во топчеста форма врз која се поставува дијагонално предиплена марама, по краевите украсена со везена декорација. Над челото марамата е фиксирана со украсна лента, а под гуша со подбрадник од нанижани метални пари. [2]
Лагадинско Поле
уреди.jpg)
Женската носија од пределот Лагадин е прилично поразлична од претходната бидејки во својот состав попримила повеќе елементи од градскиот начин на облекување. Белата платнена кошула на оваа носија се јавува исклучиво како долна облека бидејки се носи целата покриена од другите облеки. На неа се облекува блуза и прилично набрано здолниште, долго до глуждовите, обете облеки изразботени од индустриската ткаенина во потемни бои. [2]
Од слична ткаенина е изработена и скутината, во горниот дел набрана, во долниот дел дискретно украсена со везена декорација. Карактеристична горна облека е салтамарка со долги ракави, долга под колковите, однапред преку целата должина опточена со лисичино крзно. [2]
За забрадување се практикува квадратна шамија, која предиплена дијагонално се поставува високо над челото; страничните краеви вкрстени на тилот се заврзуваат над челото или од страна на слепоочниците. [2]
Наводи
уреди- ↑ 1,0 1,1 Томовски, Крум (1996). Етнологија на Македонците. Скопје: МАНУ. стр. 154. ISBN 9989-649-25-1.
- ↑ 2,00 2,01 2,02 2,03 2,04 2,05 2,06 2,07 2,08 2,09 Здравев, Ѓорѓи (2005). Македоснки Народни Носии - ткаеници, везови, плетила, китење и накит. Скопје: Матица Македонска. стр. 193 до 199. ISBN 9989-48-584-4.