Науканско јупички јазик

Науканско јупичкиот јазик[2] или науканско сибирскиот јупички јазик е критички загрозен ескимски јазик од, зборуван од околу 70 лица Науканци (нывуӄаӷмит) на полуостровот Чукотка. Тој е еден од четирите јипички јазици, заедно со средно сибирскиот јупички, средноалјаскиот јупички и тихоокеанско заливскиот јупички јазик.

Науканско јупички јазик
Застапен воРуска Федерација
Подрачјеподрачјето на Беринговиот Проток
НародНауканци (510 во 2010 година)[1]
Говорници60,13% домородното население (2010 година)[1]  
Јазично семејство
ескимско-алеутски јазици
Писмокирилица (руска азбука)
Јазични кодови
ISO 639-3ynk
{{{mapalt}}}
Науканско јупички населби (розова боја).

Јазично, тој е во средина помеѓу средно сибирскиот јупички и средноалјаскиот јупички.[3]

Морфологија

уреди

Графиконски пример за предметен падеж :

Падеж еднина двоен множина
Локатив ми ини (ˠni) ни
Апсол. / Инстрас. меи (мəˠ) инеи (ˠnəˠ) неи (nəˠ)
Алатив мун инун (ˠnun) нун
Вијалис кун икун (ˠkun) текун (təkun)
Аквалис тун итун (ˠtun) тетун (tətun)

Неприсвојните завршетоци на табелата може да предизвикаат завршното "слабо" р на основата, да испадне со компензаторната гемитација во Ину. Почетното м го отсликува единствениот релативен белег. Облиците со почетно н (к или т) се комбинираат за да се создаде присвоен предмет со соодветните завршетоци апсолутивот во трето лице, но со варијанти на завршетоците на релативот за другите лица.

Во праескимскиот јазик, н (ŋ) честопати се спушта со морфеми, освен кога веднаш до е (ə) исто така се спушта под веларно спуштање на продуктив (спуштањето на и (ɣ), р (ʀ) и н (ŋ) помеѓу единечните самогласки), а „ана“ оди во „ии“ во тезно поле.

Броеви

уреди
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20
еден две три четири пет шест седум осум девет десет единаесет дванаесет тринаесет Четиринаесет петнаесет шеснаесет седумнаесет осумнаесет деветнаесет дваесет
атасиик маалгут пингајут ситамат талимат агвинелек маалгугненг агвинелек пингајуненг агвинелек кулнгугутнгилнгук кулменг атганелек маалгугненг атганелек пингајуненг атганелек акимиагутнгилнгук акимиак акимиак атаасименг акимиак маалгугнгенг акимиак пингајуненг јуинагутнгилнгук јуинак

Наводи

уреди
  1. 1,0 1,1 Naukan Yupik (19. изд.), Ethnologue, 2016
  2. Jacobson 2005
  3. Jacobson 2005, стр. 150

Надворешни врски

уреди