Википедија

Катастрофа на браната Брумадињо

Катастрофата на браната Брумадињо се случила на 25 јануари 2019 година кога хидројаловишната рудничка брана за железна руда Корего до Фејхао претрпела катастрофален дефект односно попуштила.[1] Браната, која се наоѓа на 9 километри источно од Брумадињо во Минас Жераис, Бразил, е во сопственост на рударската компанија Вале, која исто така била вклучена во катастрофата на браната Маријана во 2015 година [2] Уривањето на браната ослободило кал што го зафатило седиштето на рудникот, вклучително и кафетеријата за ручек, заедно со куќи, фарми, гостилници и патишта.[3][4][5][6] 270 луѓе загинале како резултат на колапсот, од кои 259 биле официјално потврдени како мртви, во јануари 2019 година, а 11 други пријавени како исчезнати, чии тела не биле пронајдени.[7][8]

Катастрофа на браната Брумадињо
Датум25 јануари 2019 (2019-01-25)
МестоРудник за железна руда Корего до Фејхао, Брумадињо, Минас Жераис, Бразил
Координати20°07′11″S 44°07′17″W / 20.11972° ЈГШ; 44.12139° ЗГД / -20.11972; -44.12139
УчеснициВале
Починати270
Исчезнати6 (вклучени во пријавениот број на смртни случаи)
Приведени13
Проблеми со <mapframe>:
  • Атрибутот „latitude“ има неважечка вредност
  • Атрибутот „longitude“ има неважечка вредност
Проблеми со <maplink>:
  • Атрибутот „latitude“ има неважечка вредност
  • Атрибутот „longitude“ има неважечка вредност

Заднина

уреди

Хидројаловишната рудничка брана била изградена во 1976 година од Ferteco Mineração [pt] и била купена од корпорацијата за рударство на железна руда Vale SA во 2001 година. Таа била класифицирана како мала структура со низок ризик од високо потенцијално оштетување, според регистарот на Националната агенција за рударство. Во соопштението, Стејт департментот за животна средина и одржлив развој објавил дека потфатот бил уредно лиценциран. Во декември 2018 година, Вале добил дозвола за повторна употреба на отпадот од браната (околу 11,7 милиони кубни метри) и за затворање на активностите. Браната не добила јаловина од 2014 година и, според компанијата, била подложена на теренски контроли двапати неделно.[9]

Vale SA имала сознанија за проблеми со сензорите кои го надгледуваат структурниот интегритет на браната.[10]

Катастрофа на браната Маријана

уреди

Неуспехот на браната Брумадињо се случил три години и два месеци по катастрофата на браната Маријана во ноември 2015 година, во која загинале 19 луѓе и го уништило селото Бенто Родригес. Катастрофата во Маријана се смета за најлоша еколошка катастрофа во историјата на Бразил и од јануари 2019 година сè уште случајот не бил затворен и истиот бил под истрага.[11] Слабите регулаторни структури на Бразил и регулаторните празнини дозволиле откажување на браната Маријана.[12] Три години по уривањето на браната Маријана, компаниите вклучени во таа еколошка катастрофа платиле казни само 3,4% од 785 милиони R$.[13] Во ноември 2015 година, одделот задолжен за инспекција на рударските операции во државата Минас Жераис, Националниот оддел за производство на минерали (DNPM), бил загрижен за пензионирањето на уште 40% од вработените во јавниот сектор во текот на следните две години.[14]

Колапс

уреди
 
Сателитска снимка на Брумадињо пред и по падот на браната
 
Шематски пресек кој го прикажува дизајнот на неуспешната брана
 
Патека на тињата по пропаѓање на браната

Браната I се урнала нешто по пладне, во 12:28 часот на 25 јануари 2019 година, ослободувајќи токсичен бран од околу 12 милиони кубни метри јаловина. Текот на калта брзо ја зафатила административната област на рудникот, закопувајќи живи стотици вработени во рудникот, вклучително и голем број во кафетеријата за време на нивната пауза за ручек. Потопот од рударски отпад продолжил надолу кон „Вила Фертеко“, мала заедница на околу 1 километар од рудникот, при што загинале најмалку седум лица кои биле на ручек и поради уривање на железнички мост на патот.[15] До 3:50 часот калта поминала над 5 километри, стигнувајќи до реката Параопеба, главната река во регионот, која снабдува со вода една третина од регионот Бело Хоризонте.[16][17]

Институтот Инхотим, еден од најголемите уметнички центри на отворено во Латинска Америка, сместен во Брумадињо, бил евакуиран како мерка на претпазливост, иако калта не стигнала до паркот за скулптури.[18][19]

На 27 јануари околу 05:30 часот наутро, се огласиле сирените поради стравувањата за стабилноста на соседната брана VI на рудникот, резервоар за процесна вода, каде што било забележано зголемено ниво на вода. Поради ризикот, биле евакуирани околу 24.000 жители од неколку квартови на Брумадињо, вклучително и централното градско подрачје на градот. Спасувачките операции биле прекинати по неколку часа.[20][21]

Последици

уреди

Жртви

уреди

На 26 јануари 2019 година, претседателот на Вале, Фабио Швартсман, изјавил дека повеќето од жртвите биле вработени во Вале. Биле затрупани три локомотиви и 132 вагони, а исчезнале четворица железничари. Калта уништила два дела од железнички мост и околу 100 метри железничка пруга.[22] Заклучно со јануари 2020 година, била потврдена смртта на 259 лица, а 11 се сметале за исчезнати. Бројките подоцна биле изменети на 270 смртни случаи.[23]

Животна средина

уреди
 
Железничкиот мост од железна руда уништен од кал

Неисправноста на браната ослободила околу 12 милиони кубни метри јаловина. Металите во јаловината биле инкорпорирани во речните седименти, со поголема концентрација поблиску до местото на излевање. Анализите на речниот талог биле спроведени низводно за 27 елементи, покажувајќи некои мали зголемувања во концентрациите на металите. Тешки концентрации на кадмиум биле пронајдени во Ретиро Баиксо, околу 302 километри низводно од местоположбата на рудникот.[24]

Претседателот на Вале, Фабио Швартсман, изјавил дека браната била неактивна од 2015 година и дека материјалот не треба да се движи премногу. „Верувам дека еколошкиот ризик, во овој случај, ќе биде многу помал од оној на Маријана“.[25]

Економско влијание

уреди

Како резултат на катастрофата, на 28 јануари цената на акциите на Vale SA паднале за 24%, губејќи 71,3 милијарди реали (19 милијарди американски долари) во пазарната капитализација, што е најголемата загуба во еден ден во историјата на бразилската берза, надминувајќи го оној од мај 2018 година, кога Petrobrás изгубил повеќе од 47 милијарди R$ во пазарна вредност. До крајот на 28 јануари, долгот на Вале бил намален на рејтинг BBB- од страна на Fitch Ratings.[26]

Во градот Брумадињо, голем дел од земјоделските површини биле погодени или целосно уништени. Локалната сточарска индустрија претрпела штети, главно од загубата на животни како говеда и живина. Локалниот пазар исто така бил погоден поради штетите, при што некои продавници и објекти останале затворени неколку дена.

Влијание врз јавното водоснабдување

уреди

Претпријатието за водоснабдување Companhia de Saneamento de Minas Gerais (COPASA) изјавило дека јаловината не го загрозила јавното водоснабдување,[27] но како мерка на претпазливост го прекинала апстракцијата на речната вода во заедниците Брумадињо, Хуатуба и Пара де Минас.[28] Поради важноста на реката за општината, Регулаторната агенција за водоводни и канализациони услуги на Пара де Минас (ARSAP) објавила дека операциите би можеле да продолжат нормално.[29]

По проценката на државните и федералните агенции за здравство, животна средина и земјоделство, Владата на Минас Жераис на 31 јануари објавила дека суровата вода од реката Параопеба, од нејзиното сливување со Рибеирао Феро-Карвао до Пара де Мина, претставува ризик за здравјето на луѓето и животните и не треба да се консумира.[30] Тестовите покажале дека уште дваесет други општини биле погодени од уривањето на браната.[31] Ефектите од загадувањето влијаеле на заедниците најмалку 120 км подалеку од Брумадињо.[32]

Реакции

уреди

Претседателот на Бразил Жаир Болсонаро испратил тројца министри да ги следат спасувачките напори. Гувернерот на Минас Жераис, Ромеу Зема, најавил формирање на работна група за спасување на жртвите.[33]

Израелската влада испратила група од 130 лица, вклучувајќи специјалисти инженери, лекари, тимови за пребарување и спасување, пожарникари и поморски нуркачи во Брумадињо за да им помогнат на бразилските специјалисти во пронаоѓањето на можните преживеани.[34][35][36]

На 29 јануари, бразилските власти издале налози за апсење на петмина вработени за кои се верувало дека се поврзани со уривањето на браната, што довело до апсење на двајца високи менаџери на рудникот и уште еден вработен во Вале, заедно со двајца инженери од германската компанија TÜV Süd, кои биле договорени за прегледување на браната.[37][38][39]

Благајникот на локалниот рударски синдикат ја нарекол катастрофата „предумисла“ бидејќи имало континуирани и долгогодишни поплаки и предупредувања за структурниот интегритет на браната. Вале ги негирал овие обвиненија и изјавил дека рудникот бил ажуриран со најновите стандарди.

Еден ден по неуспехот, бразилскиот институт за животна средина и обновливи природни ресурси објавил казна од 250 милиони R$ за компанијата.[40]

Бразилските правосудни власти замрзнале 3 милијарди американски долари од имотот на Вале, велејќи дека недвижен имот и возила ќе бидат запленети доколку компанијата не може да дојде до пари.[41]

Во април, безбедносните инспектори на Вале одбиле да гарантираат стабилност на најмалку 18 од нејзините брани и насипи во Бразил.[42]

Бразилските обвинители објавиле во јануари 2020 година дека Vale SA, ревизорот TÜV Süd и 16 лица, вклучувајќи го и поранешниот претседател на Вале, Фабио Швартсман, ќе бидат обвинети за намерно убиство и еколошки прекршоци.[43][44][45] Во јануари 2021 година, група бразилски баратели ја покренале првата граѓанска тужба на германска територија против TÜV Süd.[46]

Во февруари 2021 година, државната влада постигнала договор со Вале да ги поправи сите еколошки штети и да им плати на засегнатите заедници социо-економски и социо-еколошки репарации, првично проценети на 7 милијарди американски долари.

Наводи

уреди
  1. ↑ Schvartsman, Fabio (25 January 2019). „Announcement about Brumadinho breach dam“ (португалски). Vale. Архивирано од изворникот на 7 June 2019. Посетено на 26 January 2019.
  2. ↑ „Barragem de rejeitos da Vale se rompe e causa destruição em Brumadinho (MG)“ [Vale's tailings dam collapses and causes destruction in Brumadinho, Minas Gerais]. Correio Braziliense (португалски). 25 January 2019. Архивирано од изворникот на 31 March 2019. Посетено на 25 January 2019.
  3. ↑ Phillips, Dom (6 February 2019). „'That's going to burst': Brazilian dam workers say they warned of disaster“. The Guardian. London. Архивирано од изворникот на 1 May 2019. Посетено на 1 May 2019.
  4. ↑ „Clarifications regarding Dam I of the Córrego do Feijão Mine“. Vale. Архивирано од изворникот на 27 January 2019. Посетено на 27 January 2019.
  5. ↑ „Barragem da Vale se rompe em Brumadinho, na Grande BH“ [Vale's tailings dam collapses in Brumadinho, in Belo Horizonte metropolitan area of Belo Horizonte]. G1 (португалски). 26 January 2019. Архивирано од изворникот на 25 January 2019. Посетено на 26 January 2019.
  6. ↑ „Brumadinho dam collapse in Brazil: Vale mine chief resigns“. BBC News. 3 March 2019. Архивирано од изворникот на 3 March 2019. Посетено на 2019-03-03.
  7. ↑ Plumb, Christian; Nogueira, Marta (8 January 2020). „Exclusive: Brazil prosecutor aims to charge Vale within days over mining waste dam disaster“. Reuters. Архивирано од изворникот на 12 February 2021. Посетено на 5 February 2021 – преку www.reuters.com.
  8. ↑ „Brumadinho: mais duas vítimas do rompimento da barragem da Vale são identificadas“. G1 Minas (португалски). Belo Horizonte, Brazil. 28 December 2019. Архивирано од изворникот на 29 December 2019. Посетено на 12 January 2020.
  9. ↑ „Brumadinho: O que se sabe sobre o rompimento de barragem que matou ao menos 58 pessoas em MG“. BBC News Brasil (португалски). Архивирано од изворникот на 27 January 2019. Посетено на 28 January 2019.
  10. ↑ „Vale knew about sensor problems at dam before burst – Globo TV“. Mining.com (англиски). 2019-02-16. Архивирано од изворникот на 24 November 2019. Посетено на 2019-11-26.
  11. ↑ „Tragédia em Brumadinho acontece três anos após desastre ambiental em Mariana“. Jornal Nacional. Архивирано од изворникот на 27 January 2019. Посетено на 27 January 2019.
  12. ↑ dos Santos, Rodrigo Salles Pereira; Milanez, Bruno (2017). „The construction of the disaster and the "privatization" of mining regulation: reflections on the tragedy of the Rio Doce Basin, Brazil“. SciELO. 14 (2). doi:10.1590/1809-43412017v14n2p127.
  13. ↑ „Empresas envolvidas em desastres ambientais quitaram só 3,4% de R$ 785 milhões em multas“. O Globo (португалски). 6 May 2018. Архивирано од изворникот на 26 January 2019. Посетено на 26 January 2019.
  14. ↑ „Minas tem apenas quatro fiscais para vistoriar barragens e não há previsão de concurso“. Estado de Minas (португалски). 19 November 2015. Архивирано од изворникот на 21 April 2019. Посетено на 26 January 2019.
  15. ↑ Darlington, Shasta; Glanz, James; Andreoni, Manuela; Bloch, Matthew; Peçanha, Sergio; Singhvi, Anjali; Griggs, Troy (9 February 2019). „Brumadinho Dam Collapse: A Tidal Wave of Mud“. The New York Times. Архивирано од изворникот на 29 January 2023. Посетено на 1 May 2023.
  16. ↑ „Tragédia em Brumadinho: 58 mortes confirmadas, 19 corpos identificados, lista tem 305 pessoas sem contato; SIGA“. G1 (португалски). Архивирано од изворникот на 28 January 2019. Посетено на 28 January 2019.
  17. ↑ „Brazil dam rescue resumes after second barrier ruled safe“, Sky, Архивирано од изворникот на 7 November 2020, Посетено на 28 January 2019.
  18. ↑ Rebello, Aiuri; Ramalhoso, Wellington. „Barragem se rompe em Brumadinho e atinge casas; vítimas são levadas a BH“ [Dam collapses in Brumadinho and hits homes; victims are taken to Belo Horizonte]. UOL (португалски). Архивирано од изворникот на 26 January 2019. Посетено на 26 January 2019.
  19. ↑ Angeleti, Gabriella (4 March 2019). „Inhotim arts centre reopens in wake of deadly Brazilian dam collapse“. The Art Newspaper. London. Архивирано од изворникот на 19 February 2022. Посетено на 19 February 2022.
  20. ↑ „Brazil search resumes after new dam scare“. BBC News. 27 January 2019. Архивирано од изворникот на 27 January 2019. Посетено на 27 January 2019.
  21. ↑ „Vale updates information on the dam breach in Brumadinho“. Vale. 27 January 2019. Архивирано од изворникот на 9 February 2019. Посетено на 8 February 2019.
  22. ↑ „Tragédia em Brumadinho:Lista da Vale de pessoas não encontradas“. G1 (португалски). Belo Horizonte, Brazil. 26 January 2019. Архивирано од изворникот на 31 January 2019. Посетено на 23 February 2019.
  23. ↑ „"Brazil's Vale Vowed 'Never Again.' Then Another Dam Collapsed." by Samantha Pearson, et al, The Wall Street Journal, December 31, 2019. Retrieved January 21, 2020“. Архивирано од изворникот на 21 January 2020. Посетено на 21 January 2020.
  24. ↑ dos Santos Vergilio, Cristiane; Lacerda, Diego; Vaz de Oliveira, Braulio Cherene (3 April 2020). „Metal concentrations and biological effects from one of the largest mining disasters in the world (Brumadinho, Minas Gerais, Brazil)“. Nature. 10 (5936): 5936. Bibcode:2020NatSR..10.5936V. doi:10.1038/s41598-020-62700-w. PMC 7125165. PMID 32246081.
  25. ↑ „Técnicos avaliam extensão do dano ambiental de rompimento da barragem“. Jornal Nacional (португалски). 26 January 2019. Архивирано од изворникот на 28 January 2019. Посетено на 28 January 2019.
  26. ↑ Laier, Paula (28 January 2019). „Vale stock plunges after Brazil disaster; $19 billion in market value lost“. Reuters. Архивирано од изворникот на 28 January 2019. Посетено на 30 January 2019.
  27. ↑ „CLARIFICATION NOTE 11 - B1 DAM DISASTER“. meioambiente.mg. Instituto Mineiro de Gestão das Águas. Архивирано од изворникот на 5 February 2019. Посетено на 11 February 2022.
  28. ↑ „Por precaução a captação de águas do Rio Paraopeba está suspensa no município“ (португалски). Prefeitura de Paraopeba. Архивирано од изворникот на 4 February 2019. Посетено на 11 February 2022.
  29. ↑ Mazzoco, Heitor (29 January 2019). „With mud, Pará de Minas will have a long-term supply problem“. Otempo. Otempo. Архивирано од изворникот на 11 February 2022. Посетено на 11 February 2022.
  30. ↑ „Paraopeba water is unfit for consumption, warns Government of Minas“. Bhaz. 31 January 2019. Архивирано од изворникот на 11 February 2022. Посетено на 11 February 2022.
  31. ↑ Lopes, Nathan. „Tragedy Brumadinho“. uol. uol. Архивирано од изворникот на 11 February 2022. Посетено на 11 February 2022.
  32. ↑ „Ten towns hit by river pollution from Brazil dam disaster“. Phys.org. AFP. 13 February 2019. Архивирано од изворникот на 14 February 2022. Посетено на 14 February 2022.
  33. ↑ da Fonseca, Marcelo (25 January 0214). „Governo de Minas cria força-tarefa para acompanhar barragem de Brumadinho“ [Minas Gerais government creates task-force to monitor Brumadinho's dam]. Correio Braziliense (португалски). Архивирано од изворникот на 25 January 2019. Посетено на 26 January 2019.
  34. ↑ Oliveira, Eliane (27 January 2019). „Militares de Israel que ajudarão nas buscas em Brumadinho embarcam para o Brasil“. O Globo (португалски). Архивирано од изворникот на 28 January 2019. Посетено на 28 January 2019.
  35. ↑ Roberto, Jose. „Israel posta imagens dos militares que ajudarão em Brumadinho“. VEJA.com (португалски). Архивирано од изворникот на 28 January 2019. Посетено на 28 January 2019.
  36. ↑ „Israeli rescue team arrives in Brazil as dam collapse toll hits 58“. Times of Israel. Архивирано од изворникот на 28 January 2019. Посетено на 28 January 2019.
  37. ↑ „Brazil dam disaster death toll mounts as arrests warrants issued“. CBS News. 29 January 2019. Архивирано од изворникот на 29 January 2019. Посетено на 29 January 2019.
  38. ↑ „3 Brazil mining company employees, 2 contractors arrested in dam disaster“. CBC News (англиски). 29 January 2019. Архивирано од изворникот на 30 January 2019. Посетено на 2019-01-30.
  39. ↑ Silva De Sousa, Marcelo; Jeantet, Diane (31 January 2019). „Brazilian environmental group tests water after dam collapse“. The Washington Post. Архивирано од изворникот на 1 February 2019. Посетено на 1 February 2019.
  40. ↑ „Ibama multa Vale em R$ 250 milhões por tragédia em Brumadinho“. noticias.uol.com.br (португалски). Архивирано од изворникот на 27 January 2019. Посетено на 26 January 2019.
  41. ↑ „New alert as hundreds feared dead in Brazil dam disaster“. São Paulo. Agence France-Presse. 27 January 2019. Архивирано од изворникот на 28 January 2019. Посетено на 28 January 2019.
  42. ↑ Pearson, Samantha; Magalhaes, Luciana (2019-04-01). „Inspectors Fail to Guarantee Safety of 18 Vale Dams, Dikes in Brazil -- 2nd Update“ (англиски). Архивирано од изворникот на 1 May 2023. Посетено на 2019-11-26.
  43. ↑ „Vale dam disaster: $7bn compensation for disaster victims“. BBC News. London. 4 February 2021. Архивирано од изворникот на 14 February 2022. Посетено на 19 February 2022.
  44. ↑ Costa, Luciano (21 January 2021). „Brazil to file charges on Tuesday against miner Vale for dam disaster“. Reuters. Архивирано од изворникот на 19 February 2022. Посетено на 19 February 2022.
  45. ↑ Millard, Peter; Valle, Sabrina (22 January 2020). „From Mining Savior to Homicide Charges, the Fall of Vale's Chief“. Bloomberg. New York. Архивирано од изворникот на 19 February 2022. Посетено на 19 February 2022.
  46. ↑ „TÜV SÜD Hit by 'Significant Damages' Claim in Germany Over 2019 Brazil Dam Tragedy“. Insurance Journal. 22 January 2021. Архивирано од изворникот на 25 January 2021. Посетено на 5 February 2021.

Надворешни врски

уреди

Наводи

уреди
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Катастрофа_на_браната_Брумадињо&oldid=5259186“