И виолините престанаа да свират
И виолините престанаа да свират (полски: I Skrzypce Przestały Grać) (1988) е полски/американски историски драмски филм напишан, продуциран и режиран од Александар Рамати и заснован на неговиот биографски роман за вистинска група Роми кои биле принудени да побегнат од прогонството од нацистичкиот режим на врвот на Порајмос. (Ромски холокауст), за време на Втората светска војна.[1][2][3]
Заплет уреди
Приказната започнала во 1941 во Варшава, Полска, со Димитр Мирга (Хорст Бухолц), истакнат ромски виолинист, кој забавува група Германци - германска војска и СС офицери - во ресторан. Германците уживале во забавата и ги уверувале музичарите дека тековното отстранување на Евреите од регионот нема никаква врска со Ромите бидејќи тие се „ариевци“ исто како и Германците. Димитр го донел своето семејство со воз во Брест-Литовск, бидејќи бегалецот од концентрациониот логор го предупредил што се случува со варшавските Евреи. Семејството се приклучило на групата Роми на периферијата на Брест-Литовска. Локалниот германски командант го посетил логорот и им кажал на Ромите дека им ги дава куќите во кои живееле Евреите кои биле „преместени“ (еуфемизам за нивно испраќање во концентрациони логори). Димитр веднаш ја сфаќал вистината и барал од поглаварот на ромската заедница да ја води нејзината евакуација во Унгарија, која во тоа време сè уште била независна. Водачот не сакал да се придржува, а советот на заедницата на крајот го принудил да поднесе оставка, давајќи му ја својата позиција на Димитр Мирга. Синот на соборениот водач бил свршен за една убава Ромка по име Зоја Наткин (Маја Рамати), која наместо тоа избрала да се омажи за синот на Димитр, Роман (Пјотр Полк).
На нивното патување во Унгарија, некои од Ромите ја напуштиле групата и биле убиени од нацистите. Други доброволно се разделиле, со надеж дека со помал број ќе изгледаат како трговци наместо Роми. Малата компанија на Димитр на крајот се жртвува да ги продаде своите накит за да купи коњи од друга ромска заедница, дозволувајќи им на нивната група да се движи побрзо. Многумина сепак биле убиени од нацистите. Сочувствителното население ги погребало и им дало шанса на нивните другари да се сретнат и да оплакуваат за нивната загуба. Со текот на времето, решителниот Димитр стигнува до Унгарија со неговата многу намалена група следбеници, вклучувајќи ја неговата сопруга Вала (Диди Рамати), неговиот син Роман и снаата Зоја, семејството на Зоја и „ривалот“ на Роман, синот на поранешниот водач, кој бил убиен од нацистите. Сите напори на Димитр се покажале залудни кога Германците ја собориле унгарската влада во Унгарија во 1944.
Нацистичка колона ги донела заробените Роми во Аушвиц, каде познатиот д-р Менгеле (Марцин Тронски) спроведувал медицински експерименти врз затворениците. Пред нивното пристигнување, ќерката на Димитр побегнала низ прозорецот на еден од камионите кои содржат добиток. Во логорот, Димитр бил принуден да игра за нацистите, додека неговиот син Роман добивал мали привилегии поради неговата вештина како преведувач. Меѓутоа, кога жената на Роман, Зоја, умрела, младиот човек почнал да размислува за молбите на неговиот татко да избега. Роман му пришол на својот пријател и поранешен ривал и сфаќајќи дека нивните семејства се обележани со смрт, двајцата се согласуваат да направат обид. Обидот успева и тие успеваат повторно да се поврзат со помладата сестра на Роман која побегнала од камионот кои содржат добиток.
Филмот завршил со крај на војната. Три ромски вагони се упатени кон зајдисонце, носејќи ги — веројатно — Роман, неговиот пријател и неговата помлада сестра, нараторот дава заклучок дека „циганската нација допрва треба да добие никаков надомест“.
Улоги уреди
|
|
Производство уреди
Филмот бил снимен на полски локации во Ланецут, Лоѓ и Краков.[4]
Изданија уреди
Филмот имал кино прикажување во 1988 година во Полска под оригиналниот наслов I Skrzypce Przestaly Grac и во Соединетите Држави под насловот И виолините престанаа да свират, проследено со прикажување во финските кина како Salahanke и финската телевизија како Ja viulut vaikenivat и во Западна Германија како Ja viulut vaikenivat. Изданието на ДВД во 2003 вклучувало ДВД додатоци од трејлерите на Орион, видео клипови кои зборуваат за филмот и неговата историја и кратки клипови за ѕвездите на филмот.[5] Филмот бил изложен во 2008 како дел од ретроспективата на делата на кинематограферот Едвард Клосински.[6] Во Лоѓ филмот бил централно место и фокус на изложбата од 2009 година која ја прославувала 65-годишнината од ликвидацијата на гетото Лицманштат.[7]
Наводи уреди
- ↑ Robert C. Reimer, Carol J. Reime (2012). Historical Dictionary of Holocaust Cinema. Scarecrow Press. стр. 11, 23. ISBN 978-0810867567.
- ↑ Ramati, Alexander (1985). And the Violins Stopped Playing: A Story of the Gypsy Holocaust. Coronet. стр. 236. ISBN 0340401230.
- ↑ „Holocaust books tell horrors of concentration camps“. The Advocate. April 12, 1987. Посетено на 16 May 2013.
- ↑ staff (2007). „And the Violins Stopped Playing details“. Movies & TV Dept. The New York Times. Архивирано од изворникот на November 15, 2007. Посетено на May 15, 2013.
- ↑ staff. „About the film, DVD“. Allrovi. Архивирано од изворникот на June 28, 2013. Посетено на May 15, 2013.
- ↑ „Przegląd filmów ze zdjęciami Edwarda Kłosińskiego“. Onet.pl (полски). January 29, 2008. Архивирано од изворникот на July 5, 2013. Посетено на May 15, 2013.
- ↑ „Łódź: Otwarto wystawę "I skrzypce przestały grać..."“. Money.pl (полски). August 26, 2009. Посетено на May 15, 2013.
Надворешни врски уреди
- And the Violins Stopped Playing at IMDb