Жртвување

Жртвувањето, “жртвопринесување“ е религиозен обреден елемент на принесување жртва на натприродните сили. Негова цел е да се смилостиват боженските или демонските битија, да се очува нивната наклоност или да се побара заштита. Воспоставување и одржување на постојана врска со натприродното, градење на партнерскиот однос во кој човекот се доближувал на натприродното е главниот мотив на жртвување. Принципот на жртвување во древните култури се сметал за највозвишената форма на поклонување и почитување на божественото, што условувало намалување на лутината на моќниот владетел, но и барање услуга, милост, добробит за одредена група на поборници (верници). Практикување на овој ритуал е заедничко за древните народи и култури, но трагите на принесување на жртвата се присутни и во современите опшества.

Ацтеки принесуваат човечка жртва.

Видови на жртвите

Според верувањата на древните луѓе, натприродните сили најмногу ги ценеле човечките жртви. За обредното принесување жртва избирани се деца, девојки и млади луѓе, а неретко родителите ги жртвувале сопствените деца како посебен израз на почит кон божеството. Со раст на цивилизацискиот напредок жртвите станувале непријатели, робови, странци, а кај некои култури човечката жртва ја заменила жртвата на животните. Според основна поделба жртвите ги делиме на:

• Крвни жртви: луѓе, животни;
• Безкрвни жртви: жито, плодови, храна, облека, пари
• Либации во пијалак: вино, ракија, масло
• Експијаторни: каење, самоизмачување, гладување.

Жртвите се именувале со три термини: терба (треба), означува она што следува, тоа што мора,; онета, тоа што е ветено и жртва, првобитна молитва, веројатно молба кон бога за примање на жртвата.

Жртвата како тема во уметноста

• „Жртва“ - кус расказ на македонскиот писател Митко Маџунков од 1984 година.

Извори

• Танас Вражиновски, Македонска народна митологија, Матица Македонска, Скопје,2002,
• Гордана Стојковска, „Речник на јужнословенска митологија“, 2004, Издавачки центар Три, Скопје ISBN 9989-918-97-X.