Домување во Египет

И покрај тоа што во Египет се гради математички повеќе станови отколку што е потребно, што резултира со милиони слободни домови,[1] голем дел од неговите жители живеат во несоодветни станови кои можеби немаат безбедна вода за пиење и третман на отпадни води, преполнисе или се склонети кон колапс, бидејќи подоброто домување е нашироко недостапно[2][3] а постои и проблем со бездомништвото особено кај децата.[4]

Современи самоизградени домови и постари рурални куќи во близина на Ард Ел Лива, Гиза, со пирамидите во Гиза во позадина

Египет, исто така, бил сведок на голем број урбани катастрофи кои довеле до многу смртни случаи и масовни бездомници, вклучувајќи го земјотресот Дахшур од 1992 година, поплавите во Горен Египет во 1994 година и лизгањето на карпите Дувеика во Каиро во 2008 година.

Напорите за справување со нееднаквоста во домувањето датираат најмалку од еден век, почнувајќи од дизајнирање т.н. селски моделии, до контрола на изнајмувањето и изградба на јавни и кооперативни станови. Од 1980-тите, политиката за домување во Египет се фокусирала на она што било наречено „недостаток на станови“,[5] квантитативна проценка на потребните домови, што треба да се реши со изградба на јавни станбени населби во нови градови во празната пустинска периферија.[6] Овој еднодимензионален пристап кон проблемот не можел да го реши, особено во услови на зголемена дерегулација на пазарот на домување, поттикнувајќи ја комодификацијата и финанализацијата на домувањето.[7]

Изградба на домување

уреди

Станбената изградба во Египет вклучува три главни сектори: Неформален приватен сектор; поединци кои обично градат сами, како и изведувачи кои градат без градежна дозвола или на земјоделско земјиште или на формални подподелби - од кои некои се нарекуваат сиромашни квартови или ашвајат (случајно домување). Формалниот приватен сектор претежно го формираат мали до големи изведувачи и развивачи на недвижнини кои аплицираат за дозволи за поделени санкционирани од владата и градат за клиенти со среден до висок приход. И трето, Јавниот сектор; државни претпријатија (ЈП) кои градат субвенционирани јавни станови, како и растечки опсег за домување со профит за клиенти со среден и повисок среден приход.[8]

Според најновите статистички податоци, Египет забележал 738.000 единици изградени во 2020/2021 година од неговите три главни производители. Неформалниот приватен сектор произвел 402.000 единици што сочинуваат 54% од сите произведени единици, што ги предводел двата други сектори со голема разлика. Следувал формалниот приватен сектор кој изградил 170.000 единици или 23% од вкупниот број. На блиску трето место бил јавниот сектор со 167.000 единици, исто така со 23% од вкупното производство.

Јавно домување

уреди

Јавното домување претставува борба Египет да остане во чекор со потребите за домување поради неговото брзо растечко и постоечко население. Со години, државата презела задолжение да обезбеди станови за сиромашните, но ова станало неодржливо бидејќи нема буџет за овој вид континуирано обезбедување.[9]

Министерот за домување, Мустафа Мадбули, објаснил дека „Египет треба да гради 500.000-600.000 нови домови годишно за да биде во чекор со побарувачката, од кои 70% треба да бидат наменети за сиромашните“.[10] Ситуацијата била толку страшна што со години некои Египќани прибегнале да живеат (и работат) во близина и на гробиштата. Едно такво место е Градот на мртвите во Каиро.[10]

Во јули 2016 година, илјадници единици за изнајмување биле ставени на располагање, бидејќи изнајмувањето станало полесно од сопственоста на дом за многу сиромашни Египќани. Во Суец биле достапни три илјади единици за изнајмување.[11]

Инженерската управа на вооружените сили претставува орган задолжен за изградба на станови субвенционирани од владата (Програма за социјално домување), како во 6000-те единици кои биле изградени во Александрија во 2016 година. Дали тие напори ќе функционираат за да се направи вистинска разлика, останува да се види, а критичарите велат дека сиромашните нема да се квалификуваат за единиците.[12][13]

Субвенционирани програми за хипотека

уреди

Системот за обезбедување хипотеки за граѓани со ниски и средни приходи се проширил во текот на 2017 година.[14][15]

Јавно-приватно партнерство

уреди

Во март 2014 година, се разговарало за проект за домување вреден повеќе милијарди долари со Arabtec, изведувач со седиште во Дубаи,[16][17][18] но никогаш не бил спроведен.

Расчистување на сиромашните квартови и вдомување

уреди

Потребите за домување се решаваат и преку кредити. Во 2015 година, министерот за домување изјавил дека дел од парите од заемот од 500 милиони долари што требало да се добие од Африканската банка за развој требало да заминат за социјални станови.[19] Во 2016 година, било објавено дека Фондот за развој на неформалниот сектор и гувернерот на Каиро ќе ги покријат трошоците за надградба на три сиромашни квартови во Каиро. За трошоците требало да придонесе и грант од Германското друштво за меѓународна соработка.[20] Потребите за домување исто така се решаваат преку помош (грантови) кои се добиваат од странски влади. Во програмата што започнала на 28 август 2012 година до 2018 година, Европската Унија одвоила 40 милиони евра за надградба на инфраструктурата на девет неформални области во и околу гувернерите на Каиро, Гиза и Каљубија.[21][22]

Нови урбани заедници

уреди

Претседателот Анвар ел-Садат започнал да се осврнува на пренаселеноста во градовите како Каиро со наложување на формирање на нови урбани заедници, како нови градови или сателитски градови. Првиот нов град бил 10-ти Рамазан. Законот (59/1979) иницирал изградба на нови градови или градови преку развивачот поврзан со Министерството за домување, Управата за нови урбани заедници (NUCA), но со текот на годините некои од овие нови области не успеале да ги достигнат своите целни популации - со Египќани од различни причини, избирајќи да останат да живеат во старите, пренаселени градови.

Продажба на земјиште

уреди

Кога Управата за нови урбани заедници поседува земјиште достапно за продажба, инвеститорите аплицираат за тоа и обезбедуваат депозит. Се одржува лотарија и на инвеститорите кои не добиле парцела им се враќаат депозитите од Банката за домување и развој.[23] Овој метод на распределба на земјиштето може да доведе до шпекулации; инвеститорите веруваат дека можат да остварат брз профит со препродавање. Враќањето на земјиштето кога проектите не се завршени „ретко се спроведува“ што доведува до празни места и до половина завршени проекти, како што било видено за градот 6-ти Октомври.[24]

Во 2016 година, министерството објавило добивка од 22,2 милијарди фунти, остварена со продажба на земјиште и станбени единици.[25]

Домувањето во Египет станало крајно комодифицирано и финансиски преку странски инвестиции во развој на недвижности. Во март 2015 година, биле во тек договори од 12,7 милијарди EGP со арапски развивачи на недвижнини кои градат проекти во Нов Каиро и 6-ти Октомври.[26]

Коруптивни договори за земјиште

уреди

За време на мандатот на претседателот Хосни Мубарак, Министерството понекогаш продавало земјиште, многу под пазарната вредност, како во случајот со проектот Мадинати.[27]

Бирократијата е вклучена во добивањето официјални градежни дозволи и усвојувањето на градежните проекти прави многу луѓе од просечната средна класа да сакаат да го избегнат целиот процес. Плаќањето мито им овозможува на луѓето да ги завршат работите многу побрзо.

Самоизградени/ Неформални населби

уреди

Некои функционери и експерти нееднаквоста во домувањетоја согледуваат како географски феномен, каде според министерот за домување, од 2015 година помеѓу 40-50% од домовите во урбаните средини биле неформални.

 
Типични самоизградени куќи во Каиро, Египет

Статистички, повеќе од две третини од становите кои биле изградени помеѓу 2008 и 2018 година биле неформални. Иако не сите неформални или самоизградени станови биле несоодветни или лишени од основни услуги. Во 2016 година било откриено дека една третина од египетските домаќинства (34,1%) биле лишени од една или повеќе од шесте квантитативни компоненти што се користеле за дефинирање на соодветно домување; достапност, издржливо домување, безбеден мандат, доволен простор за живеење (гужва), безбедна вода и подобрени санитарни услови.

 
„Кули“ неформално изградени на земјоделско земјиште во Канабра, Сохаг

И покрај тоа што лишувањето не е потребно поврзано со географските критериуми, и покрај многуте проблеми што би можеле да се решат преку обезбедување на услуги и промена на политиките, повеќето владини проекти се потпираат на расчистување на сиромашните квартови.

Национален проект за надградба (1993 - 2008)

Помеѓу 1993 и 2008 година, „ашвајат“ биле дефинирани како „оние [области] кои тешко се контролираат во однос на безбедноста поради нивната неформална природа“, според парламентарно истражување во кое се наведува првиот владин проект за развој на неформални области.[28] Овој официјален интерес по децении самоизградени станови бил реакција на урбаната катастрофа, земјотресот Дахшур во октомври 1992 година, во кој загинале повеќе од 560 луѓе и оставил десетици илјади семејства без покрив над главата; и политичка катастрофа, дебаклот „Република“ или „Емират“ на Имбаба каде што медиумите ја преувеличувале општествената улога што ја игра Џама Исламија по земјотресот во работничката област во Гиза.[29]

Главната цел на владата била да наметне државна контрола врз заборавените неформални области преку инфраструктурни проекти како што се вода, канализација и патишта, во 1201 област што таа ја идентификувала како неформална, покрај уривањето на 20 области за кои одлучила дека не се погодни за развој.

По 14 години - и „развојот“ на само една третина од овие области според извештајот CAPMAS - дефиницијата за неформални области била променета и националниот проект тивко бил уништен.

Национален проект за надградба на небезбедни области (2009- )

Смртта на повеќе од 115 луѓе по лизгање на карпите во областа ел-Дувеика во Каиро во септември 2008 година[30] ја натерало владата да се фокусира на она што тие го нарекуваат „небезбедни области“. Тие се сметале за загрозување на жителите поради четири различни критериуми: нивно присуство во нестабилни карпи или зони на поплави, изразена лоша состојба на зградите, присуство на извори на загадување или отсуство на безбеден престој.

Во Египет бил основан Факултетот за развој на инфромални населби (ISDF), кој изработил Национална карта за небезбедни подрачја која опфаќа 208.000 станбени единици во 404 небезбедни области и дом на над 800.00 луѓе.[31]

И покрај драстичното намалување, само 14% (по единица број) од „небезбедните области“ биле „развиени“ до 2015 година, главно поради тоа што жителите во повеќето области предвидени за развој се спротивставиле на плановите.

На почетокот на 2016 година, започнале плановите за надградба на некои од сиромашните квартови во Каиро, имено во Саједа Зејнаб, Мокатам и Абдин. Покрај владиното финансирање, добротворната организација на Фондот Тахја Миср (Да живее Египет), поврзана со претседателството, придонело и одредени средства.[32] Одборот на доверители на фондот ги вклучувал Басил ел-Баз, Нагиб Савирис, големиот муфтија Али Гома, Мохамед ел-Амин, генерал-мајор Мохамед Амин Ибрахим Наср и на чело со Ала Јусеф.[33] Во првите фази на Тахја Маср биле сместени луѓе кои живееле во сиромашни квартови, со изградени 12.000 нови единици.[34]

Наводи

уреди
  1. „Egypt Housing Profile“. UN-Habitat. 2016. Посетено на 2022-12-18.
  2. „Overall Indicator of Deprivation in the Built Environment“. Built Environment Deprivation Indicator (BEDI) (англиски). 2016. Посетено на 2022-12-18.
  3. „Urbanization“. Egypt Social Progress Indicators. 2020. Посетено на 2022-12-18.
  4. „A new approach to Egypt's street children“. UNICEF. Архивирано од изворникот на 2019-06-04. Посетено на 2024-06-04.
  5. Hanna, Milad (1996). الإسكان والسياسة (арапски). القاهرة: الهيئة المصرية العامة للكتاب.
  6. Sims, David (2010). Understanding Cairo: The Logic of a City Out of Control. Cairo and New York: American University in Cairo Press. стр. Ch. 5&6.
  7. Shukrallah, Salma (2017-11-17). „Analysis: Government Policy Commodifies Housing“. Built Environment Observatory (англиски). Посетено на 2022-12-18.
  8. „Who Build Egypt's Housing 2021“. Built Environment Observatory مرصد العمران (англиски). 2022-06-28. Посетено на 2022-12-18.
  9. Piffero, Elena (2009). What Happened to Participation? Urban Development and Authoritarian Upgrading in Cairo's Informal Neighbourhoods. Odoya srl. ISBN 9788896026182. Посетено на 3 November 2016.
  10. 10,0 10,1 Noueihed, Lin; Georgy, Michael (December 9, 2015). „Egypt to build one million homes for poor to help ease shortage: minister“. Reuters.
  11. „Ministry of Housing offers 6,000 units for rent“. Daily News Egypt. July 18, 2016.
  12. Farid, Doaa (April 27, 2014). „Construction complete on 6,000 government-subsidised homes in Alexandria: Housing ministry“. Daily News Egypt.
  13. „Egyptian Initiative for Personal Rights, April 2014“ (PDF). Egyptian Initiative for Personal Rights.
  14. Mounir, Hossam (12 February 2017). „Mortgage companies participating in CBE initiative to finance low- to middle-income housing“. Daily News.
  15. „Signing the Implementation Contract for German International Cooperation on Upgrading Infrastructure – 18th July 2018“. Participatory Development Programme in Urban Areas.
  16. Knecht, Eric; Smith, Matt; Al Sayegh, Hadeel (October 8, 2015). „Egypt's stalled $35 bln housing scheme: big dreams to harsh reality“. Reuters.
  17. Farouk, Ehab; Smith, Matt (March 17, 2015). „Egypt, Arabtec near agreement on $40 bln housing project -govt“. Reuters.
  18. Carvalho, Stanley; El Dahan, Maha; French, David; Heneghan, Tom (November 27, 2014). „Egypt housing project talks slowed by Arabtec board changes-minister“. Reuters.
  19. Knecht, Eric; King, Larry (December 13, 2016). „UPDATE 1-AfDB approves $500 million loan payment to Egypt“. Reuters.
  20. „Ministry of Housing signs agreements to develop 3 informal settlements in Cairo“. Daily News Egypt. January 3, 2016.
  21. „Upgrading Informal Areas in the Greater Cairo Region“. European Union External Action.
  22. „EU provides €59 million of socio-economic support to Egypt“ (PDF). European Union External Action. September 10, 2015.
  23. „More Land Plots Available at 10th of Ramadan City in January“. Invest Gate News. December 29, 2016.
  24. Hegazy, Ibrahim Rizk; Moustafa, Wael Seddik (June 2013). „Toward revitalization of new towns in Egypt case study: Sixth of October“. International Journal of Sustainable Build Environment. 2 (1): 10–18. doi:10.1016/j.ijsbe.2013.07.002.
  25. „The Ministry of Housing Achieves a EGP 22.2 bn Profit in 2016“. Invest Gate. December 29, 2016.
  26. Farouk, Ehab (March 15, 2015). „Egypt signs MOUs with developers for $12.7 bln in projects-minister“. Reuters.
  27. Rios, Lorena (2015). „Egypt's Capital Mirage“. Roads and Kingdoms.
  28. „Government failure to upgrade informal settlements in Egypt: a brief history“. openDemocracy (англиски). Посетено на 2022-12-25.
  29. Singerman, Diane (2009-10-15). the Siege of Imbaba, Egypt's Internal 'Other,' and the Criminalization of Politics (англиски). стр. 111–143. doi:10.5743/cairo/9789774162886.003.0005. ISBN 9789774162886.
  30. „The Duweika Disaster Ten Years On – Part 1: Disaster and Aftermath“. Built Environment Observatory (англиски). 2018-09-07. Посетено на 2022-12-25.
  31. „Khalifa, M.A. (2011) Redefining Slums in Egypt Unplanned versus Unsafe Areas“. Habitat International. Посетено на 2022-12-25.
  32. Ismail, Amina; Noueihed, Lin (June 30, 2016). „In Egypt, Sisi's star fades as problems pile up“. Reuters.
  33. Masriya, Aswat (December 22, 2014). „Presidential decree appoints board of trustees of "Tahya Misr" fund“. Ahram Online.
  34. Mourad, Mahmoud (14 June 2016). „Egypt builds new homes to replace crumbling slums“. Reuters (Wider Image). Посетено на 16 October 2018.