Диего Хосе Педро Виктор Порталес и Палазуелос — чилеански државник и претприемач. Како министер на владата на претседателот Хосе Хоакин Прието, тој одигра клучна улога во обликувањето на државата и политиката во 19 век, обезбедувајќи со Уставот од 1833 година рамката на чилеанската држава речиси еден век. Влијателните политички политики на Порталес вклучуваа унитаризам, претседателизам и конзервативизам што доведе до консолидација на Чиле како уставна, авторитарна република со франшиза ограничена на мажите од високата класа.

Диего Хосе Педро Виктор Порталес и Палазуелос
Лични податоци
Роден(а) 16 Јуни 1796
Сантјаго, Генералниот капетан на Чиле
Починал(а) 6 Јуни, 1837
Валпараисо, Република Чиле

Иако беше длабоко непопуларен за време на неговиот живот, неговото убиство во 1837 година, за време на бунт, беше оценето како одлучувачки фактор за време на Конфедерациската војна. Чилеанското јавно мислење се префрли за да ја поддржи војната против Перуанско-боливиската Конфедерација. Многу Чилеанци и историчари го гледаат како моќ зад престолот на раната републичка ера, особено во неговото обликување на Уставот од 1833 година. Иако тој никогаш не ја презеде претседателската функција, неговото влијание му дозволи да работи истовремено како министер за војна, министер за внатрешни работи и министер за надворешни односи. Тој беше ран поборник на чилеанскиот експанзионизам.

Асасинација

уреди
 
Статуа на министерот Диего Порталес во Виња дел Мар

Со цел да ја зајакне својата позиција, чилеанската влада веднаш воведе воена состојба и побара (и доби) вонредни законодавни овластувања од Конгресот. На почетокот на 1837 година беше одобрен воен суд и му беше дадена јурисдикција над сите граѓани за време на војната. Опозицијата на администрацијата на Прието Виал веднаш го обвини Порталес за тиранија и започна жестока прес-кампања против него лично и против непопуларната војна воопшто.

Политичкото и јавното противење на војната веднаш влијаеше на армијата, свежо од чистките на граѓанската војна од 1830 година. На 3 јуни 1837 година, полковникот Хосе Антонио Видаур, командант на полкот Мајпо, го заробил и затворил Порталес додека ги прегледувал трупите во воената касарна во Килота . Видаур веднаш продолжил да го нападне Валпараисо поради погрешното верување дека јавното мислење против војната ќе го поддржи и ќе ја собори владата. Контраадмиралот Мануел Бланко Енкалада, задолжен за одбраната, го победил веднаш надвор од пристаништето во битката кај Барон . Капетанот Сантјаго Флорин, кој беше задолжен за Порталес, го застрелал кога слушнал за веста, на 6 јуни 1837 година. Повеќето од заговорниците потоа беа заробени и погубени.

Ова убиство го сврте бранот на чилеанското јавно мислење. Владата ја дерогираше воената состојба и земјата се собра зад владата. Војната стана света кауза, а Порталес маченик.