Деврим

Деврим — првиот автомобил дизајниран и произведен во Турција.

Devrim

Произведувач	Eskişehir Demiryolu Fabrikası
Производство	4 единици
Год. на модел	1961
Склопување	Ескишехир
Класа	средна големина.
Распоред	Front engine, rear wheel drive
Мотор	2000cc карбуратирани, директно 4 мотори, произведени 10 единици:
Пренос	3+1 рачно,
Должина	4500 мм
Ширина	1800 мм
Висина	1550 мм
Нетоварена тежина	1250 кг
Конструктор	The car is designed and engineered from scratch by Turkish engineers. Body and interior is designed by: Eng. Nurettin Erguvanlı (M.Sc.) Eng. Ercan Türer (M.Sc.) Architect Kemal Elagöz (M.Sc.)

Историја

Во 1961 година, претседателот Кемал Ѓурсел им наредил на 24 инженери, кои работеле во различни компании, да изградат автомобил целосно дизајниран и произведен во Турција. Автомобилот требало да биде готов и пред јавноста да се претстави на Денот на Републиката на 29 октомври 1961 година.

По 130 дена брзинска работа во работилницата во Ескишехир, која подоцна станала фабрика ТУЛОМСАШ, инженерите успеале да направат четири прототипови на автомобилот. Едниот бил црн, а другите кремови. Автомобилот го добил името Деврим (турски збор за револуција.)

Технички спецификации

Распоредот бил исклучително тесен. Четирите автомобили биле комплетирани и два од овие автомобили (крем и црна боја) биле испратени во Анкара за прославата на Денот на Републиката. Полирањето на црниот автомобил било направено додека се движел во возот кон Анкара. Ниту еден од автомобилите немал бензин во нив, како мерка на претпазливост, а автомобилите биле полни со малку гориво, само за маневрирање. Бидејќи стапката на компресија била зголемена за да ги зголеми перформансите на моторот, потребно било големо октанско гориво за да запали моторот без тропање на моторот. Тогаш високото октанско гориво било достапно само во Анкара во тоа време. На денот на прославите, претседателот влегол во црниот автомобил пред да се наполни гориво за церемонијалното возење. Откако се придвижило приближно стотина метри, возилото запрело. Потоа Претседателот се симнал од црниот автомобил и се качил на кремовиот автомобил на задниот дел и со него отидел во Антикабир. Двата автомобили потоа ги завршиле церемонијалните трки без проблем. Насловите на весниците во следниот ден биле: „Деврим отиде 100 метри и се распадна“. Автомобилот станал предмет на шега во следните години.

Деврим никогаш не бил масовно произведен, веројатно затоа што автомобилите биле направени прототипови и производствениот процес не бил добро документиран, со само неколку технички цртежи што останале од фазата на производство. Друга можна причина била ограничената побарувачка за автомобили во Турција уште во 1961 година, што го отежнувало изводливо остварувањето на масовното производство, дистрибуција, услугите на дилерите, услугите за одржување и производство на резервни делови за нов автомобил на марка.

Спротивно на тоа, фабриката „Отосан“ во Истанбул била основана во 1959 година како заедничко вложување меѓу компанијата „Форд мотор“ и „Коџ холдинг“, а првиот турски масовно произведен автомобилски бренд „Анадол“ го започнало своето сериско производство на „Анадол А1“ во 1966 година.

Теории на заговор

Популарна теорија на заговор за неуспехот на масовното производство сугерира дека американските автомобилски компании, кои продале поголем дел од автомобилите во Турција уште во раните 60-ти години (на пример, полициските автомобили во Турција биле претежно модели на ГМ, Форд и Крајслер, особено „Шевролет“ и Доџ, до средината на 1970-тите години) ја потикнале до турската влада да го откаже проектот, а поради политички и економски причини, САД дал приоритет на одржување на блиските билатерални односи меѓу двата сојузници на НАТО во екот на Студената војна.

Пет години подоцна, во 1966 година, Анадол стана првиот автомобилски бренд во Турција, масовно произведен. Возилата „Анадол“ биле произведувани во фабриката „Отосан“ во Истанбул, која е основана во 1959 година, како заедничко вложување меѓу компанијата „Форд мотор“ на САД и КоЏ Холдинг од Турција. Во 1960 година, Отосан започнаЛ со производство на „Форд“, кој БИЛ првиот патнички автомобил што се произведува во фабриката во Истанбул.

Наследство

Три од прототипите БИЛЕ ОТФРЛЕНИ заради бирократските ограничувања, нивните мотори биле претворени во дизел генератори, но последниот се чува, во работна состојба, во фабриката ТУЛОМСАШ во Ескишехир.

Во популарната култура

Приказната за процесот на градење и напорите на 24 инженери кои работеле на автомобилите „Деврим“ биле склопени во филм, кој бил објавен во Турција во 2008 година со наслов „Деврим Арабалари“.

Кон крајот на 2010 година, студенти од Националниот универзитет за наука и технологија во Пакистан развиле хибриден автомобил со инспирација од Деврим и го именувале како Деврим 2.

Надворешни врски

• Official page of Devrim (турски)
• TÜLOMSAŞ page on Devrim (турски)
• NTVMSNBC Article on Devrim
• Turkish Wikipedia article
• Turkish Wikipedia article about the movie
• Official movie page of Devrim (archived html)