Водена кула во Палиќ

Водената кула во Палиќ била завршена на 15 јуни 1910 година, како повеќенаменски објект - Водена кула, порта на летното одморалиште и трамвајска станица за електричниот трамвај воведен во 1897 година на релација Суботица - Палиќ и денес е симбол на Палиќ. Водената кула претставува недвижно културно наследство како споменик на културата.

Водена кула во Палиќ

Според Ката Мартиновиќ Цвијин, „силуетата на водената кула е слободна варијација на дрвените цркви во Трансилванија“ дополнети со дрвени украсни детали, додека Бела Дуранци тврди дека „водната кула е замислена во форма на селска украсена порта припитомена во Калотасег, ризницата на унгарскиот фолклор“.

Двете архитектонски целини - кулата од едната страна и долниот павилјон од другата страна, поврзуваат широк конкавен лак во една целина. Заоблената пенетрација низ зградата води до одморалиштето. Погледот се протега до езерото, по Алејата, преку централниот заоблен премин на Големата тераса за да заврши кај Меморијалната фонтана покрај брегот.

Архитектура

Двете архитектонски целини се со кружни темели, поставени на бетонски темели, додека кулата е дополнително зајакната со масивна бетонска плоча на која се гледаат темели поставени како траки. Кулата е составена од три појаси во висина. Основата е со квадратна форма со нагласен заоблен влез во кулата. Единствената декорација на ѕидното плато се јавува во вид на цокле од црвена фасадна тула, која континуирано го опкружува заоблениот влез. Од квадратната основа израснува монументално тело на правилен валјак со осум зајакнувачки ребра, кое се шират кон врвот, давајќи впечаток на превртена конусна форма. Внатре во кулата, дрвените скали водат до терасата - видиковецот. Во повлечените вертикални сегменти на кулата, меѓу ребрата се наоѓаат вертикални редови од тесни прозорски ниши, кои ги осветлуваат скалите.

Кулата е завршена со заоблен конусен покрив под кој се наоѓа мала тераса со дрвена ограда продупчена во форма на редови од срца. Кровната конструкција е дрвена закачалка со покривка од ќерамиди. Кровната коцка завршува со украсен шпиц од ковано железо. Вкупната висина на кулата е 31,75 метри.

Втората архитектонска целина е отворена чекална павилјон за трамвај, дизајнирана во форма на настрешница. Осум кружни столбови со вертикални растителни врежани народни мотиви, живи бои (окер, зелена, црвена) врз кои има заоблен конусен покрив покриен со ќерамиди. Покривот завршува со шило од ковано железо. Појасот на поткровјето е обложен со дрвени штици перфорирани во форма на вертикални редови на срца.

Покривната конструкција е дрвена закачалка на долната страна маскирана со дрвена облога. Видлив е само дел од конструкцијата. Во павилјонот има кружна ниска дрвена клупа. Централната пенетрација е решена во форма на два големи параболични дрвени заоблени носачи на двокрилниот покрив. Кровната конструкција е маскирана со дрвени облоги од долната страна. По должината на столбовите мине цветна декорација дизајнирана во духот на унгарскиот Арт Нову со жива боја. Во зградата преовладуваат две бои, окер и црвена, додека зелената и светло сината се појавуваат во декорацијата.

Галерија

• 
• 
• 

Поврзано

• Список на споменици на културата во Севернобачката област

Надворешни врски

• Републички завод за заштита на спомениците на културата - Белград Архивирано на 6 февруари 2021 г.
• Список на споменици