Варистор
Варистор — полуспроводнички керамички нелинеарен отпорник.[1]
Елементи на нелинеарни електрични мрежи
уредиНелинеарните мрежи се состојат од елементи чија напонско-струјна одлика не е линеарна. На примерот на жарулка со волфрамово влакно, може да се забележи дека промената на отпорот е последица на промената на температурата на влакното.
Нелинеарните елементи може да се поделат во две главни групи.
- Елементи чија нелинеарност е последица на промени во работните услови
Најпознат пример за оваа група елементи се термисторите. За овие елементи, својството дека нелинеарноста е последица на промените во работните услови не е суштинско својство. На пример, ако ги одржуваме спроводниците на прилагодлив начин на константна температура, нивниот отпор не се менува со промената на струјата низ нив. Меѓутоа, ако нивната температура не се одржува константна (што обично е случај во пракса), тие се нелинеарни, бидејќи нивната температура и отпор се менуваат со промената на струјата.
- Пример за нелинеарен отпорник од првата група е отпорник во вид на железно влакно сместен во стаклен балон исполнет со водород. Со избирање на притисокот на водородот во балонот и димензиите на балонот, можно е да се променат условите за одведување на топлината што се развива на влакното кога низ него тече струја. Има извонредно корисно својство: струјата низ него останува приближно константна во широк опсег на напони меѓу нивните краеви.[2]
- Елементи чија напонско-струјна одлика е нелинеарна дури и при целосно константни работни услови
Нелинеарноста на овие елементи е нивна суштинска одлика. Оваа група ги вклучува сите т.н. полуспроводнички елементи, како што се транзистори, полуспроводнички диоди (германиумови диоди, силициумови диоди, итн.), сите вакуумски и гасни цевки, како и некои полуспроводнички керамички отпорници.[3]
Нелинеарни отпорници со симетрична одлика на напон-струја
уреди
Нелинеарните отпорници со симетрични напонско-струјни одлики се делат на[4]:
- термистори
- варистори
Својствата на таквите отпорници не зависат од насоката на струјата низ нив, односно од напонот помеѓу нивните краеви. Нелинеарни елементи чии одлики се асиметрични се од големо значење, особено ако асиметријата е многу изразена. Оваа група вклучува различни видови на полуспроводнички и вакуумски диоди.
Примена
уреди- Еден вид варистор се тиритните отпорници. Овие отпорници се направени од тирит, материјал кој се добива со притискање и последователна специјална топлинска обработка на мешавина од глина и силициум карбид, со мал додаток на графит. Рамните цилиндри се направени од тирит на кој се додаваат контакти, со што се добиваат отпорници. Тиритните отпорници и други варистори се користат за заштита на различни уреди од пренапони (на пример, од неочекувано високи напони што се појавуваат кога гром удира во електричната мрежа).[5]
Поврзано
уредиНаводи
уреди- ↑ http://nonlinear.eecs.berkeley.edu/chaos/introduction_nonlinear_circuit_analysis.pdf
- ↑ http://www.princeton.edu/~cavalab/tutorials/public/Thermocouples.pdf
- ↑ Б. Поповић Основи електротехнике 1, Грађевинска књига, Београд, 1976.
- ↑ http://www.cetti.ro/v2/curs_ccp/materiale_ccp/TERMISTOARE/Thermistors_EN_2013_revG.pdf
- ↑ Varistor or Voltage Dependent Resistor (VDR) » Resistor Guide