Битка кај Мобек
Битката кај Мобек се водела на 18 мај 1808 година, меѓу шведските и норвешките сили, за време на шведската инвазија на Норвешка. По победата на Шведска кај Лиер, Бернхард Дитлеф фон Штафелд му наредил на Јохан Георг Радер да го нападне десното крило на Густаф Мауриц Армфелт, покрај реката Скинарбол. Норвежаните успеале да натераат неколку шведски позиции да поминат преку реката, но наишле на жесток отпор кај шведското утврдување кај Мобек; Радер извел три обиди за напад, секој од нив бил одбиен, пред да се повлече со својата сила, по пет часа борба. Битката немала стратешки ефект, бидејќи Армфелт се повлекол од Норвешка во мај и јуни, откако погрешно ги протолкувал наредбите од шведскиот крал Густав IV Адолф, кој се залагал да дејствува одбранбено.
Заднина
уредиПо шведската победа во Лиер, Густаф Мауриц Армфелт останал со првата шведска бригада околу Лиер,[1] чекајќи ја пролетта за да го разбие мразот кај Глома, пред да ја продолжи офанзивата кон тврдината Конгсвингер.[1] Неколку шведски одреди биле испратени од други бригади, за да ја зајакнат неговата позиција. Неколку помали престрелки се случиле во околината, особено околу Мастеруд, без значителни резултати.[1][2] Во средината на мај, норвешкиот командант, Кристијан Август, му наредил на Бернхард Дитлеф фон Стафелт да спроведе контранапад против шведските пунктови кај реката Скинарбол (помеѓу езерата Вингер и Дигерен ), на десното крило на Армфелт.[1][2] Стафелд му наредил на Јохан Георг Радер да маршира со 800 луѓе, во три колони, против шведските пунктови покрај реката, кои се состоеле од околу 300 луѓе, под водство на Карл Седерстром. Швеѓаните имале неколку огради северно од реката, некои од нив недовршени, особено онаа во Мобек.[1]
Битка
уредиЛевата норвешка колона, лично предводена од Радер, го нападнала Мобек во 11:30 часот; го чувале 90 луѓе од полковите Хелсинг и Нерке-Вермланд, под капетанот Стром. Последователно, преостанатите колони ги нападнале и блиските шведски позиции во Скансгарден и Скинарбол, од кои и двете добиле наредба да се повлечат на југ, преку реката. Швеѓаните го запалиле мостот зад нив, по што Норвежаните не можеле да ја преминат реката. По некое време, Норвежаните испратиле дополнително засилување кон Мобек, каде што се воделе интензивни борби. Во 12:00 часот, Швеѓаните во Мобек, исто така, добиле засилување, составено од 40 луѓе од Вермланд Јегерс, под капетанот Лагерлеф, кој ја презел командата над војниците - вкупно, околу 130 Швеѓани застанале против 450 Норвежани.[1]
Некои норвешки стрелци се искачиле на блиските куќи, за да вршат попрецизен напад на утврдувањето.[2] Во меѓувреме, Норвежаните упаднале трипати.[1] Шведскиот наредник, по име Дирикер, се истакнал додека се искачувал на одбраната, секој пат кога Норвежаните напаѓале, и замавнувал со капата наоколу додека ги поздравувал со „Добредојдовте!“, инспирирајќи ги своите другари да се борат посилно.[2] Во 16:45, Норвежаните се повлекле, бидејќи Радер не можел да ги собере своите сили за да изврши нов напад. Џегерс на Лагерлеф го следел повеќе од еден километар, а Швеѓаните ги вратиле своите претходни позиции.[1]
Последици
уредиНорвежаните признале загуба од 7 убиени, 27 ранети и 6 заробени луѓе,[1] што, во однос на интензитетот на борбите - кои резултирале со три неуспешни обиди - може да се сметаат за премногу ниски.[3] Швеѓаните процениле повисоки норвешки загуби; еден извештај споменува дури 269 (вклучувајќи 16 заробени).[4] Швеѓаните, кои се бореле во поголемиот дел од битката зад оградите, имале 5 убиени лица и 33 ранети. По битката, Штафелд испратил писмо до Кристијан Август во кое го објаснил недостатокот на способни офицери, како и обучени војници, како причина за поразот,[1] иако ја пофалил нивната храброст.[2] Како одмазда за неговиот пораз, Штафелд нападнал мала шведска станица од 29 луѓе во Џерпсет, со 150 луѓе, ноќта меѓу 24 и 25 мај, заробувајќи или убивајќи ги шведските сили.[1]
Во меѓувреме, на 24 мај, Армфелт добил наредба од шведскиот крал Густав IV Адолф да се врати на поповолна позиција; кралот планирал да добие англо-шведски сили на островот Зеланд, за да ја нападне Данска, додека Армфелт требало да дејствува одбранбено. Армфелт, сепак, погрешно ја протолкувал наредбата[1] и започнал целосно повлекување надвор од Норвешка, на 29 мај. До средината на јуни, Швеѓаните целосно ја напуштиле Норвешка, со исклучок на малата сила во Престебаке и Берби.[1] Овие биле принудени да се предадат, откако биле изненадени во Престебаке од страна на огромна норвешка сила, на 10 јуни.[1]
Извори
уреди- Generalstaben (1915). Sveriges krig åren 1808 och 1809, Volume 6 (шведски). Stockholm: Kongl. boktryckeriet P. A. Norstedt & söner.
- Angell, Henrik (1914). Syv-Aars-Krigen for 17. Mai 1807–1814 (норвешки). Kristiania: H. Aschehoug & Co.
- Meijer, Carl Fredrik (1867). Kriget emellan Sverige och Danmark, åren 1808 och 1809 (шведски). Stockholm: Oscar L. Lamms Förlag.
- Prytz, Harold Oscar (1867). Historiska upplysningar om Svenska och Norska arméernas regementer och kårer jemte flottorna under ledning (шведски). Stockholm: P. B. Eklund.