Биосферен резерват Источен Ветерн Скарп

Источен Ветерн Скарп
Источен Ветерн Скарп
	Водопад во Хускварна
Место	Шведска
Најблизок град	Хускварна
Координати	64°30′0″N 14°22′0.120″E / 64.50000° СГШ; 14.36670000° ИГД
Површина	105,520 hectares (407.4 ми)
Воспоставен(а)	2012
Мрежна страница	ostravatterbranterna.se

Источен Ветерн Скарп (шведски: Östra Vätterbranterna) Биосферен резерват (основана 2012 година) е Биосферен резерват на УНЕСКО во Шведска.^[1] На 105.520 хектари резерва е посебен пример за пределот во централниот дел на јужна Шведска. Пејзажот на шарпи во Источен Ветерн содржи многу паралелни раседи, особено од стрмниот дел свртен кон запад над источната граница на езерото Ветерн. Во овој солиден пејзаж, пресечен од многу мали водни патишта, доминираат земјоделските и шумските земјишта, со села и населби кои се состојат од мали фарми и индивидуални домови. Резерватот вклучува делови од Ветерн и други длабоки езера. Основната површина е 2.120 хектари, опкружена со тампон-зона, од 41.800 хектари и преодна област од 61.600 хектари.^[2]

Еколошки одлики

Регионот на пејзажот Источен Ветерн Скарп е централно сместен во јужна Шведска, со елементи на живеалишта кои ги рефлектираат јужните листопадни региони со широколисни шуми на земјата и регионот на северните четинарски шуми.^[2]

Бисферниот резерват содржи неколку длабоки езера. Од нив, езерото Ветерн е најголемото езеро со ладна вода во Шведска и петто по големина езеро во Европа, со вкупна површина од 105,520 хектари. Езерото е дом на 31 вид риба, вклучувајќи го и големиот вид салмониди (Salvelinus umbla), кој исто така е еден од клучните симболични видови на пејзажот на шарпот Источен Ветерн. Исто така е дом на голема биоразновидност во широк спектар на групи организми. Постојат неколку глацијални реликтни видови во езерото Ветерн - голем број на ракови и неколку видови риби (вклучувајќи ГО (Thymallus thymallus) - кои се прилагодени на езерскиот живот по последниот глацијален период и пост-глацијални навраќања. Инсектите покрај брегот на езерото Ветерн се исто така значајни, повеќе потсетуваат на реките во Северна Шведска отколку езерата на југот на земјата.^[2]

На само неколку километри има четири различни зони на цврстина и широка биоразновидност. Езерото Ветерн има јасно влијание врз локалната клима, со ладни извори, но долги, благи есенски сезони. Поради ова, неколку реликтии на постглацијалното затоплување биле во можност да преживеат во регионот и во падините надолу кон езерото Ветерн, кои имаат океанска клима. На пример, единствената инциденца во целата Скандинавија кај симболичниот вид Ена Монтана, полжавот Булин, се јавува во клисурените средини во близина на езерото. Gisebo и Gränna се дом на една од најголемите овоштарството области на земјата, што не е честа појава во оваа географска ширина и височина. Поради централната локација на пејзажот на Исток Ветерн Скарп во јужната една третина од Шведска, се наоѓаат и источните и западните видови, како и типично северните зимзелени дрвја и зимските ливади во јужна Шведска. Од макро перспектива, пејзажот на Скарпскиот Исток Ветерн може да се гледа како голема гранична зона што постепено преминува од поотворени пејзажи со (доминантно широки листови) крај езерото во погусти пошумени пејзажи на јужните шведски висорамнини. Поради оваа причина, Хазелскиот глушец (Muscardinus avellanarius) е именуван за симболичен вид за овие средини.^[2]

Социо-економски одлики

Постојат неколку големи фарми и палати, како и три урбани области. Една од одликите на регионот е премин од целосно урбаниот пејзаж на Источен Ветерн Скарп - Јеншепинг / Хускварна е деветтата по големина урбана област во Шведска - во активна земјоделска средина во поретко населена рурална област. Вкупно скоро 40.000 луѓе живеат во областа, од кои околу 31.000 живеат во поголемите урбани средини.^[2]

Во изминатите педесет години, бројот на земјоделски компании во пределите на Источен Ваттерн Скарп драматично опаднал. Во 1975 година имало 300 земјоделски компании во Грана, Олмстад и Скарстад. Тој број е преполовен во последните триесет години, што ги менува условите за рурален развој.^[2]

Активното земјоделство и шумарство се основа на живо село, но од поголемо значење е и другото производство. Со многу рурални имоти се управува со скратено работно време или врз слободното време на сопственикот, што ги ограничи негативните ефекти од намалената профитабилност.^[2]

Земјоделскиот предел од мал обем произведува многу суровини што можат да се користат за храна, лекови, градежен материјал, гориво и сточна храна.^[2]