Бездомништво во Обединетото Кралство

Бездомништвото во Обединетото Кралство се мери и реагира на различни начини во Англија, Шкотска, Велс и Северна Ирска, но влијае на луѓето кои живеат во секој дел од конститутивните земји на Обединетото Кралство. Повеќето бездомници имаат барем малку засолниште, но без никакво обезбедување на престој. Незаштитените луѓе, „груби спијачи“ претставуваат мало малцинство на бездомници.

„Груб сон“ во Лондон, 2015 година.

Бездомно население

Добротворната организација за бездомници во Обединетото Кралство Шелтер проценила во 2019 година дека бројот на луѓе во Англија кои биле целосно бездомници или во привремено сместување изнесувал 280.000. т.н. груби спијачи се само мал дел од бездомниците. Crisis проценува дека има околу 12.300 груби спијачи во Обединетото Кралство и исто така 12.000 луѓе кои спијат во бараки, канти, автомобили, шатори и ноќни автобуси. Бројката е изведена од истражувањето на Универзитетот Хериот-Ват. Луѓето кои се соочуваат со бездомништво додека спијат во канти понекогаш се згмечени до смрт од машините за набивање или на друг начин кога кантите се собираат и со нив се справуваат компаниите за отстранување отпад.

Според бројките од Одделот за заедници и локална самоуправа, бројот на луѓе кои се регистрирани како бездомници во местните совети изнесувал нешто повеќе од 100.000 во 1998 година, се искачил на 135.000 во 2003 година пред да се намали во годините до и за време на Големата рецесија. По минимумот од 40.000 во 2009 и 2010 година, бројката се искачила на нешто помалку од 60.000 во 2017 година Бројот на живеење во привремено сместување се зголемил од 50.000 во 1998 година на 100.000 во 2005 година, опаѓајќи назад на 50.000 во 2011 година, а потоа пораснала на 80.000 во 2017 година.

Бројот на „груби спијачи“ изнесувал 4.800 во 2017 година во споредба со 1.800 во 2010 година, кога започнале споредливите периоди. Кризата го припишува зголемениот број на бездомници на недостигот од социјални станови, бенефициите за домување кои не ги покриваат приватните кирии и недостигот на модели за превенција на бездомниците за луѓето кои ја напуштаат грижата.

Од луѓето кои доживеале бездомништво кои починале во 2017 година, просечната возраст била 44 за мажи и 42 за жени. Самоубиството, дрога и прекумерната употреба на алкохол се најчестите причини за смрт кај луѓето кои се бездомници во Обединетото Кралство.

Во 2023 година, бројот на бездомници во Англија достигнал рекордно ниво, со 104.510 луѓе во Англија на привремено сместување. Се проценува дека 3.898 луѓе спиеле грубо во Англија во 2023 година, што е двојно повеќе од проценетиот податок од 2010 година.

Историја

Историски гледано, поддршката за луѓето кои останале без покрив над главата била обезбедена од монашките заедници. По протестантската реформација, формите на поддршка преку раните структури на локалната власт биле обезбедени со помош на лошиот закон, кој се разликувал во Англија и Велс, Шкотска и Ирска.

На крајот, системот на формално избрани локални власти ги заменил сиромашните правни синдикати. Денешниот систем на локалната власт за домување и помош за бездомниците во Англија, бил воведен со Законот за домување (бездомници) од 1977 година и моментално е надгледуван преку Законот за домување од 1996 година.

Превенција

За да се спречи бездомништвото, добротворната организација Crisis предлага дека јавниот сектор треба:

• да изгради 100.500 социјални домови годишно за да се задоволат потребите на луѓето кои се соочуваат со бездомништво и оние со ниски примања.
• Воведување на Прво домување на национално ниво преку обезбедување домови и специјализирана поддршка за луѓето кои се соочуваат со бездомништво.
• Подобрување на правата за приватните изнајмувачи и подобрување на придобивките за домување.
• Системот за нега, болниците, затворите треба да бидат законски обврзани да помогнат во наоѓање домови за оние што ја напуштаат грижата.
• Во Центрите за вработување треба да има специјалисти за бездомништво.

Причини за бездомништво

Бездомник во близина на улицата на Принцовите во Единбург

Долгорочните причини за бездомништво биле испитувани преку голем број истражувачки истражувања. Биле идентификувани голем број различни патишта кон бездомништвото; истражувањето сугерира дека и личните фактори и структурните фактори се на крајот одговорни за редоследот на настаните што резултираат со бездомништво. За младите, постојат дополнителни фактори кои се смета дека се вклучени, особено потребата да се соочат со одговорностите на независното живеење пред да бидат подготвени за нив. Зголемените трошоци за домување и зголемувањето на несигурноста на работните места, исто така, биле идентификувани како фактори кои придонесуваат.

Владина помош

Засолниште за бездомници во Лондон, 1866 година

Политиката за бездомништво е надгледувана од Министерството за домување, заедници и локална самоуправа и Агенцијата за домови и заедници во Англија, Владата на Шкотска за домување и социјална правда, Владата на Велс, и Одделот за заедници и Северна Ирска. Тоа била пренесена политика надвор од Англија од воведувањето на деволуцијата во 1990-тите. Пожарот во кулата Гренфел во јуни 2017 година го фокусирала националното внимание на бездомништвото и квалитетот на домувањето, и резултирало со тоа што околу 255 луѓе станале бездомници преку ноќ. Во „Гардијан“ било објавено во 2018 година дека половина од младите во опасност од бездомништво во Обединетото Кралство, кои се обратиле до нивните локални власти, не добиле значителна помош.

Сите местни власти за домување (ЛВД) во Обединетото Кралство имаат законска должност да обезбедат 24-часовен совет за бездомниците или оние кои се во опасност да станат бездомници во рок од 28 дена. Откако поединецот ќе поднесе барање до соодветниот градски совет, окружниот совет или унитарната управа за помош, од лице кое тврди дека е бездомник (или му се заканува бездомник), Локалната управа за домување е исто така законски должна да направи детални испитувања за неговите околности, со цел да се одлучи дали ги исполнуваат критериумите, кои се дефинирани како законски бездомник. За луѓето кои ги исполнуваат таквите критериуми, Локалната управа за домување има законска должност да пронајде привремено сместување за лицето, а потоа да му обезбеди помош за да најде постојано сместување, долгорочно соодветно живеалиште, кое обично ќе биде во рамките на приватниот изнајмен сектор, но понекогаш ќе биде имот со Здружение за домување, советничка куќа или стан на општината.

Законско бездомништво

Дефиниција

Едно лице се претпочита како законски бездомник доколку владините регулативи го обврзуваат советот да обезбеди поддршка поврзана со домувањето на лицето. Во моментов, овој критериум е исполнет доколку се точни сите од следниве услови:

• нема постојан дом
• лицето не е спречено да пристапи до јавните фондови на Обединетото Кралство со законите за имиграција
• лицето има локална врска со областа на местната власт (ова може, на пример, да биде престојувалиште на семејството, пријателите или претходното живеалиште на самата личност)
• лицето ненамерно станало бездомник (ова не вклучува иселување поради неплаќање кирија, доколку може да си дозволи да ја плати)
• лицето е во приоритетна потреба; овој услов бил укинат во Шкотска од почетокот на 2013 година, и има кампањи за негово укинување во остатокот од Обединетото Кралство.

Дефиницијата за приоритетна потреба варира помеѓу Англија, Шкотска, Велс и Северна Ирска, но генерално вклучува некој од следниве услови што се исполнуваат:

• бременост
• зависно дете
• на возраст од 16-17 години
• на возраст од 18–20 години и напуштање на грижата од локалната власт
• ранливост поради
  • старост или
  • ментална болест или
  • ментална/физичка попреченост
  • напуштање на вооружените сили
  • напуштање на затворот
• бегство или ризик од семејно насилство
• бездомништво поради вонредна состојба (како поплава, пожар или друга катастрофа)

Едно лице не мора да биде без покрив за законски да се квалификува дека нема постојан дом. Тоа може да поседува сместување кое не е разумно изводливо да се продолжи да се користи врз основа на неговата достапност, состојба или местоположба. Условот да се има локална врска не се применува доколку тоа би довело до тоа апликантот да стане жртва на насилство или да биде изложен на ризик од насилство.

Во Велс, приоритетната потреба била слично проширена, вклучувајќи лица на возраст од 18 до 20 години и изложени на ризик од финансиска или сексуална експлоатација, но под услов да ја напуштат грижата.

Последици

Според прописите, треба да се обезбеди привремено сместување на оние кои би можеле да страдаат од законски бездомници, во очекување на конечна одлука. Честопати хотелите со ноќевање и појадок се користат за привремено сместување, освен доколку не е достапен соодветен хостел или засолниште. Соодветноста на привремено сместување често е тема на загриженост за локалните медиуми и групите за притисок.

Доколку советот заклучи дека апликантот страда како законски бездомник, тогаш локалната власт има законска должност да пронајде долгорочно сместување за апликантот и неговото домаќинство (оние издржувани лица кои вообичаено би живееле со нив) и секое друго лице за кое е разумно да очекуваат да престојуваат со нив. Советот мора да понуди/продолжи да обезбедува привремено сместување на таквиот апликант, веднаш, додека не се пронајде долгорочно сместување за него.

Долгорочното сместување не мора да биде социјално изнајмен дом (обезбеден од советот или од Здружението за домување); советот може да ја извршува својата должност со пронаоѓање на соодветен закуп од приватниот сектор за барателот.

Незаконски бездомници

Доколку органот одлучи дека на некое лице му недостасува дом, но не се квалификува како законски бездомник, тогаш се применува помала обврска.

Онаму каде што на барателот му недостасува само локална поврзаност со советот, советот вообичаено ќе го упатува случајот на барателот до локалната власт со која тие имаат локална врска. Доколку барателот има приоритетна потреба, но се смета дека намерно станал бездомник, локалната власт е должна да обезбеди привремено сместување онолку долго колку што е разумно неопходно за барателот да пронајде долгорочно сместување; ова е обично две недели, но понекогаш може да се обезбедат дополнителни периоди со слична должина по дискреција на советот (обично се доделуваат во случаи на олеснителни околности).

Груби спијчи

Националната служба, наречена Streetlink, била основана во 2012 година за да им помогне на членовите на јавноста да добијат речиси итна помош за одредени „груби спијчи“, со поддршка од Владата (бидејќи домувањето е пренесена работа, услугата моментално се протега само во Англија). Денес, услугата не работи на законска основа, а вклученоста на локалните власти се должи единствено на политичкиот притисок од владата и добротворните организации, при што финансирањето се обезбедува од владата (и другите) на ад-хок основа. Владата на Обединетото Кралство го намалила финансирањето на локалните власти и локалните власти се чувствуваат принудени да ги намалат услугите за луѓето кои се бездомници. Се стравува дека ова би можело да доведе до зголемување на бројот на груби спијачи и зголемување на бројот на умирање додека спијат грубо.

Членот на јавноста кој е загрижен дека некој спие на улица може да ги пријави деталите за поединецот преку мрежното место на Street Link или со повикување на неговата телефонска линија. Некој што ќе се најде себеси како спие на улица, исто така може да ја пријави својата ситуација користејќи ги истите методи.

Услугата има за цел да одговори во рок од 24 часа, вклучувајќи проценка на индивидуалните околности и понуда за привремено сместување за следните ноќи. Одговорот обично вклучува посета на грубиот спијач рано наутро што следи по денот или ноќта кога е направен извештајот. Услугата работи преку голем број добротворни организации и со помош на локалните совети.

Јадење обезбедено од добротворна организација

Онаму каде што е соодветно, на грубите спијачи ќе им биде понудена и специјалистичка поддршка:

• доколку имаат проблеми со злоупотреба на супстанции, ќе бидат упатени за поддршка од организации како што е Сент Мунго (и покрај името, ова е нерелигиозна добротворна организација)
• доколку се странски државјани без право на пристап до јавните фондови во Обединетото Кралство, ќе им се понуди помош за репатријација, вклучувајќи наоѓање сместување во матичната земја, изградба на планови за поддршка и финансиска помош.

Други организации, како што е The Connection at St. Martin's, се занимаваат со низа сложени потреби. Тоа е затоа што голем број на луѓе кои спијат тешко се борат со повеќе сложени потреби како зависност, лошо ментално здравје или нејасен статус на имиграција.

Во 2018 година било објавено дека најмалку 50 локални власти донеле наредби за заштита на јавниот простор за да го спречат питачењето во центрите на градовите. Либерти тврдел дека овие прописи биле незаконски и дека луѓето кои биле бездомници често немаат пристап до поддршката за правна помош потребна за нивно оспорување.

Невладина помош

Практични совети во врска со бездомништвото може да се добијат преку голем број големи невладини организации, вклучувајќи:

• Граѓанското советодавно биро и некои други добротворни организации исто така нудат бесплатни правни совети лично, по телефон или преку е-пошта, од квалификувани адвокати и други кои работат на про боно основа
• Шелтер обезбедува опширни совети за бездомништвото и други проблеми со домувањето на нивната веб-страница и од телефонскиот број даден таму, вклучително и за правата и правните ситуации.

Дополнителна литература

• BBC News, „Предупредување за бројките за бездомниците: Владата тврди дека бројот на бездомници е намален за една петтина од минатата година треба да се земе со предупредување за здравјето, вели хуманитарната организација за домување Шелтер“, понеделник, 13 јуни 2005 година
• Би-Би-Си Радио 4, „Нема дом, сезона на телевизиски и радио програми кои ги воведуваат новите бездомници“., 2006 година
• Големото прашање, што е прво домување и како може да го реши бездомништвото во ОК? , 17 август 2022 година
• Големото прашање, бројот на луѓе кои грубо спијат во Англија повеќе од двојно отколку кога ториевците дојдоа на власт, 29 февруари 2024 година
• „Преглед за домување во Обединетото Кралство“

Надворешни врски

• Извештај за бездомништвото на Амнести интернешенел ОК: курс со пречки . Amnesty International
• Линк за бездомници
• Национална федерација за домување