Аромански студии
Аромански студии (влашки: Studii armãneshti) - академска дисциплина фокусирана на проучување на Ароманците. Тие се вклучени заедно со балканските и романтичните студии. Значајни научници за аромански теми се Матилда Карагиу Мариочеану, Теде Кал и Густав Вајганд. Ароманското прашање, термин кој се користи за историската и актуелната поделба на етничкиот идентитет меѓу Ароманците, има видливо влијание врз ароманските студии.
Опис уреди
Ароманистиката е подгрупа на балканистиката.[1] Почетокот на 21 век бележи зголемен интерес за балканологијата на малите автохтони малцинства на Балканот, вклучувајќи ги и Ароманците. Ароманците се истражуваат и во рамките на романистиката.[2]
Национализмите и ароманското прашање се имаат покажано како тешки пречки за развојот на ароманските студии, затоа што прашањата како што се дали Ароманците се независна посебна етничка група или подгрупа на Грците или Романците остануваат контроверзни.[3]
Институции и списанија уреди
Во 1995 година, со помош на Универзитетот во Фрајбург, ароманскиот професор Василие Барба го основал Европскиот центар за аромански студии (влашки: Tsentrul European ti Studii Armãneshti; германски: Europäisches Zentrum für Aromunische Studien) во Фрајбург, Германија.[4] Ароманското списание „Нашиот збор“ го уредува Европскиот центар за аромански студии.
„Журнал за ароманска книжевност и студии“ (Rivista di litiraturã shi studii armãni) е академско списание за Ароманците, основано на 1 април 1994 година, од ароманскиот писател Тибериус Кунија. Се издавал два пати годишно од „Ароманска книгоиздателска куќа“, во Соединетите Држави и „Фондација за ароманска книга“, во Романија, до април 2007 година, со вкупно 33 тома. Исклучиво е напишано на аромански, со специјална азбука со цел да стане стандардно писмо за ароманскиот јазик. Списанието промовирало аромански дела, посебно необјавени; опфатена ароманска литература, било да е класична или понова; вклучувало културни и филолошки студии за Ароманците; и содржело етнографски и историски информации за етничката група.
Забележителни луѓе уреди
Во 2013 година чешкиот етнолог и професор Леош Шатава кој се нарекува и Густав Вајганд, германски лингвист, како „основач на ароманските студии“.[5] Други истражувачи кои дале дела релевантни за ароманските студии се ароманската лингвистка Матилда Карагиу Мариочеану, германскиот етнограф и етнолингвист Теде Кал, ароманскиот историчар и филолог Николае Тербан Танашока и романскиот истражувач Емил Тиркомницу.[3]
Наводи уреди
- ↑ Nastev, Božidar (1988). Atanasov, Petar (уред.). Аромански студии: прилози кон балканистиката. Ogledalo.
- ↑ Sikimić, Biljana; Ašić, Tijana, уред. (2008). The Romance Balkans. Institute for Balkan Studies. ISBN 9788671790604.
- ↑ 3,0 3,1 Trifon, Nicolas (2016). „Les études aroumaines en Roumanie à l'heure européenne: quelques observations“. Cahiers balkaniques (француски). 44. doi:10.4000/ceb.9806.
- ↑ Barba, Katharina (2009). „Vasile Barba: un alumtãtor ti ascãparea a limbãljei shi a culturãljei armâneascã“. Zborlu a nostru (влашки) (1–2).
- ↑ Šatava, Leoš (2013). „The ethnolinguistic situation of the Aromanians (Vlachs) in Macedonia: young people in Kruševo as indicators of ethnic identity and attitude to the language“ (PDF). Razprave in gradivo: Revija za narodnostna vprašanja. 71: 5–26. Архивирано од изворникот (PDF) на 2023-07-01. Посетено на 2024-04-10.