Википедија

Антарктички морски мраз

Антарктичкиот морски мраз — морски мраз на Јужниот Океан. Се протега од далечниот север во зима и секое лето се повлекува речиси на крајбрежјето, секоја година се поблиску и поблиску до крајбрежјето поради топењето на морскиот мраз.[1] Морскиот мраз е замрзната морска вода која обично е дебела помала од неколку метри. Ова е спротивно на ледените плочи, кои се формирани од ледниците, тие пловат во морето и се дебели до еден километар. Постојат две поделби на морскиот мраз: прицврстен мраз, кои се закачен за копното; и ледени, кои не е.

Слика на Земјата на 21 септември 2005 година со Антарктикот

Морскиот мраз кој доаѓа од јужниот океан се топи од дното наместо од површината како мразот на Арктикот бидејќи е покриен со снег одозгора. Како резултат на тоа, ретко се забележуваат „растопени езерца“. Во просек, морскиот мраз на Антарктикот е помлад, потенок, потопол, посолен и поподвижен од арктичкиот морски мраз.[2] Морскиот мраз не е многу добро проучен во споредба со арктичкиот мраз бидејќи е помалку достапен.

Мерења на морскиот мраз

уреди

Степен

уреди

Ледената покривка на Антарктикот е мошне сезонска, со многу малку мраз во австралското лето, што се шири на површина приближно еднаква на онаа на Антарктикот во зима. Го достигнува врвот (~18 × 10^6 km^2) во текот на септември, што го означува крајот на австралната зима и се повлекува на минимум (~3 × 10^6 km^2) во февруари.[2][3] Следствено, најголемиот дел од антарктичкиот морски мраз е мраз од првата година, дебел неколку метри, но точната дебелина не е позната. Површината од 18 милиони км^2 мраз е 18 трилиони квадратни метри, така што за секој метар дебелина, имајќи предвид дека густината на мразот е околу 0,88 тератони/милион км^3, масата на горниот метар на антарктичкиот морски мраз е приближно 16 тератони (трилиони метрички тони) на крајот на зимата. Рекордно нискиот летен морски мраз бил измерен во февруари 2022 година на 741.000 квадратни милји (1,9 милиони квадратни километри) од страна на Националниот центар за податоци на снег и мраз.[4]

Бидејќи океанот на брегот на Антарктикот обично е многу потопол од воздухот над него, обемот на морскиот мраз е во голема мера контролиран од ветровите и струите што го туркаат на север.[5] Ако брзо се турка, мразот може да патува многу подалеку на север пред да се стопи. Повеќето мраз се формира долж брегот, бидејќи мразот што се движи кон север остава области на отворена вода кои брзо се замрзнуваат.

 
врска=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/76/Katabatic-wind hg.png/220px-Katabatic-wind hg.png

Дебелина

уреди

Бидејќи мразот на Антарктикот е главно мраз од првата година, кој не е дебел како повеќегодишниот мраз, тој генерално е дебел помалку од неколку метри. Снежните врнежи и поплавите на мразот можат значително да го згуснат, а структурата на слојот на мразот на Антарктикот е често доста сложена.

Неодамнешни трендови и климатски промени

уреди

Неодамнешните промени во шемите на ветровите, кои се поврзани со регионалните промени во бројот на вонтропски циклони и антициклони,[6] околу Антарктикот го префрлиле морскиот мраз подалеку на север во некои области, а не толку далеку на север во други (види слики). Нето-промената е мало зголемување на површината на морскиот мраз во антарктичките мориња (за разлика од Северноледениот Океан, кој покажува многу посилно намалување на површината на морскиот мраз).[1][7] Зголемениот обем на морскиот мраз не покажува дека Јужниот Океан се лади, бидејќи Јужниот Океан се загрева.[8]

Петтиот извештај за проценка заклучил дека „многу е веројатно“ дека годишниот просечен обем на антарктичкиот морски мраз се зголемил за 1,2 до 1,8% по деценија, што е 0,13 до 0,20 милиони km 2 на деценија, во периодот од 1979 до 2012 година.[9] Петтиот извештај за проценка, исто така, заклучил дека недостатокот на податоци го исклучува одредувањето на трендот на вкупниот волумен или масата на морскиот мраз. Зголемувањето на површината на морскиот мраз веројатно има голем број причини.[10] Тие се поврзани со промените на западните ветрови на јужната полутопка, кои се комбинација на природна варијабилност и присилна промена од стакленички гасови и озонската дупка. Ветровите го поттикнуваат лизгањето на морскиот мраз, а истражувањето за моделирање сугерира дека набљудуваната експанзија на морскиот мраз е предизвикана од промените во брзината на движењето на морскиот мраз.[11] Друг можен двигател е топењето на ледените плочи, што го зголемува внесот на слатка вода во океанот; ова го зголемува слабо стратификуваниот површински слој на океанот и така ја намалува способноста на топлата подземна вода да стигне до површината. Студијата од 2015 година покажала дека овој ефект во климатските модели се користат за симулирање на идните климатски промени, што резултира со зголемување на морскиот мраз во зимските месеци.[12]

Атмосферските и океанските двигатели веројатно придонеле за формирање на регионално различни трендови во обемот на морскиот мраз на Антарктикот. На пример, температурите во атмосферата и јужниот океан се зголемиле во периодот 1979-2004 година. Сепак, морскиот мраз расте побрзо отколку што се топи, поради слабо раслоен океан. Така, овој океански механизам, меѓу другото, придонесува за зголемување на нето производството на мраз, што потенцијално ќе резултира со повеќе морски мраз.[13] Иако набљудувањата на дебелината се ограничени, моделирањето сугерира дека забележаното лизгање на мразот кон крајбрежните региони дава дополнителен придонес за динамичкото згуснување на морски мраз во текот на есента и зимата.[14]

Набљудуваните есенски и пролетни трендови во бројот на вонтропски циклони, антициклони и блокови, кои имаат силна термодинамичка контрола преку температурна авекција и силна динамичка контрола преку ледениот нанос, на обемот на морски мраз во текот на истите и во текот на следните сезони речиси насекаде околу Антарктикот во согласност со забележаните, регионално различни трендови во обемот на морски мраз.[6] Следствено, се смета дека ветровите блиску до површината, управувани околу временските системи, објаснуваат големи делови од нехомогените трендови на морскиот мраз на Антарктикот.

По постепеното зголемување на морскиот мраз како што е наведено погоре, извира јужната полутопка (т.е септември, октомври и ноември) каде во 2016 година е забележан брз пад на морскиот мраз на Антарктикот.[15]

Извештајот на Шестиот извештај за проценка го потврдува забележаниот тренд на зголемување на просечната површина на морскиот мраз на Антарктикот во периодот од 1979 до 2014 година, но оценува дека има пад по 2014 година, со најмал степен постигнат во 2017 година и следен раст.[16] Потоа, во извештајот се заклучува дека постои „голема доверба“ дека нема значителен тренд во областа на мразот на Антарктикот набљудувана од сателитот од 1979 до 2020 година и во зима и во лето.

Импликации

уреди

Следењето на промените во морскиот мраз е важно бидејќи тоа влијае на психрофилите што живеат овде.[17]

Промените во морскиот мраз на Антарктикот се исто така важни поради импликациите за атмосферската и океанската циркулација.[18] Кога се формира морскиот мраз, тој ја отфрла солта (водата во океанот е солена, но морскиот мраз е главно свеж), така што се формира густа солена вода која тоне и игра клучна улога во формирањето на антарктичката долна вода.

Ефекти врз навигацијата

уреди

Силата на движењето на мразот е значителна; може да ги скрши бродовите кои се фатени во ледениот пакет и сериозно ги ограничува областите каде што бродовите можат да стигнат до копното, дури и во лето. Мразокршачите, ледените пристаништа и ледените пристаништа се користат за слетување на залихи.

Наводи

уреди
  1. ↑ 1,0 1,1 „Arctic Sea Ice News and Analysis | Sea ice data updated daily with one-day lag“.
  2. ↑ 2,0 2,1 Vaughan, D. G.; Comiso, J. C.; Allison, I.; Carrasco, J.; и др. (2013). „Chapter 4: Observations: Cryosphere“ (PDF). IPCC AR5 WG1 2013. стр. 317–382.
  3. ↑ NASA (2009-05-22). „Antarctic Sea Ice“.
  4. ↑ AP staff. (19 March 2022). "Both of the planet's poles experience extreme heat, and Antarctica breaks records". NPR website Retrieved 27 March 2022.
  5. ↑ Fountain, Henry (22 February 2022). „Sea Ice Around Antarctica Reaches a Record Low“. The New York Times. New York City. Посетено на 24 February 2022. A complex group of factors is at play when it come to Antarctic sea ice. Large-scale atmospheric patterns, often occurring far from the continent, as well as local ocean currents and winds can all increase or reduce sea-ice coverage.
  6. ↑ 6,0 6,1 Schemm, Sebastian (25 June 2018). „Regional Trends in Weather Systems Help Explain Antarctic Sea Ice Trends“. Geophysical Research Letters. 45 (14): 7165–7175. Bibcode:2018GeoRL..45.7165S. doi:10.1029/2018GL079109. Архивирано од изворникот на 2022-09-20. Посетено на 2022-09-17. |hdl-access= бара |hdl= (help)
  7. ↑ Voiland, Adam (2009). „What's Holding Antarctic Sea Ice Back from Melting?“. NASA. Архивирано од изворникот на 2009-09-04.
  8. ↑ „Ocean warming in Southern Hemisphere underestimated, scientists suggest“. Science Daily. 6 October 2014. Посетено на 13 November 2021.
  9. ↑ IPCC (2013). „Summary for Policymakers“ (PDF). IPCC AR5 WG1 2013. стр. 3–29.
  10. ↑ Lynch, Patrick (Oct 7, 2014). „Q&A with NASA's Joey Comiso: What is Happening with Antarctic Sea Ice?“. NASA. Архивирано од изворникот на 2014-10-11.
  11. ↑ Sun, Shantong; Eisenman, Ian (2021). „Observed Antarctic sea ice expansion reproduced in a climate model after correcting biases in sea ice drift velocity“. Nature Communications. 12. doi:10.1038/s41467-021-21412-z. PMC 7887216 Проверете ја вредноста |pmc= (help).
  12. ↑ Bintanja, R.; van Oldenborgh, G. J.; Katsman, C. A. (2015). „The effect of increased fresh water from Antarctic ice shelves on future trends in Antarctic sea ice“. Annals of Glaciology. 56 (69): 120–126. Bibcode:2015AnGla..56..120B. doi:10.3189/2015AoG69A001.
  13. ↑ Zhang, Jinlun (2007). „Increasing Antarctic Sea Ice under Warming Atmospheric and Oceanic Conditions“ (PDF). Journal of Climate. 20 (11): 2515–2529. Bibcode:2007JCli...20.2515Z. doi:10.1175/JCLI4136.1.
  14. ↑ Holland, Paul R.; Bruneau, Nicolas; Enright, Clare; Losch, Martin; Kurtz, Nathan T.; Kwok, Ron (January 17, 2014). „Modeled Trends in Antarctic Sea Ice Thickness“ (PDF). Journal of Climate. 27 (10): 3784–3801. Bibcode:2014JCli...27.3784H. doi:10.1175/JCLI-D-13-00301.1.
  15. ↑ Sharon Stammerjohn; Ted Scambos. Derek S. Arndt (уред.). „State of the Climate in 2016: Antarctica“ (PDF). Bulletin of the American Meteorological Association (98, Si–S280). Недостасува |editor1= (help)
  16. ↑ IPCC (2021). „Chapter 9“ (PDF). IPCC AR6 WG1 2021. стр. 1251–1254.
  17. ↑ Andrew Martin; Andrew McMinn (2018). „Sea ice, extremophiles and life on extra-terrestrial ocean worlds“. International Journal of Astrobiology. 17 (1): 1–16. Bibcode:2018IJAsB..17....1M. doi:10.1017/S1473550416000483.
  18. ↑ „Sea Ice and Global Climate“. NSIDC. Посетено на 11 Jul 2018. NSIDC

Надворешни врски

уреди
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Антарктички_морски_мраз&oldid=5245149“