Џемс Фенимор Купер

Џејмс Фенимор Купер (1789-1851) е првиот голем американски писател, наречен "американскиот Волтер Скот", во неговите авантуристички романи е претставен архитипот на американски херој - храбриот бел маж од дивиот запад, добро ја познава индијанската култура, кој води независен и слободен живот во близина на природата, туѓ на "цивилизацијата", која ја носат доселеници. Купер е автор на повеќе од 30 романот најпознати негови дела се "Последниот Мохиканец" [1], "Преријата", и др.

Купер
Статуа на Купер

По женидбата, Купер живее мирен живот во својата фарма. Секојдневниот живот на младото семејство е речиси идилично. Еден ден, кога го завршил читањето на роман од англиската писателка Џејн Остин, Купер извикал: "Јас би можел да напишам поубав роман!" - И со овие зборови започнува неговата писателска кариера на еден од најголемите американски писатели. Првиот роман на Купер, "Внимателност" (1820) е имитација на Џејн Остин, не постигнува голем успех.

Вториот негов роман "Шпион" (1821), иако пак е имитација, овој пат на Волтер Скот, доживува заслужена слава. Во него се раскажува за Американската војна за независност - тема исклучително интересна за американската публика. Скот го инспирира Купер во осмислувањето на главните ликови - или вистински херои, или вистински негативци. На сличен елементарен модел се изградени и женските ликови - руси и невини или темни и страсни.

Во 1823 се појавува романот "Пионери". Со него започнува серијата на романи пишувани во продолжени на 20 години, познати под општиот наслов "Приказни за Кожниот чорап" (Leatherstocking Tales), бидејќи во сите нив учествува главен херој - Нати Бампо Кожниот чорап. Тој е белец, кој живее меѓу индијанци. Неговотo индијанско име е Јастребово око. Целата серија за Јастребовото окоги вклучува романите: "Ловец на елени", "Последниот Мохиканец", "Страсниот трагач" и "Прерија".

Во овие романи се вплетени одликите на реално постоечка личност - Даниел Бун, еден од првите пионери во населувањето на дивиот запад. Бун одржувал пријателски врски со индијанските племиња, ги познавал тајни патеки и планински премини, што му помогнало да ги пренесе белите доселеници кон западните, индијански територии.

Од 1826 до 1833 година Купер живее во Европа. Се запознава со Валтер Скот, но му е непријатно да го претставуваат како "американскиот Волтер Скот". Од сите европски земји најмногу се допаѓа Италија, а литературните кругови во Лондон му се чинат досаден. Во 1833 година се враќа во Америка. Славата му носи и непријатности. Со годините Купер станува жолчен и незадоволен. Почнува да губи пријатели поради нетактичност и недостаток на разум. Умира на 14 септември 1851 година. Неговата сопруга умира четири месеци по него.

Дела

уреди

Date Title: Subtitle Genre Topic, Location, Period
1820 Precaution [1] novel England, 1813–1814
1821 The Spy: A Tale of the Neutral Ground [2] novel Westchester County, New York, 1778
1823 The Pioneers: or The Sources of the Susquehanna [3] novel Leatherstocking, Otsego County, New York, 1793–1794,
1823 Tales for Fifteen: or Imagination and Heart [4] 2 short stories written under the pseudonym: Jane Morgan
1824 The Pilot: A Tale of the Sea [5] novel John Paul Jones, England, 1780
1825 Lionel Lincoln: or The Leaguer of Boston novel Battle of Bunker Hill, Boston, 1775–1781
1826 The Last of the Mohicans: A narrative of 1757 [6] novel Leatherstocking, French and Indian War, Lake George & Adirondacks, 1757
1827 The Prairie [7] novel Leatherstocking, American Midwest, 1805
1828 The Red Rover: A Tale [8] novel Newport, Rhode Island & Atlantic Ocean, pirates, 1759
1828 Notions of the Americans: Picked up by a Travelling Bachelor non-fiction America for European readers
1829 The Wept of Wish-ton-Wish: A Tale [9] novel Western Connecticut, Puritans and Indians, 1660–1676
1830 The Water-Witch: or the Skimmer of the Seas [10] novel New York, smugglers, 1713
1830 Letter to General Lafayette politics France vs. US, cost of government
1831 The Bravo: A Tale [11] novel Venice, 18th century
1832 The Heidenmauer: or, The Benedictines, A Legend of the Rhine novel German Rhineland, 16th century
1832 No Steamboats short story  
1833 The Headsman: The Abbaye des Vignerons [12] novel Geneva, Switzerland, & Alps, 18th century
1834 A Letter to His Countrymen politics Why Cooper temporarily stopped writing
1835 The Monikins [13] novel Antarctica, aristocratic monkeys, 1830s; a satire on British and American politics.
1836 The Eclipse [14] memoir Solar eclipse in Cooperstown, New York 1806
1836 An Execution at Sea [15] short story execution of a murderer on a ship
1836 Gleanings in Europe: Switzerland (Sketches of Switzerland) travel Hiking in Switzerland, 1828
1836 Gleanings in Europe: The Rhine (Sketches of Switzerland, Part Second) travel Travels France, Rhineland & Switzerland, 1832
1836 A Residence in France: With an Excursion Up the Rhine, and a Second Visit to Switzerland [16] travel  
1837 Gleanings in Europe: France travel Living, travelling in France, 1826–1828
1837 Gleanings in Europe: England travel Travels in England, 1826, 1828, 1833
1838 Gleanings in Europe: Italy travel Living, travelling in Italy, 1828–1830
1838 The American Democrat : or Hints on the Social and Civic Relations of the United States of America non-fiction US society and government
1838 The Chronicles of Cooperstown history Local history of Cooperstown, New York
1838 Homeward Bound: or The Chase: A Tale of the Sea [17] novel Atlantic Ocean & North African coast, 1835
1838 Home as Found: Sequel to Homeward Bound [18] novel Eve Effingham, New York City & Otsego County, New York, 1835
1839 The History of the Navy of the United States of America history US Naval history to date
1839 Old Ironsides [19] Архивирано на 24 декември 2016 г. history History of the Frigate USS Constitution, 1st pub. 1853
1840 The Pathfinder, or The Inland Sea [20] novel Leatherstocking, Western New York, 1759
1840 Mercedes of Castile: or, The Voyage to Cathay novel Christopher Columbus in West Indies, 1490s
1841 The Deerslayer: or The First Warpath novel Leatherstocking, Otsego Lake 1740-1745
1842 The Two Admirals novel England & English Channel, Scottish uprising, 1745
1842 The Wing-and-Wing: le Le Feu-Follet [21] (Jack o Lantern) novel Italian coast, Neopolitan Wars, 1745
1843 Autobiography of a Pocket-Handkerchief [22], also published as
  • Le Mouchoir: An Autobiographical Romance
  • The French Governess: or The Embroidered Handkerchief
  • Die franzosischer Erzieheren: oder das gestickte Taschentuch
novelette Social satire, France & New York, 1830s
1843 Richard Dale    
1843 Wyandotte: or The Hutted Knoll. A Tale [23] [24] Архивирано на 13 октомври 2015 г. novel Butternut Valley of Otsego County, New York, 1763–1776
1843 Ned Myers: or Life before the Mast [25] biography of Cooper's shipmate who survived an 1813 sinking of a US sloop of war in a storm
1844 Afloat and Ashore: or The Adventures of Miles Wallingford. A Sea Tale [26] novel Ulster County & worldwide, 1795–1805
1844 Miles Wallingford: Sequel to Afloat and Ashore [27]
British title: Lucy Hardinge: A Second Series of Afloat and Ashore (1844)[28]
novel Ulster County & worldwide, 1795–1805
1844 Proceedings of the Naval Court-Martial in the Case of Alexander Slidell Mackenzie, &c.    
1845 Satanstoe: or The Littlepage Manuscripts, a Tale of the Colony [29] novel New York City, Westchester County, Albany, Adirondacks, 1758
1845 The Chainbearer; or, The Littlepage Manuscripts novel Westchester County, Adirondacks, 1780s (next generation)
1846 The Redskins; or, Indian and Injin: Being the Conclusion of the Littlepage Manuscripts novel Anti-rent wars, Adirondacks, 1845
1846 Lives of Distinguished American Naval Officers biography  
1847 The Crater; or, Vulcan's Peak: A Tale of the Pacific [30] (Mark's Reef) novel Philadelphia, Bristol (PA), & deserted Pacific island, early 19th century
1848 Jack Tier: or the Florida Reefs [31]
a.k.a. Captain Spike: or The Islets of the Gulf
novel Florida Keys, Mexican War, 1846
1848 The Oak Openings: or the Bee-Hunter [32] novel Kalamazoo River, Michigan, War of 1812
1849 The Sea Lions: The Lost Sealers [33] novel Long Island & Antarctica, 1819–1820
1850 The Ways of the Hour novel "Dukes County, New York", murder/courtroom mystery novel, legal corruption, women's rights, 1846
1850 Upside Down: or Philosophy in Petticoats play satirization of socialism
1851 The Lake Gun [34] short story Seneca Lake in New York, political satire based on folklore
1851 New York: or The Towns of Manhattan [35] history Unfinished, history of New York City, 1st pub. 1864

Наводи

уреди
  1. The James Fenimore Cooper Society Архивирано на 10 ноември 2013 г. - extensive collection of material about Cooper, in particular many scholarly articles on him and his work