CS гас

хемиско соединение

Гасот CS е аеросол на испарлив растворувач (супстанција што раствора други активни супстанции и која лесно испарува) и 2-хлоробензалмалононитрил. Тој е цврсто соединение на собна температура и е општо прифатен како несмртоносен. За прв пат бил синтетизиран од двајца американци, Бен Корсон и Роџер Стотон[1] на колеџот Мидлбери во 1928 година, а името на хемикалија потекнува од првите букви од презимињата на научниците. [2]

Изложеноста на CS gas предизвикува чувство на печење и солзење на очите до степен до кој субјектот не може да ги држи очите отворени, и иритација на печење на мукозните мембрани на носот, устата и грлото што резултира со обилно кашлање, исцедок од назална слуз, дезориентација и отежнато дишење, делумно онеспособување на субјектот.

CS бил развиен и тестиран тајно во Портон Даун во Вилтшир, во 1950-тите и 1960-тите. Најпрво се користел на животни, а потоа и на доброволци во британската армија.Има помал ефект врз животните бидејќи тие имаат различни солзни канали, и во случај на животните цицачи, крзното го спречува слободното влегување на гасот во очите на животните.

Производство

уреди

CS се синтетизира со реакција на 2-хлоробензалдехид и малонитрил преку реакции на кондензација:

 
Добивање на CS

Реакцијата се катализира со слаба база како пиперидин или пиридин . Начинот на производство не е променет откако супстанцијата била откриена од Корсон и Стоутон. [3] Други базо, методи без користење на растворувачи и добивање на помош на микробранова печка се предложени за да се подобри производството на супстанцијата. [4]

Примена како аеросол

уреди

Бидејќи 2-хлоробензалмалононитрилот е цврста супстанца на собна температура, а не гас, се користат различни техники за добивање на аеросол од оваа супстанца:

  • Топење и распрснување во стопена форма
  • Растворање во органски растворувач

Ефекти

уреди
 
CS Gas користен на 1 мај 2013 година во Истанбул
 
Гранати од солзавец користени во Истанбул во 2013 година
 
Гасни школки CS користени во паркот Таксим Гези, Истанбул, мај 2013 година

Многу видови на солзавец предизвикуваа солзење на очите како и непосредно повраќање и простирање. CN и CS се најшироко користени и познати солзавци, но генерално постојат околу 15 различни видови солзавец развиени ширум светот, на пр. адамзит или бромоацетон, CNB и CNC. CS е најпопуларен поради неговиот силен ефект. Ефектот на CS врз личноста ќе зависи од тоа дали е спакуван како раствор или се користи како аеросол. Големината на капките на растворот и големината на честичките CS по испарувањето се фактори кои го одредуваат нивниот ефект врз човечкото тело. [5]

Хемикалијата реагира со влагата на кожата и во очите, предизвикувајќи чувство на печење и моментално силно и неконтролирано затворање на очите. Ефектите обично вклучуваат солзи што течат од очите, обилно кашлање, исклучителен назален исцедок полн со слуз, печење во очите, очните капаци, областите на носот и грлото, дезориентација, вртоглавица и ограничено дишење. Исто така, супстанцата може да предизвика изгореници на кожата каде што таа е испотена или изгорена од сонце. Во високо концентрирани дози, исто така може да предизвика тешка кашлица и повраќање. Повеќето од непосредните ефекти исчезнуваат во рок од неколку часа (како исклучителен назален исцедок и обилно кашлање), иако респираторните, гастроинтестиналните и оралните симптоми може да траат со месеци. [6] [7] Прекумерната изложеност може да предизвика хемиски изгореници што резултираат со трајни лузни.

Возрасните субјекти изложени на солзавец за време на протестите во 2020 година во Портланд Орегон (САД), исто така пријавиле менструални промени (899; 54,5% од 1650 испитанички жени). [8]

Секундарни ефекти

уреди

Луѓето или предметите контаминирани со CS гас може да предизвикаат секундарна изложеност на други, вклучително и на здравствените работници и полицијата. Покрај тоа, повторената изложеност може да предизвика сензибилизација. [9]

Наводи

уреди
  1. Corson, Ben B.; Stoughton, Roger W. (1928). „Reactions of Alpha, Beta-Unsaturated Dinitriles“. Journal of the American Chemical Society. 50 (10): 2825–2837. doi:10.1021/ja01397a037.
  2. „CS“, Oxford English Dictionary (3rd. изд.), Oxford University Press, September 2005 Invalid |mode=CS1 (help) (бара Претплата или членство во британска јавна библиотека .)
  3. „Reactions of Alpha, Betha-Unsaturated Dinitriles“. J Am Chem Soc. 50 (10): 2825–2837. 1928. doi:10.1021/ja01397a037.
  4. „Novel Eco-Friendly Process for the Synthesis of 2-Chlorobenzylidenemalononitrile and ITS Analogues Using Water As a Solvent“. Org Proc Res Develop. 9 (2): 133–136. 2005. doi:10.1021/op0498262.
  5. "Safer Restraint: A report of the conference held in April 2002 at Church House, Westminster."
  6. „Short-term and long-term physical effects of exposure to CS spray“. Journal of the Royal Society of Medicine. 96 (4): 172–4. April 2003. doi:10.1177/014107680309600404. PMC 539444. PMID 12668703.
  7. „Health issues and healthcare utilization among adults who reported exposure to tear gas during 2020 Portland (OR) protests: a cross-sectional survey“. BMC Public Health. 21 (1): 803. April 2021. doi:10.1186/s12889-021-10859-w. PMC 8074355 Проверете ја вредноста |pmc= (help). PMID 33902512 Проверете ја вредноста |pmid= (help).
  8. „Health issues and healthcare utilization among adults who reported exposure to tear gas during 2020 Portland (OR) protests: a cross-sectional survey“. BMC Public Health. 21 (1): 803. April 2021. doi:10.1186/s12889-021-10859-w. PMC 8074355 Проверете ја вредноста |pmc= (help). PMID 33902512 Проверете ја вредноста |pmid= (help).
  9. „Management of the effects of exposure to tear gas“. BMJ. 338: b2283. June 2009. doi:10.1136/bmj.b2283. PMID 19542106.