colspan=2 style="text-align: center; background-color: transparent; text-align:center; border: 1px solid red;" | Чешка смрчковка
colspan=2 style="text-align: center; background-color: transparent; text-align:center; border: 1px solid red;" | Научна класификација
Царство: Габи
Оддел: Аскомицети
Пододдел: Pezizomycotina
Класа: Pezizomycetes
Ред: Пезизалес
Семејство: Смрчка
Род: Вепра
Вид: Чешка смрчковка
Чешка смрчковка (Vepra bohemica)
Чешка смрчковка (Vepra bohemica)
Чешка смрчковка во мавровскиот крај

Чешка смрчковка ( латински: Verpa bohemica ) — печурка од родот на шапки од семејството смрчки. Печурката го добила своето име поради некаква сличност со вистинските смрчки и слободно (како шапка) шапка што стои на нога.

Научни синоними:

  • Morchella bohemica (Krombh.) 1828
  • Ptychoverpa bohemica (Krombh.) Boud. 1907

Опис

уреди

Плодните тела ( апотеција ) на горната шапка се големи, месести, со висина до 10 см или повеќе, обично опишани како шапкички.

Шапката на печурката е во облик на капа (во облик на ѕвонче, во облик на напрсток или конус), мало - 1-5 см во висина и 1-4 см во пречник. За разлика од смрчките, долниот раб на шапката е слободен (шапката расте до стеблото само на самиот врв); кај младите печурки се притиска на стеблото, кај старите често се свиткува на страна. Бојата на шапката зависи и од староста на печурката и од местото на растење, менувајќи се од кафеава, темнокафеава (кај млади печурки) во жолтеникаво-окер, па дури и жолта (кај зрели печурки). Одадвор, површината на капачето е збрчкана, покриена со многу мали подвижни надолжни набори, понекогаш разгранети; во старите печурки изгледа дупнато. Под шапката е мазно, полесно, со многу белузлави вени распоредени во кругови. Стеблото е долго, цилиндрично, мазно, понекогаш малку жлебно, обично закривено, честопати малку зарамнето странично, малку проширено кон основата, долго 6-11 (до 15) см и 1,5-2 (до 3) [1] см густо. Кај младите печурки, стеблото е цело внатре, исполнето со пулпа како памук; кај зрели печурки, тоа е шупливо. Бојата на стеблото се менува и со возраста: кај младите печурки е бело-жолтеникаво, кај зрелите станува окер. Површината на стеблото е малку лушпеста, покриена со фин прашкаст слој, сместен во тенките набори, и лесно се брише со допир.

Пулпата е лесна (потемна кај шапката), многу кршлива и тенка, восочна, со специфичен мирис сличен на мирисот на влага [2] и без посебен вкус. Овошните кеси содржат само две аскоспори. Спорите се големи: 54-80 × 15-18 мм, мазни, издолжено-елипсоидни, без капки масло. Спорите во прав, жолтеникави.

Екологија и распространетост

уреди

Чешка смрчковка често се појавува во умерената зона на Северната полутопка. Претпочита поплавените почви, глинеста и песочна земја; расте во лесни листопадни и мешани влажни, неограничени шуми, секогаш покрај липа, јасика или бреза. Може да се стретне и покрај диви цреши. Почесто во низините; се населува покрај потоци, ровови и јами со вода. Под поволни услови расте во многу големи семејства - до 50-80 примероци. Во различни фази од животниот циклус, веројатно станува збор за микоризална и сапротрофична габа [1] .

Чешка смрчковка не толерира ниска влажност и брзо се суши на коренот.[2] Ја има во сезоната април - средина на мај, најзастапна во првата половина на мај.

Слични видови

уреди
  • Verpa conica (има помазно капаче, неговите плодни тела содржат 8 спори)
  • Vepra digitaliformis
  • Mitrophora semilibera (се разликува со полусрасната шапка).
  • Разни видови смрчки, во кои работ на шапката секогаш расте до стеблото, шапката е повеќе клеточно отколку збрчкано, а во плодните тела на печурките има празнина.

Сите овие печурки условно се јадат.

Нутритивен квалитет

уреди

Печурката е условно јадлива, пред употреба мора да се вари 15 минути (чорбата да се исцеди), или да се исуши. Во американски извори, сепак, печурката е наведено дека кога се јаде, таа предизвикува благо труење и алергиски реакции.[1]

Наводи

уреди
  1. 1,0 1,1 1,2 Kuo, M. (2005, January). Verpa bohemica. Retrieved from the MushroomExpert.Com Web site: http://www.mushroomexpert.com/verpa_bohemica.html
  2. 2,0 2,1 «Грибы Ленинградской области». Сморчковая шапочка Архивирано на 15 септември 2008 г..

Литература

уреди
  • Светот на растенијата: во 7 тома / Ед. Академик A. L. Takhtadzhyan. Т.2. Шапки со слуз. Печурки - 2. издание, Отк. - М.: Образование, 1991 година. - 475 стр. (Стр. 185).

Надворешни врски

уреди