Тирашкиор јазик (Tirax) е океански јазик, кој се зборува во североисточниот дел на островот Малакула во Вануату.

Тирашки јазик
Tirax, Mae, Dirak
Застапен воВануату
ПодрачјеМалакула
Говорници1,000  (2001)e18
Јазично семејство
Јазични кодови
ISO 639-3mme

Говорно подрачје уреди

Името „тирах“ значи „личност од внатрешноста [на островот]“. Оригиналната татковина на говорителите на тирашкиот е планинската внатрешност на северниот централен Малакула, соседна Биг Намбас. Како што говорителите на јазикот го прифатиле христијанството на почетокот на дваесеттиот век, тие почнале да мигрираат кон источниот брег, каде што ги основале селата Мае, Рори и Бетел.[1]

Типологија уреди

Тирашкиот има многу заеднички одлики со другите јазици во Северен Вануату. Нема означување на време, но има „задолжителни маркери за предмет-начин што разликуваат реален и нереален начин“. Има „неотуѓиво и отуѓиво присвојно обележување“, со низа „посесивни класификатори за отуѓливо поседување“ вклучувајќи специфични маркери за храна, пијалоци и патеки. Исто така, како и другите јазици на Малакула, броевите имаат вербална морфологија. Тирашкиот има „јадрена серијализација на глаголот и низа стратегии за паратактичко поврзување. Неколку морфосинтаксички процеси, како што се означување на објектот и множина, се чувствителни на анимацијата на референтот.[2]

Наративна структура уреди

До 2004 година, тирашкиот бил устен јазик; системот за пишување е со релативно неодамнешен развој. Наративите на тирашкиот покажуваат претходно неопишани структурни одлики кои не се пронајдени во пишаните наративи. Постои уред за поврзување помеѓу ставовите, наречен „преодни клаузули“. Преодните клаузули се поврзани со погрешно усогласување на прозодиското и дискурсно-семантичкото ниво на структурата.[3] И има мал сет на околности во кои настаните од приказната се поврзани надвор од хронолошки редослед, што е спротивно на традиционалните теории на наративот..[4]

Наводи уреди

  1. Brotchie, A. (2009). Tirax grammar and narrative: an Oceanic language spoken on Malakula, North Central Vanuatu. PhD thesis, Dept. of Linguistics and Applied Linguistics, The University of Melbourne. p1
  2. Brotchie, A. (2009). Tirax grammar and narrative: an Oceanic language spoken on Malakula, North Central Vanuatu. PhD thesis, Dept. of Linguistics and Applied Linguistics, The University of Melbourne. Abstract. https://minerva-access.unimelb.edu.au/handle/11343/36956
  3. Brotchie, A. (2009). Tirax grammar and narrative: an Oceanic language spoken on Malakula, North Central Vanuatu. PhD thesis, Dept. of Linguistics and Applied Linguistics, The University of Melbourne. pp.415ff.
  4. Brotchie, A. (2016). "Sequentiality in the narratives of Tirax, an oceanic language spoken on Malakula, Vanuatu." In "Narrative in ‘societies of intimates". Special issue of Narrative Inquiry 26:2 (2016) edited by Stirling, L., Green, J., Strahan, T. & Douglas, S. John Benjamins Publishing Company. pp340-375 https://benjamins.com/#catalog/journals/ni.26.2.07bro/details