Тековна сметка

Тековна сметка е дел од билансот на меѓународните плаќања. Таа ги прикажува тековните трансакции со странство во текот на определен временски период.

Опис

Тековната сметка ги претставува тековните трансакции помеѓу резиденти и нерезиденти чија цел не е трансфер на капитал. На пример, доколку еден Французин увезе американски фармерки, трансакцијата влегува во сметките за платниот биланс на САД како кредит на тековнaта сметка.^[1] Тековната сметка се состои од четири дела:

Стоки: увоз и извоз
Услуги: Туризам, транспорт и останати услуги (телекомуникациони, инвестициони работи, деловни услуги)
Доход: Надомест за вработени, доход од инвестиции (исплати на дивиденди, камати)
Тековни трансфери: официјални и приватни.

Важноста на тековната сметка може да се воочи од нејзината декомпозиција претставена во следниов облик:

CA = Y – (C + I + G) = Y – A,

каде што A = C + I + G и се нарекува апсорпција или вкупна домашна потрошувачка на стоки и услуги.

Тековната сметка сигнализира дали една земја е нето-должник или нето-кредитор. Кога една земја заработува повеќе отколку што троши (CA = Y – A > 0), таа е нето-кредитор во однос на остатокот од светот. Обратно, земјата која има дефицит на тековната сметка троши повеќе отколку што заработува (CA < 0 и A > Y), и таа разлика мора да ја покрие со задолжување во странство.^[2]

Салдото на тековната сметка по одделни региони (во мрд. долари)^[3]
Регион	2003	2004	2005	2006	2007	2008	2009
Развиени земји	-220,1	-213,8	-394,0	-454,5	-389,6	-465,0	-371,3
САД	-523,4	-625,0	-729,0	-788,1	-731,2	-673,3	-393,2
Евро-зона	43,0	117,0	40,9	31,5	20,4	-95,5	-133,8
Јапонија	136,2	172,1	165,7	170,4	211,0	157,1	76,4
Други земји	124,1	122,2	128,3	131,6	110,2	146,7	79,3
Земји во развој	151,3	226,1	447,8	630,6	633,4	714,4	262,4
Африка	-4,5	2,8	15,9	34,0	10,7	12,2	-72,7
Средна и Источна Европа	-29,0	-48,6	-54,7	-82,5	-122,1	-142,2	-59,4
Заедница на независни држави	35,7	63,5	87,5	96,2	70,9	108,7	0,6
Азија	82,4	89,3	162,3	282,4	406,5	422,4	481,3
Среден Исток	57,5	97,1	201,3	252,9	254,1	341,6	-10,2
Западна полутопка	9,3	22,1	35,5	47,7	13,4	-28,2	-77,3

Наводи

↑ Кругман Р. Пол, Обстфелд Морис, Меѓународна економија – Теорија и политика, Табернакул, Скопје, 2009, стр. 315.
↑ Бурда Мајкл, Виплош Чарлс, Макроекономија-Европски текст, Академски печат, Скопје, 2009, стр. 37.
↑ IMF, World Economic Outlook, April 2009, p. 206.

[1] Кругман Р. Пол, Обстфелд Морис, Меѓународна економија – Теорија и политика, Табернакул, Скопје, 2009, стр. 315.

[2] Бурда Мајкл, Виплош Чарлс, Макроекономија-Европски текст, Академски печат, Скопје, 2009, стр. 37.

[3] IMF, World Economic Outlook, April 2009, p. 206.

[1]

[2]

[3]