Метличеста каменоломка: Разлика помеѓу преработките
| [непроверена преработка] | [непроверена преработка] |
Избришана содржина Додадена содржина
додавање категории |
Нема опис на уредувањето |
||
Ред 1:
'''Планинска саксифрага''' е алпски [[Вид (биологија)|вид]] на [[Скриеносеменици|цветни растенија]] [[Семејство (биологија)|од семејството]] на саксифраги, со природна дистрибуција во [[Умерена клима|умерената]] северна хемисфера. [[Народно име|Заедничките имиња]] вклучуваат '''алпски саксифраг''', '''анкрустиран саксифраг''', '''доживотен саксифраг''', <ref name="gbifvernacular">{{Наведена мрежна страница|url=https://www.gbif.org/species/3032837/vernaculars|title=Vernacular Names for Saxifraga paniculata|work=GBIF Backbone Taxonomy|publisher=[[Global Biodiversity Information Facility]]|archive-url=https://www.webcitation.org/6Lq6L0OR3?url=http://www.gbif.org/species/3032837/vernaculars|archive-date=13 December 2013|accessdate=13 December 2013}}</ref> '''саксифраг со вар-инкримиран''',
== Таксономија и именување ==
Ред 7:
== Опис ==
[[Податотека:Saxifraga_paniculata,_Jardín_Botánico,_Múnich,_Alemania,_2013-09-08,_DD_01.JPG|лево|мини| Засади без цвет]]
Планинска саксифрага е [[Повеќегодишно растение|повеќегодишно]] и столонофорно [[Зелјесто растение|тревно]] растение со цветни стебла 10-30 цм во висина.
Алпска или планинска саксифрага е повеќегодишно растение кое припаѓа на фамилијата Saxifragaceae. Коренчињата формираат столони (колонијални поврзувања), цветовите се бели со црвени точи, а стебленцата црвеникави кои растат до 30 cm. Цвета од јуни до август, а интересно е што кај овој вид се јавува самоопрашување. Карактеристични се кожестите ливчиња кои се здружени во розета, на допир се остри и отпорни се на суша. <ref>[http://galicica.org.mk/gallery/saxifraga-paniculata// НП галичица]</ref>
Цветните стебла имаат намалени и расфрлани лисја кои завршуваат во нешто издолжено јато. <ref name="pdfencrusted">{{Наведена мрежна страница|url=http://www.mnfi.anr.msu.edu/abstracts/botany/Saxifraga_paniculata.pdf|title=Special Plant Abstract for Saxifraga paniculata (encrusted saxifrage)|last=Penskar|first=M. R.|year=2008|publisher=[[Michigan Natural Features Inventory]]|location=[[Lansing]], [[Michigan]]|archive-url=https://www.webcitation.org/6LxokGnkR?url=http://mnfi.anr.msu.edu/abstracts/botany/Saxifraga_paniculata.pdf|archive-date=18 December 2013|accessdate=18 December 2013}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFPenskar2008">Penskar, M. R. (2008). </cite></ref> [[Цвет|Цветовите]] се бели, приближно 1 цм и имаат точки кои се или пурпурни или црвени. Цвета од средината до крајот на јуни до почетокот на август, и произведува совршени цвеќиња (бидејќи има и [[Прашник|жирки]] и [[Толчник (ботаника)|карпели]] ). <ref name="minnesota">{{Наведена мрежна страница|url=http://www.dnr.state.mn.us/rsg/profile.html?action=elementDetail&selectedElement=PDSAX0U1C0|title=Species profile: Saxifraga paniculata P. Mill.|publisher=[[Minnesota Department of Natural Resources]]|archive-url=https://www.webcitation.org/6LxpNqjAe?url=http://www.dnr.state.mn.us/rsg/profile.html?action=elementDetail&selectedElement=PDSAX0U1C0|archive-date=18 December 2013|accessdate=18 December 2013}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.webcitation.org/6LxpNqjAe?url=http://www.dnr.state.mn.us/rsg/profile.html?action=elementDetail&selectedElement=PDSAX0U1C0 "Species profile: Saxifraga paniculata P. Mill"]. </cite></ref> Самите цвеќиња имаат пет ливчиња, два стила, еден инфериорен јајник и капсула со семе со два клука. Затоплувањето (1909) забележа дека цвеќето е [[wiktionary:protandrous|протончево]], во смисла дека дури и пред стигмите да станат приемчиви, цветовите прават и распрснуваат [[полен]] . Како што беше дискутирано во делот „Екологија“ растението може да се самоопраши .
Ред 23:
Неговата способност да ги затвори розетите на лисјата кога се подложени на штетни услови на животната средина, како што се прекумерна топлина и суши, му дава на Планинската саксифрага многу висока отпорност на одржлива фотоинхибиција и неповратна дехидрација ; <ref name="pdfencrusted">{{Наведена мрежна страница|url=http://www.mnfi.anr.msu.edu/abstracts/botany/Saxifraga_paniculata.pdf|title=Special Plant Abstract for Saxifraga paniculata (encrusted saxifrage)|last=Penskar|first=M. R.|year=2008|publisher=[[Michigan Natural Features Inventory]]|location=[[Lansing]], [[Michigan]]|archive-url=https://www.webcitation.org/6LxokGnkR?url=http://mnfi.anr.msu.edu/abstracts/botany/Saxifraga_paniculata.pdf|archive-date=18 December 2013|accessdate=18 December 2013}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFPenskar2008">Penskar, M. R. (2008). </cite></ref> труд објавен од Хакер и Нојнер во 2006 година открива дека саксифрагата е поотпорна на фотоинхибиција предизвикана од студ во зима од кој било друг [[Зимзелено растение|зимзелен]] субалпски вид што го проучувала групата. Поради краткиот период на растење и можниот недостаток на опрашувачи, саксифрагата (како и многу арктички растенија ) може да се самоопрашува - додека обично се избегнува кај растителни видови, бидејќи не постои потенцијал за [[генетска варијација]] кај потомството, тој сепак обезбедува услови дека [[Семе|семето]] се произведува и дисперзира.
Во дивината, Планинската саксифрага е забележано со многу придружни видови, вклучувајќи, но не ограничувајќи се на: ''Trisetum spicatum'', ''Polygonum viviparum'', ''Polypodium virginianum'', ''Sagina нодоза'', ''Woodsia Алпина'', ''Campanula rotundifolia'', ''Rubus pubescens'', ''Aralia nudicaulis ,'' ''Tortella tortuosa'', ''Aquilegia canadensis'', ''Carex eburnea'' и ''Woodsia glabella'', како и обвивка од [[Лишаи|лишаи.]]
Распространета е во [[Европа]], [[Азија]] и [[Северна Америка]]. Во [[Национален парк Галичица]] се среќава на карбонатните карпи на надморска висина над 1600 метри.<ref>[http://galicica.org.mk/gallery/saxifraga-paniculata// НП галичица]</ref>
| |||