Википедија

Ѕвезда од Кутлеш: Разлика помеѓу преработките

Интерактивен преглед на историјата
[проверена преработка][непроверена преработка]
← Постаро уредувањеПоново уредување →
Избришана содржина Додадена содржина
НагледноВикитекст
Одбиени последните 2 промени во текстот и вратена преработката 3871490 на Bjankuloski06
Нема опис на уредувањето
Ред 1:
{{Άλλεςχρήσεις3|Ήλιος (αποσαφήνιση)}}
{{Infobox flag
[[Αρχείο:Vergina Sun WIPO.svg|thumb|200px|Ο Ήλιος της Βεργίνας]]
|Article= Македонија
Ο '''Ήλιος της Βεργίνας''' (αλλιώς '''Άστρο της Βεργίνας''') είναι ένα [[Αρχαιότητα|αρχαίο]] [[Έλληνες|ελληνικό]] [[σύμβολο]] που απεικονίζεται σε διάφορα αρχαιολογικά ευρήματα, όπως αγγεία και νομίσματα, αλλά έγινε ευρέως γνωστό λόγω της απεικόνισης του στην χρυσή λάρνακα που βρέθηκε το [[1977]] σε Βασιλικό τάφο ο οποίος αποδίδεται στην Μακεδονική Βασιλική Δυναστεία του [[Φίλιππος Β΄ της Μακεδονίας |Φιλίππου Β΄]] και του [[Αλέξανδρος ο Μέγας|Μεγάλου Αλεξάνδρου]].
| Name =од 1992 до 1995
| Type = етничко и историско знаме
| Image = Flag of North Macedonia (1992–1995).svg
| Nickname =
| Morenicks =
| Use =historical
| Symbol = [[Знамиња на Македонија|историско знаме на Македонија и национално етничко знаме.]]
| Proportion = 1:2
| Adoption = [[1992]] - [[1995]]
| Design = [[сонце]]/[[ѕвезда]] на црвена позадина
| Designer =
}}
[[File:Vergina Sun - Golden Larnax.png|thumb|Кралското македонско знаме]]
[[Image:Flag of Greek Macedonia.png|225px|right|thumb|[[Знаме на грчка Македонија|Знаме кое се смета за неофицијално на грчка Македонија]] од страна на [[Грци|Грците]].]]
 
Ο ήλιος αυτός χρησιμοποιείται στην Ελλάδα ως σύμβολο του διαμερίσματος της [[Μακεδονία (διαμέρισμα)|Μακεδονίας]], καθώς και σε επιμέρους διοικητικές διαιρέσεις του. Η [[Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας]] χρησιμοποίησε επίσης αυθαίρετα το σύμβολο αυτό για την [[Σημαία της Βόρειας Μακεδονίας|κρατική της σημαία]], από το [[1992]] ως το [[1995]], προκαλώντας σφοδρή αντίδραση από την [[Ελλάδα]] και την [[Κύπρο]]. Μετά τις αντιδράσεις, η [[Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας]] το απέσυρε με την Ενδιάμεση Συμφωνία του 1995 και τροποποίησε τη σημαία της με βάση την αρχική σε σχηματοποιημένο ήλιο.
'''Sвезда од Кутлеш''', '''Сонце од Кутлеш''' или '''Аргеадска ѕвезда''' — симбол на стилизирана [[ѕвезда]] или сонце со шеснаесет зраци и [[симбол]] на [[Антички Македонци|античките Македонци]]. Се среќва во разни древни остатоци, цркви и народни градби во земјата.
 
==Περιγραφή και Επεξήγηση του Συμβόλου==
Спектакуларен примерок на ѕвездата е ископан во [[1977]] г. за време на археолошки ископувања во [[Кутлеш]], [[Егејска Македонија]], од страна на професорот [[Манолис Андроникос]] кај с. [[Кутлеш]] во околината на [[Постол]]. Тој го открил сонцето на златен [[ларнакс]] во гробниците на кралевите на [[Античка Македонија]], која сметал дека му припаѓа на кралот [[Филип II Македонски]].
Από τον Ήλιο της Βεργίνας διακρίνονται καθαρά οι δεκαέξι ακτίνες και ο ρόδακας.
Φέρεται πάνω σε χρυσή Λάρνακα, που βρέθηκε στο Βασιλικό τάφο του [[Φίλιππος Β΄ της Μακεδονίας|Φιλίππου Β']], από τον αρχαιολόγο [[Μανόλης Ανδρόνικος|Μανόλη Ανδρόνικο]] κατά τις ανασκαφές του [[1977]] στον [[αρχαιολογική θέση|αρχαιολογικό χώρο]] της [[Βεργίνα|Βεργίνας]], στη [[Μακεδονία]] εξ ου και το όνομά του. Στην Λάρνακα της Ολυμπιάδος υπάρχει παραλλαγή του ήλιου της Βεργίνας με 12 ακτίνες.
<br />
 
<gallery style='text-align:center' widths=300 heights=150>
Денес таа пронајдена плоча се чува во музејот во Кутлеш, [[Егејска Македонија]].
Drachma, Caria, 4th century BC.jpg|[[Δραχμή]] των σατραπών της [[Καρία]]ς του 4ου αιώνα π.Χ., άγνωστων λοιπών στοιχείων, με την απεικόνιση του [[Απόλλωνας (μυθολογία)|Απόλλωνα]] στη μια όψη, και δωδεκάκτινου άστρου στην άλλη (ο ήλιος της Βεργίνας είναι δεκαεξάκτινος)
 
Ilion---metopa.jpg|Ήλιος της Βεργίνας σε ανάγλυφο που απεικονίζει τον [[Ήλιος (μυθολογία)|θεό Ήλιο]] στο άρμα του, αρχές 4ου αι. π.Χ, ναός Αθηνάς, [[Τροία]]
Ѕвездата се користела за време на [[Кралство Македонија]] и во [[Република Македонија]] од јули [[1992]] до [[1995]] година кога е сменето со [[Знаме на Македонија|денешното македонско знаме]]. Денешното македонско државно знаме е стилизирана верзија на Ѕвездата од Кутлеш, со осум краци наместо шестнаесет.
Tetradrachm, 301-295, Demetrius Poliorketes - Macedonia.jpg|[[Τετράδραχμο]] του [[Δημήτριος ο Πολιορκητής|Δημητρίου του Πολιορκητή]], με δεκαεξάκτινο ήλιο κάτω από το χέρι του [[Ποσειδώνας (μυθολογία)|Ποσειδώνα]]
</gallery>
 
Η σημασία του συμβόλου δεν έχει αποσαφηνιστεί πλήρως. Διάφορες εκδοχές των αρχαιολόγων είναι ότι ήταν ηλιακό σύμβολο, σύμβολο της Μακεδονίας, έμβλημα της Ἀργεαδικής δυναστείας του Φιλίππου, ένα θρησκευτικό σύμβολο που αναπαριστά τους 12 Θεούς του Ολύμπου ( Ελληνική εθνική θρησκεία ), ή ένα διακοσμητικό σχέδιο.
== Толкување на симболот ==
Δεκαεξάκτινοι, δωδεκάκτινοι και οκτάκτινοι Ήλιοι παρουσιάζονται συχνά σε Μακεδονικά και Ελληνιστικά νομίσματα και ασπίδες της περιόδου<ref>{{Cite web |url=http://tovima.dolnet.gr/print_article.php?e=B&f=12515&m=B06&aa=1 |title=TO BHMA - Γιατί ο τάφος της Βεργίνας ανήκει στον βασιλέα της Μακεδονίας Φίλιππο Β''<!-- Αυτόματα δημιουργημένος τίτλος --> |accessdate=2008-05-09 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20070821163634/http://tovima.dolnet.gr/print_article.php?e=B&f=12515&m=B06&aa=1 |archivedate=2007-08-21 |url-status=dead }}</ref> αλλά και σε ευρήματα από τον ευρύτερο ελληνικό κόσμο ([[Μεγάλη Ελλάδα]] και [[Μικρά Ασία]]), ήδη από τον 6ο αιώνα π.Χ., καθώς και σε απεικονίσεις Αθηναίων οπλιτών<ref>[http://history-of-macedonia.com/wordpress/2008/04/10/sun-of-vergina-a-greek-symbol/ Greek Shield Patterns: 540-500 BC<!-- Αυτόματα δημιουργημένος τίτλος -->]</ref> αλλά και σε νομίσματα, από τη νησιωτική μέχρι την ηπειρωτική Ελλάδα, όπως στη Κέρκυρα, 5ος αιώνας π.Χ.,<ref>[http://www.perseus.tufts.edu/cgi-bin/image?lookup=1990.26.0214 Perseus:Αρχείο:1990.26.0214<!-- Αυτόματα δημιουργημένος τίτλος -->]</ref> Λοκρίδα, 4ο αιώνας π.Χ.<ref>[http://www.perseus.tufts.edu/cgi-bin/image?lookup=1989.00.0174 Perseus:Αρχείο:1989.00.0174<!-- Αυτόματα δημιουργημένος τίτλος -->]</ref>
Значењето на симболот денес не е сосема разјаснето. Во археолошките кругови постојат повеќе претпоставки за тоа дали симболот изворно на почетокот бил официјален симбол на Кралството Македонија, дали бил само симбол на војската или пак, едноставно претставувало украсно обележје.
<ref>[http://www.perseus.tufts.edu/cgi-bin/image?lookup=1990.26.0218 Perseus:Αρχείο:1990.26.0218<!-- Αυτόματα δημιουργημένος τίτλος -->]</ref>
Πριν το 1977 το σύμβολο θεωρείτο απλά διακοσμητικό στοιχείο. Έπειτα από την ανακάλυψη του [[Μανόλης Ανδρόνικος|Ανδρόνικου]] το σύμβολο άρχισε να συσχετίζεται με τους Αρχαίους Μακεδόνες, παρ' όλη τη πρωτέρα διακοσμητική του χρήση στην Ελληνική τέχνη.
 
==Σύγχρονες Χρήσεις στην Ελλάδα==
== Употреба на симболот ==
[[Εικόνα:KozaniFlag.jpg|thumb|200px|Η σημαία με τον ήλιο της Βεργίνας στο κτίριο της [[Περιφερειακή Ενότητα Κοζάνης|Π.Ε. Κοζάνης]], μαζί με τις σημαίες της [[Ευρωπαϊκή Ένωση|Ε.Ε.]] και της [[Ελλάδα]]ς.]]
Симболот се користел отсекогаш за означување и истакнување на македонскиот идентитет. Низ вековите, македонскиот народ секогаш го користел симболот во своето секојдневие и активности. За важноста на симболот за македонскиот народ сведочат и голем број на икони во кои се нацртани 16- краки ѕвезди или во поупростената верзија- ѕвезда со осум краци.
 
Ο δεκαεξάκτινος Ήλιος της Βεργίνας σε μπλε φόντο είναι σημαία του [[Μακεδονία (διαμέρισμα)|γεωγραφικού διαμερίσματος της Μακεδονίας]].<ref>[http://www.fotw.net/flags/gr-maced.html Macedonia (Greece)<!-- Αυτόματα δημιουργημένος τίτλος -->]</ref> Eίναι επίσης έμβλημα της 1ης ΣΤΡΑΤΙΑΣ<ref>[http://www.army.gr/default.php?pname=EMBLHMA_1%CE%A3%CE%A4%CE%A1%CE%91%CE%A4%CE%99%CE%91_PERIGRAFH&la=1 1η ΣΤΡΑΤΙΑ<!-- Αυτόματα δημιουργημένος τίτλος -->]</ref> και της 34 Μ/Κ ΤΑΞ
== Денешна употреба ==
<ref>[http://www.army.gr/default.php?pname=PERIGRAFH_EMBLIMATOS_34MKTAX&la=1 34 Μ/Κ ΤΑΞ<!-- Αυτόματα δημιουργημένος τίτλος -->]</ref> καθώς και διακοσμητικό στοιχείο (και μέτρο ασφαλείας) στις νέες άδειες οδήγησης.<ref>[http://www.yme.gr/index.php?tid=883 Υπουργείο Υποδομών, Μεταφορών & Δικτύων]</ref>
Денес, симболот го користат скоро сите македонски здруженија во дијаспората, македонската општина [[Пустец]] во [[Албанија]], многубројни организации во [[Македонија]] и беше државно знаме на Македонија од 1991 до 1995 година. Од друга страна пак, Грција вештачки го прифаќа како нивен симбол со тоа што [[Егејска Македонија|Беломорска Македонија]] како провинција го има истото знаме но со сина позадина.
H [[Ελλάδα]] έχει απ’ το [[1995]] στον [[Παγκόσμιος Οργανισμός Διανοητικής Ιδιοκτησίας|Παγκόσμιο Οργανισμό Διανοητικής Ιδιοκτησίας]] (WIPO), το αποκλειστικό δικαίωμα στη χρήση του συμβόλου και στα παρεμφερή του.<ref>WIPO αρχειοθήκη: [http://www.wipo.int/cgi-6te/guest/ifetch5?ENG+SIXTER+15-00+41359813-KEY+256+0+626+F-ENG+3+5+1+25+SEP-0/HITNUM,B+CC%2fGR+ Ο δεκαεξάκτινος Ήλιος της Βεργίνας] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131230231711/http://www.wipo.int/cgi-6te/guest/ifetch5?ENG+SIXTER+15-00+41359813-KEY+256+0+626+F-ENG+3+5+1+25+SEP-0%2FHITNUM%2CB+CC%2FGR+ |date=2013-12-30 }}, [http://www.wipo.int/cgi-6te/guest/ifetch5?ENG+SIXTER+15-00+41359813-KEY+256+0+627+F-ENG+4+5+1+25+SEP-0/HITNUM,B+CC%2fGR+ "δωδεκάκτινος Ήλιος της Βεργίνας"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131230233157/http://www.wipo.int/cgi-6te/guest/ifetch5?ENG+SIXTER+15-00+41359813-KEY+256+0+627+F-ENG+4+5+1+25+SEP-0%2FHITNUM%2CB+CC%2FGR+ |date=2013-12-30 }}, [http://www.wipo.int/cgi-6te/guest/ifetch5?ENG+SIXTER+15-00+41359813-KEY+256+0+628+F-ENG+5+5+1+25+SEP-0/HITNUM,B+CC%2fGR+ οκτάκτινος "Ήλιος της Βεργίνας"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131230233404/http://www.wipo.int/cgi-6te/guest/ifetch5?ENG+SIXTER+15-00+41359813-KEY+256+0+628+F-ENG+5+5+1+25+SEP-0%2FHITNUM%2CB+CC%2FGR+ |date=2013-12-30 }}.</ref>
 
==Χρήση του Ήλιου της Βεργίνας από την πΓΔΜ==
{{cquote|Сонцето од Кутлеш не е грчки симбол, освен тоа што случајно се пронајде на денешната грчка територија. Денешните грчки симболи и античките грчки симболи се скоро еднакви бидејќи луѓето живееле на иста територија.<ref>Peter Hill, 'Levelling the Levendis', ''The Age'', Melbourne, 20 април 1994; quoted by John Shea, ''Macedonia and Greece: The Struggle to Define a New Balkan Nation'', p. 6. McFarland & Company, 1997</ref>}}
[[File:Macflags-trajkovskihall.png|thumb|left|200px|Η σημαία με τον ήλιο της Βεργίνας και η νέα [[Σημαία της Βόρειας Μακεδονίας]] μπροστά από το Αθλητικό Κέντρο «Μπόρις Τραϊκόφσκι» στα Σκόπια]]
 
Στο άρθρο 7, παράγραφος 2 της Ενδιάμεσης Συμφωνίας, αναφέρεται ότι η πΓΔΜ, με την έναρξη ισχύος της Συμφωνίας, θα παύσει να χρησιμοποιεί καθ' οιονδήποτε τρόπο το σύμβολο με τον Ήλιο της Βεργίνας σε όλες του τις μορφές. Κάτι τέτοιο, ωστόσο, δεν εφαρμόζεται από την πΓΔΜ, αφού το σύμβολο χρησιμοποιείται ευρέως τόσο από κρατικούς και άλλους θεσμούς, όσο και από ιδιώτες.
=== Грб на Пустец ===
Симболот и грбот на македонската општина во Албанија, Пустец официјален грб на општина пустец. Грбот се состои од златна 16 крака Ѕвезда од Кутлеш на црвена основа. Над Ѕвездата од Кутлеш стои натписот Општина Пустец на [[македонски јазик]] а додека на долниот дел стои натписот Komuna e Liqenas (Општина Пустец на [[албански јазик]])
[[Податотека:Grbot.jpg|thumb|center|300px|Грб на Пустец]]
 
Τη Δευτέρα 27 Δεκεμβρίου 2013, καταψηφίστηκε το νομοσχέδιο για την απαγόρευση της χρήσης του συμβόλου του Ήλιου της Βεργίνας στην πΓΔΜ για κρατικούς και για άλλους σκοπούς, που είχε καταθέσει τον περασμένο Νοέμβριο ο κ. Ίβον Βελίτσκοβσκι, βουλευτής και αρχηγός του μικρού αντιπολιτευόμενου "Φιλελεύθερου Κόμματος", αφού υπέρ ψήφισε μόνο αυτός. Μεταξύ εκείνων οι οποίοι το καταψήφισαν ήταν οι βουλευτές του κυβερνώντος κόμματος VMRO-DPMNE του Νίκολα Γκρούεφσκι και του μεγαλύτερου κόμματος της αντιπολίτευσης "Σοσιαλδημοκρατική Ένωση" του Ζόραν Ζάεφ. Οι βουλευτές του συγκυβερνώντος αλβανικού κόμματος DUI του Αλί Αχμέτι ψήφισαν "παρών". Ο αρχηγός του "Φιλελεύθερου Κόμματος" υποστήριξε ότι αν απαγορευτεί η χρήση του συμβόλου, θα ενισχυθούν οι σχέσεις καλής γειτονίας οι οποίες είναι σημαντικές για την ευρωπαϊκή και ευρωατλαντική προοπτική της χώρας.<ref>[http://www.protothema.gr/world/article/340826/pgdm-katapsifistike-to-ns-gia-apagoreusi-hrisis-tou-iliou-tis-verginas/ Πρώτο Θέμα, 30/12/2013]</ref>
=== Грб на ОМО Илинеден - Пирин ===
Грбот на [[ОМО Илинден - Пирин]] е официјален грб на политичката партија на Македонците во [[Пиринска Македонија]]. На грбот е претставена зелена планина што ја симболизира Пиринска Македонија. Во позадина на планината е претставена Ѕвездата од Кутлеш и го симболизира македонскиот народ, територија, историја и идентитет. Во подножјето на планината се претставени три цвета. Македонците од Пиринска Македонија доста често го користат нашето национално знаме што се користеше до 1995 година. Дејствувањето на оваа политичка партија во Бугарија е речиси невозможно, а за прекршување на слободата на собири, државата беше осудена и од Европскиот суд за човекови права во Стразбур.<ref> [http://www.a1.com.mk/vesti/default.aspx?VestID=54698 Стразбур ја осуди Бугарија за забрана на собири на ОМО „Илинден“]</ref>
[[Податотека:Omo pirim logo.gif|thumb|center|150px|Грб на ОМО-Илинден Пирин- Политичка партија на Македонците во Бугарија]]
 
== ГалеријаΕικόνες ==
<gallery>
File:Phillip Museum.jpg|Η χρυσή λάρνακα, στο Αρχαιολογικό Μουσείο της [[Βεργίνα]]ς.
Податотека:Flag of Drugovo Municipality.svg|[[Знаме на Општина Другово|Знаме]] на [[Општина Другово]].
File:Amfora by Exekias Ajax and Achilles.JPG|Ο [[Αχιλλέας]] και ο [[Αίας]] σε ένα επιτραπέζιο παιχνίδι. Οκτώ σύμβολα του ήλιου απεικονίζονται στους μανδύες τους. Αμφορέας του Εξηκία, 6ος αιώνας π.Χ., Μουσείο Βατικανού.
Податотека:Flag of Makedonska Kamenica municipality.svg|Знаме на [[Општина Македонска Каменица]].
File:Getty Villa - Storage jar with the Judgment of Paris (detail) - inv. 83.AE.10.jpg|Ο ήλιος της Βεργίνας στην ασπίδα της Αθηνάς. Πίθος ο οποίος αναπαριστά την κρίση του Πάρη, από την Αθήνα.
Податотека:Sun of Vergina.svg|Ѕвездата како што стоела на старото знаме на Република Македонија.
File:Herakles Amazons MAR Palermo NI1897.jpg|Ο ήλιος της Βεργίνας στην ασπίδα του Ηρακλή, [[λήκυθος]], αρχές 5ου αι. π.Χ., ελληνική αποικία της [[Γέλα]] στην [[Σικελία]].
</gallery>
 
==Παραπομπές==
== Поврзано ==
<references />
* [[Македонски лав]]
* [[Грб на Република Македонија]]
* [[Знаме на Република Македонија]]
* [[Денес над Македонија|Химна на Република Македонија]]
* [[Знаме на грчка Македонија]]
 
==Εξωτερικοί σύνδεσμοι==
== Наводи ==
*[https://web.archive.org/web/20031102053433/http://www.kzu.ch/fach/as/aktuell/2000/04_vergina/verg_04.htm ''Το αστέρι της Βεργίνας''] στο βασιλικό τάφο του [[Φίλιππος Β΄ της Μακεδονίας|Φιλίππου Β']]
{{наводи}}
 
{{DEFAULTSORT:Ηλιος της Βεργινας}}
{{Симболи на Македонија}}
[[Κατηγορία:Αρχαία Μακεδονία]]
[[Категорија:Знамиња на Македонија]]
[[Κατηγορία:Σύμβολα|Σύμβολα]]
[[Категорија:Национални симболи на Македонија]]
[[Κατηγορία:Εθνικά σύμβολα της Ελλάδας]]
[[Категорија:Античка Македонија]]
[[Категорија:Егејска Македонија]]
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/wiki/Ѕвезда_од_Кутлеш“