Сирија: Разлика помеѓу преработките
| [проверена преработка] | [проверена преработка] |
Избришана содржина Додадена содржина
Ред 259:
== Политички систем ==
{{Main|Политики на Сирија}}
[[File:Syrian Parliament in mid-20th century.jpg|thumb|left|upright|Сирискиот Парламент]]
Сирија формално е унитарна република. Сегашниот устав на Сирија, усвоен во [[2012]] година, ефикасно ја трансформира земјата во полу-претседателска република поради уставното право за избор на поединци кои не се дел од Националниот прогресивен фронт<ref>{{cite web|url=https://www.scribd.com/doc/81771718/Qordoba-Translation-of-the-Syrian-Constitution-Modifications-15-2-2012 |title=Constitution of Syria. Articles 58–59 |publisher=Scribd.com |date=15 February 2012 |accessdate=30 January 2013}}</ref>. Претседателот е шеф на државата, а премиерот е шеф на владата<ref>{{cite web|url=https://www.scribd.com/doc/81771718/Qordoba-Translation-of-the-Syrian-Constitution-Modifications-15-2-2012 |title=Constitution of Syria. Articles 83–118 |publisher=Scribd.com |date=15 February 2012 |accessdate=30 January 2013}}</ref>. Законодавната власт, Советот на народите, е тело одговорно за донесување на закони, одобрување на буџетски средства и политика за дебатирање<ref>{{cite web|url=https://www.scribd.com/doc/81771718/Qordoba-Translation-of-the-Syrian-Constitution-Modifications-15-2-2012 |title=Constitution of Syria. Article 75(1)2)(4) |publisher=Scribd.com |date=15 February 2012 |accessdate=30 January 2013}}</ref>. Во случај на гласање за недоверба со просто мнозинство, премиерот треба да ја поднесе оставката на својата влада на претседателот<ref>{{cite web |url=https://www.scribd.com/doc/81771718/Qordoba-Translation-of-the-Syrian-Constitution-Modifications-15-2-2012 |title=Constitution of Syria. Article 77(2) |publisher=Scribd.com |date=15 February 2012 |accessdate=30 January 2013}}</ref>. Две алтернативни влади формирани за време на Сириската граѓанска војна, Сириската привремена влада (формирана во 2013 година) и Сириската влада за спас (формирана во 2017 година), контролираат делови од северозападниот дел на земјата и делуваат спротивно на Сириската Арапска Република.
Извршната власт ја сочинуваат претседателот, двајцата потпретседатели, премиерот и Советот на министри (кабинет). Уставот бара претседателот да биде муслиман<ref name="const">{{cite web |url=http://www.servat.unibe.ch/icl/sy00000_.html |title=Constitution of Syria |accessdate=22 October 2008}}</ref>, но не го прави [[ислам|исламот]] [[државна религија]]. На [[31 јануари]] [[1973]] година, Хафиз ал-Асад спровел нов устав, што довело до национална криза. За разлика од претходните устави, овој не барал претседателот на Сирија да биде муслиман, што довело до жестоки демонстрации во Хама, Хомс и Алеп во организација на Муслиманското братство. Тие го нарекле Асад „''непријател на Алах''“ и повикале на [[џихад]] против неговото владеење<ref>{{Cite book|title=Middle Eastern Leaders and Islam: A Precarious Equilibrium|last=Alianak|first=Sonia|publisher=Peter Lang|year=2007|isbn=978-0-8204-6924-9|page=55}}</ref>. Владата преживеала серија вооружени револуции од исламисти, главно членови на Муслиманското братство, од 1976 до 1982 година.
Уставот му дава на претседателот право да назначува министри, да објавува војна и вонредна состојба, да издава закони (кои, освен во случај на итност, бараат ратификација од Народниот совет), да прогласат амнестија, да го изменат уставот и да ги назначи државните службеници и воениот персонал<ref name="autogenerated1">{{cite web|url=https://2009-2017.state.gov/outofdate/bgn/syria/85051.htm |title=Syria (05/07) |publisher=State.gov |accessdate=25 October 2008}}</ref>. Според уставот од 2012 година, претседателот е избран од сириските граѓани на директни избори.
Законодавната власт на Сирија е еднодомниот народен совет. Според претходниот устав, Сирија не одржува повеќепартиски избори за законодавниот дом, а две третини од местата што автоматски се распределуваат на владејачката коалиција<ref>{{cite web |url=http://www.carnegieendowment.org/publications/index.cfm?fa=view&id=21265 |title=Syria: Elections without Politics |publisher=Carnegie Endowment}}</ref>. На [[7 мај]] [[2012]] година, Сирија ги одржала првите избори во кои учествувале партии надвор од владејачката коалиција. Седум нови политички партии учествувале на изборите, од кои Народниот фронт за промени и ослободување била најголемата опозициска партија. Вооружените антивладини бунтовници, сепак, избрале да не ги наведуваат кандидатите и ги повикале своите поддржувачи да ги бојкотираат изборите.
Од 2008 година претседателот е регионален секретар на партијата Баас во Сирија и лидер на коалицијата Национален прогресивен фронт. Надвор од коалицијата се 14 незаконски курдски политички партии<ref>{{cite news |url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/middle_east/3774055.stm |title=Syria clamps down on Kurd parties |publisher=BBC News |accessdate=22 October 2008 | date=3 June 2004}}</ref>.
[[File:Bashar and Asmaa al-Assad in Moscow.jpg|thumb|Сегашниот претседател на Сирија, Башар ел-Асад и првата дама Асма ел-Асад во Москва, 2005 година]]
Судската власт во Сирија вклучува: Врховен уставен суд, Висок судски совет, судовите за државна безбедност. Исламската судска практика е главен извор на закони и сирискиот судски систем има елементи на отоманската, француската и исламската легислатива. Сирија има три нивоа на судови: првостепените судови, апелационите судови и уставниот суд, највисокиот трибунал во земјата. Религиозните судови се справуваат со прашања од личен и семеен закон. Врховниот суд за државна безбедност (ССКС) бил укинат од претседателот со законска уредба број 53 на 21 април 2011 година<ref name="decree53">{{cite news|url=http://sana.sy/eng/21/2011/04/22/pr-342711.htm |title=Decrees on Ending State of Emergency, Abolishing SSSC, Regulating Right to Peaceful Demonstration |agency=Syrian Arab News Agency |date=22 April 2011 |accessdate=30 January 2013 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120328221640/http://sana.sy/eng/21/2011/04/22/pr-342711.htm |archivedate=28 March 2012 }}</ref>.
Законот за личен статус 59 од 1953 (изменет со Законот 34 од 1975 година) во суштина е кодифициран [[шеријат]]<ref>{{cite web|title=Syria|url=http://www.carnegieendowment.org/files/Syria_APS.doc|publisher=Carnegie Endowment for International Peace|page=13}}</ref>. Членот 3 (2) од Уставот од 1973 година прогласува исламска судска практика како главен извор на легислативата. Кодексот за личен статус се применува на муслиманите од страна на шеријатските судови.<ref>{{cite web|url=http://www.law.emory.edu/ifl/legal/syria.htm |title=Syria (Syrian Arab Republic) |publisher=Law.emory.edu |accessdate=18 February 2013}}</ref>
Како резултат на тековната граѓанска војна, биле формирани различни алтернативни влади, вклучувајќи ја и Сириската привремена влада, Партијата на Демократската унија и локализираните региони регулирани со шеријатскиот закон. Претставниците на привремената влада во Сирија биле поканети да го преземат сириското место во [[Арапска лига|Арапската лига]] на [[28 март]] [[2013]] година<ref name=guardian.co.uk>{{cite news|last=Black|first=Ian|title=Syrian opposition takes Arab League seat|url=https://www.theguardian.com/world/2013/mar/26/syrian-opposition-appeals-nato-support|newspaper=The Guardian|date=26 March 2013}}</ref> и биле признати како „''единствен претставник на сирискиот народ''“ од неколку земји, вклучувајќи ги САД, Велика Британија и Франција<ref name="bbc.co.uk">{{cite web|url=https://www.bbc.co.uk/news/uk-politics-20406562 |title=Syria conflict: UK recognises opposition, says William Hague |publisher=BBC |date=20 November 2012 |accessdate=28 August 2013}}</ref><ref name="bbc">{{cite web|author=Hugh Schofield |url=https://www.bbc.co.uk/news/world-middle-east-20319787 |title=Syria: France backs anti-Assad coalition |publisher=BBC |date=13 November 2012 |accessdate=28 August 2013}}</ref><ref name=usatoday.com>{{cite news|last=Madhani|first=Aamer|title=Obama says U.S. will recognize Syrian opposition|url=https://www.usatoday.com/story/news/world/2012/12/11/al-nusra-designated-terrorists/1760755/|newspaper=USA Today|date=12 December 2012}}</ref>.
Парламентарни избори се одржале на [[13 април]] [[2016]] година во подрачјата под контрола на владата на Сирија, за сите 250 места во парламентот<ref>{{cite web|url=http://gr.euronews.com/2016/04/13/syrian-parliamentary-elections-take-place-to-the-backdrop-of-fighting-in-aleppo/|title=Συρία: Βουλευτικές εκλογές για την διαπραγματευτική ενίσχυση Άσαντ|first=Γιώργος|last=Αϊβαλιώτης|date=13 April 2016|work=euronews.com}}</ref>. Дури и пред да бидат објавени резултатите, неколку земји, вклучувајќи ги [[Германија]], [[Соединетите Американски Држави]] и [[Обединетото Кралство]], објавиле дека нема да ги прифатат резултатите, бидејќи резултатите не ја претставувале волјата на сирискиот народ<ref>{{cite web|url=http://www.efsyn.gr/arthro/ekloges-sti-syria-eno-i-empolemi-katastasi-paramenei|title=Εκλογές στη Συρία, ενώ η εμπόλεμη κατάσταση παραμένει|author=|date=13 April 2016|work=efsyn.gr}}</ref>. Меѓутоа, претставниците на [[Руската Федерација]] изразиле поддршка за резултатите на овие избори. Сирискиот систем на владеење се смета за недемократски од страна на северноамериканската НВО „Фридом хаус“<ref>{{cite web|url=http://www.freedomhouse.org/report/freedom-world/2013/syria |title=Freedom on the world report |publisher=Freedomhouse.org |accessdate=25 January 2013}}</ref>.
===Човекови права===
== Административна поделба ==
| |||