Кипар: Разлика помеѓу преработките
| [проверена преработка] | [проверена преработка] |
Избришана содржина Додадена содржина
Ред 330:
== Демографија ==
{{Главна|Демографија на Кипар}}
[[File:Cyprus-demography.png|thumb|left|Раст на населението, 1961-2003 (бројки за целиот остров, со исклучок на турските доселеници кои живеат во Северен Кипар).]]
[[File:Cypruspop-2010.svg|thumb|left|Население по возраст и пол од 2010 година]]
Според [[„Светска книга на факти“ на ЦИА|„Светска книга на факти“ на ЦИА,]] во 2001 година кипарските Грци сочинувале 77%, кипарските Турци 18%, а 5% биле останати од вкупното кипарско население<ref>{{cite web|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2075.html#cy|title=The World Factbook – Ethnic Groups|publisher=Central Intelligence Agency|accessdate=22 June 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20140625160623/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2075.html#cy|archive-date=25 June 2014|dead-url=no|df=dmy-all}}</ref>. За време на владиниот попис во 2011 година, во Кипар живееле 10.520 луѓе од руско потекло<ref>{{cite book |last1=Boyle|first1=Kevin|last2=Sheen|first2=Juliet|year=1997|title=Freedom of Religion and Belief: A World Report|place=|publisher=Routledge|page=288|isbn=978-0-415-15978-4}}</ref><ref>{{cite book |last=Salih|first=Halil Ibrahim|year=2004|title=Cyprus: Ethnic Political Counterpoints|place=|publisher=University Press of America|page=121|isbn=978-0-415-15978-4}}</ref><ref>{{cite book |last=Karoulla-Vrikki|first=Dimitra|year=2009|chapter=Greek in Cyprus: Identity Oscillations and Language Planning |title=Standard languages and language standards: Greek, past and present|editor1-last=Georgakopoulou|editor1-first=Alexandra|editor2-last=Silk|editor2-first=M.S.|place=|publisher=Ashgate Publishing|page=188|isbn=978-0-7546-6437-6}}</ref><ref>{{cite book |last=Hadjipavlou|first=Maria|year=2002|chapter=Cyprus: A Partnership Between Conflict Resolution and Peace Education |title=Peace Education: The Concept, Principles, and Practices Around the World|editor1-last=Salomon|editor1-first=Gavriel|editor2-last=Nevo|editor2-first= Baruch|place=|publisher=Routledge|page=195|isbn=978-0-8058-4193-0}}</ref>.
Според првиот попис на населението по прогласувањето независност, извршен во декември 1960 година и опфаќајќи го целиот остров, Кипар имал вкупно 573.566 жители, од кои 442.138 (77.1%) биле Грци, 104.320 (18.2%) Турци и 27.108 (4,7%) други<ref name="countrystudies.us" /><ref name="Shrinking">Hatay, Mete "Is the Turkish Cypriot Population Shrinking?", International Peace Research Institute, 2007. Pages 22–23.</ref>.
Поради меѓуетничките тензии помеѓу 1963 и 1974 година, пописот на целиот остров се сметал за невозможен. Сепак, кипарската влада спровел еден во 1973 година, без населението на кипарските Турци<ref>{{cite book |last=St John-Jones |first=L.W. |year=1983 |title=The Population of Cyprus: Demographic Trends and Socio-Economic Influences |place=London |publisher=Maurice Temple Smith Ltd |page=17 |isbn=978-0-85117-232-3}}</ref>. Според овој попис, населението на кипарските Грци било 482.000. Една година подоцна, во 1974 година, одделот за статистика и истражување на кипарската влада го проценила вкупното население на Кипар на 641.000; од кои 506.000 (78.9%) биле Грци и 118.000 (18.4%) Турци<ref>{{cite web |author=Cyprus Ministry of Interior |year=1992 |title=The Demographic Structure of Cyprus |url=http://www.moi.gov.cy/moi/pio/pio.nsf/All/20C7614D06858E9FC2256DC200380113/$file/cuco%20report.pdf?OpenElement |publisher=Parliamentary Assembly |page=6 |access-date=22 January 2011 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110107111845/http://www.moi.gov.cy/MOI/pio/pio.nsf/All/20C7614D06858E9FC2256DC200380113/$file/cuco%20report.pdf?OpenElement |archive-date=7 January 2011 |dead-url=no |df=dmy-all }}</ref>. По поделбата на островот во 1974 година, владата на Кипар спровела уште четири пописи: во 1976, 1982, 1992 и 2001 година; тие го исклучиле турското население кое живеело во северниот дел на островот<ref name="Shrinking" />.
Според последната проценка на Република Кипар, во 2005 година бројот на кипарски државјани кои моментално живеат во Република Кипар е околу 871.036. Во прилог на ова, Република Кипар е дом на 110.200 странски постојани жители<ref>{{citation |author=Republic of Cyprus Statistical Service|year=2006 |title= Demographic Report 2005 |url= |location=Nicosia |publisher=Republic of Cyprus Statistical Service|page=12}}.</ref> и околу 10.000-30.000 нелегални имигранти без документи кои живеат во јужниот дел на островот<ref>{{cite web |last1=Nicos |first1=Trimikliniotis |last2=Demetriou |first2=Corina |year=2007 |title=Active Civic Participation of Immigrants in Cyprus |url=http://www.politis-europe.uni-oldenburg.de/download/Cyprus.pdf |publisher=POLITIS |page=8 |access-date=22 January 2011 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110511082254/http://www.politis-europe.uni-oldenburg.de/download/Cyprus.pdf |archive-date=11 May 2011 |dead-url=no |df=dmy-all }}</ref>.
{| class="infobox" style="float:right;"
|colspan="2"|'''Најголеми групи на странски жители'''
|-\
! Националност|| Население (2011)
|-
|{{flag|Greece}} || 29,321
|-
|{{flag|United Kingdom}} || 24,046
|-
|{{flag|Romania}} || 23,706
|-
|{{flag|Bulgaria}} || 18,536
|-
|{{flag|Philippines}} || 9,413
|-
|{{flag|Russia}} || 8,164
|-
|{{flag|Sri Lanka}} || 7,269
|-
|{{flag|Vietnam}} || 7,028
|-
|{{flag|Syria}} || 3,054
|-
|{{flag|India}} || 2,933
|-
|}
Според пописот од 2006 година спроведен од Северен Кипар, во северен Кипар живеат 256.644 луѓе. 178.031 биле граѓани на северен Кипар, од кои 147.405 биле родени во Кипар (112.534 од север, 32.538 на јужниот дел од Кипар, 371 не укажале во кој дел од Кипар биле родени); 27.333 родени во Турција; 2.482 родени во Велика Британија и 913 родени во Бугарија. Од 147.405 граѓани родени во Кипар, 120.031 се вели дека двајцата родители се родени во Кипар; 16.824 кажале дека двајцата родители се родени во Турција; 10.361 имаале родител роден во Турција и еден родител роден во Кипар<ref name=TRNC2006>{{cite web|url=http://nufussayimi.devplan.org/Census%202006.pdf |title=Census.XLS |accessdate=25 October 2009 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130116120824/http://nufussayimi.devplan.org/Census%202006.pdf |archivedate=16 January 2013 |df=dmy }}</ref>.
Во 2010 година, Меѓународната кризна група проценила дека вкупното население на Кипар изнесувало 1.1 милиони<ref>{{cite web|author=International Crisis Group |year=2010 |title=CYPRUS: BRIDGING THE PROPERTY DIVIDE |url=http://www.crisisgroup.org/~/media/Files/europe/turkey-cyprus/cyprus/210%20Cyprus%20-%20Bridging%20the%20Property%20Divide.ashx |publisher=International Crisis Group |page=1 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20111103083632/http://www.crisisgroup.org/~/media/Files/europe/turkey-cyprus/cyprus/210%20Cyprus%20-%20Bridging%20the%20Property%20Divide.ashx |archivedate=3 November 2011 |df=dmy }}</ref>, од кои на северот имало околу 300.000 жители, можеби половина од нив биле или родени во Турција или се деца на такви доселеници<ref>{{cite web|author=International Crisis Group |year=2010 |title=CYPRUS: BRIDGING THE PROPERTY DIVIDE |url=http://www.crisisgroup.org/~/media/Files/europe/turkey-cyprus/cyprus/210%20Cyprus%20-%20Bridging%20the%20Property%20Divide.ashx |publisher=International Crisis Group |page=2 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20111103083632/http://www.crisisgroup.org/~/media/Files/europe/turkey-cyprus/cyprus/210%20Cyprus%20-%20Bridging%20the%20Property%20Divide.ashx |archivedate=3 November 2011 |df=dmy }}</ref>.
Селата Ризокарпасо (само еден на север), Потамија (област Никозија) и Пила (округ Ларнака) се единствените населени места што останале со мешано население на Кипар и на грчките и на кипарските Турци<ref>{{Cite web|url=http://worldpopulationreview.com/countries/cyprus-population/|website=WorldPopulationReview.com|access-date=2019-01-25|title=Cyprus Population 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190223171935/http://worldpopulationreview.com/countries/cyprus-population/|archive-date=23 February 2019|dead-url=no|df=dmy-all}}</ref>.
Надвор од Кипар постои значајна и просперитетна дијаспора на кипарските Грци и дијаспората на кипарските Турци во Обединетото Кралство, Австралија, Канада, САД, Грција и Турција.
=== Религија ===
{{bar box
|float=right
|title=Верници во Кипар<ref name=pew>[http://www.globalreligiousfutures.org/countries/cyprus/religious_demography#/?affiliations_religion_id=0&affiliations_year=2010 Pew Research Center's Religion & Public Life Project: Cyprus] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140717053131/http://www.globalreligiousfutures.org/countries/cyprus/religious_demography#/?affiliations_religion_id=0&affiliations_year=2010 |date=17 July 2014 }}. [[Pew Research Center]]. 2010.</ref><ref name="CIA">{{cite web |url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/cy.html |title=Cyprus |work=[[The World Factbook]] |publisher=[[Central Intelligence Agency]] |accessdate=9 February 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20070612050540/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/cy.html |archive-date=12 June 2007 |dead-url=no |df=dmy-all }}</ref>
|barwidth=200px
|bars=
{{bar percent|Православни|red|
{{bar percent|Муслимани|green|
{{bar percent|
{{bar percent|
}}
Мнозинството od кипарски Грци се идентификуваат како грчки православни христијани<ref name="CIA" /><ref>{{cite web |url=http://www.cyprus.gov.cy/portal/portal.nsf/All/817E9279C04E4480C2257023002B858C?OpenDocument |title=About Cyprus – Towns and Population |work=Government Web Portal – Areas of Interest |publisher=[[Government of Cyprus]] |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120225142919/http://www.cyprus.gov.cy/portal/portal.nsf/All/817E9279C04E4480C2257023002B858C?OpenDocument |archivedate=25 February 2012 |accessdate=9 February 2010}}</ref><ref name="Congress">{{cite web |url=http://lcweb2.loc.gov/frd/cs/cytoc.html |title=A Country Study: Cyprus |last=Solsten |first=Eric |date=January 1991 |work=[[Federal Research Division]] |publisher=[[Library of Congress]] |accessdate=9 February 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110905040619/http://lcweb2.loc.gov/frd/cs/cytoc.html |archive-date=5 September 2011 |dead-url=no |df=dmy-all }}</ref>, додека повеќето кипарски Турци се приврзаници на сунитскиот ислам. Според Евробарометар 2005<ref>{{cite web|url=http://ec.europa.eu/public_opinion/archives/ebs/ebs_225_report_en.pdf |title=Social values, Science and Technology |accessdate=25 October 2009 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20060524004644/http://ec.europa.eu/public_opinion/archives/ebs/ebs_225_report_en.pdf |archivedate=24 May 2006 |df=dmy }}</ref>, Кипар претставувал втората најрелигиозна држава во Европската унија во тоа време, по [[Малта]] (иако во 2005 година [[Романија]] не била во [[Европската Унија]], во моментов [[Романија]] е најрелигиозна држава во ЕУ). Првиот претседател на Кипар, Макариос III, бил архиепископ. Актуелниот лидер на Грчката православна црква на Кипар е Архиепископот Хрисостомос II.
Хала Султан Теке, сместено во близина кај езерото Ларнака, е место на аџилак за двете религиозни групи, муслимани<ref>[http://www.undp-act.org/data/Articles/E-NEWSLETTER/IS1_story5.htm "Hala Sultan Tekke: Where East meets West"] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130117041557/http://www.undp-act.org/data/Articles/E-NEWSLETTER/IS1_story5.htm |date=17 January 2013 }}, [[UNDP]]-ACT in Cyprus newsletter, Spring 2006. Retrieved 28 June 2013.</ref> и христијани<ref>Papalexandrou, Nassos, "[http://muse.jhu.edu/journals/journal_of_modern_greek_studies/summary/v026/26.2.papalexandrou.html Hala Sultan Tekke, Cyprus: An Elusive Landscape of Sacredness in a Liminal Context] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130823193039/http://muse.jhu.edu/journals/journal_of_modern_greek_studies/summary/v026/26.2.papalexandrou.html |date=23 August 2013 }}", Journal of Modern Greek Studies, Volume 26, Number 2, October 2008, pp. 251–281</ref>.
Според пописот од 2001 година извршен во подрачјето под контрола на државата<ref name=2001census>[http://www.mof.gov.cy/mof/cystat/statistics.nsf/populationcondition_en/populationcondition_en?OpenDocument&sub=2&e= Statistical Service of Cyprus: Population and Social Statistics], Main Results of the 2001 Census. Retrieved 29 February 2009.{{webarchive |url=https://web.archive.org/web/20100821110627/http://www.mof.gov.cy/mof/cystat/statistics.nsf/populationcondition_en/populationcondition_en?OpenDocument&sub=2&e= |date=21 August 2010 }}</ref>, 94,8% од населението биле источно православни, 0,9% ерменци и маронити, 1,5% римокатолици, 1,0% англиска црква и 0,6% муслимани. Исто така постои и еврејска заедница на Кипар. Останатите 1,3% се придржуваат кон други религиозни деноминации или не ја изнесуваат својата религија.
=== Јазици===
== Наводи ==
| |||