Википедија

Историја на Русија: Разлика помеѓу преработките

Интерактивен преглед на историјата
[проверена преработка][проверена преработка]
← Постаро уредувањеПоново уредување →
Избришана содржина Додадена содржина
НагледноВикитекст
→‎Киевска Русија: дополнување
Ред 31:
[[Викинзи|Викиншкото племе]] [[Варјаги]]<ref>[http://www.britannica.com/eb/article-9057004/Oleg Viking (Varangian) Oleg] and [http://www.britannica.com/eb/article-9064445/Rurik Viking (Varangian) Rurik] на [[Енциклопедија Британика]].</ref> во [[Северна Европа]] создале едно од најцивилизираните општества во тоа време. Во средината на [[9 век]], тие започнале да се преселуваат од Балтичкото кон Црното Море и Каспиското Езеро.<ref>Dimitri Obolensky, ''Byzantium and the Slavs'', St Vladimir's Seminary Press, 1994, стр. 42, ISBN 0-88141-008-X</ref> Според [[Прв руски летопис|Првиот руски летопис]], Викингот Рурик бил избран за првиот владетел ([[Голем кнез]]) на Новгород во околу 860 година,<ref name = Curtis/> пред неговите наследници да се преселат на југ кон Киев,<ref>James Westfall Thompson, and Edgar Nathaniel Johnson, ''An Introduction to Medieval Europe, 300–1500'', W. W. Norton & Co., 1937, стр. 268</ref>каде претходно веќе владееле [[Хазари]]те.<ref>David Christian, Op cit. стр. 343</ref>
 
Така, во текот на [[9 век]] била создадена првата источнословенска држава која се викала [[Киевска Русија]]<ref name = Curtis/>, која се наоѓала по должината на река [[Днепар]]. Киевска Русија го контролирала трговскиот пат на кожа, [[восок]], и размената на [[робови]] меѓу [[Скандинавија]] и [[Византија|Византиската империја]], по должината на река [[Волхов]].<ref name = Curtis/>
 
Името „''Русија''“, заедно со финското ''''Ruotsi'''' (што значи „[[Шведска]]“) и естонското ''Rootsi'' (исто така „Шведска“), според некои научници би требало да се поврзат со [[Рослаген]].<ref>''Relations Between Ancient Russia and Scandinavia and the Origin of the Russian State'', Ayer Publishing, 1964, ISBN 0-8337-3533-0</ref>Оваа етимологијата на името Рус се дебата на голем број на историчари. Според некои, пак, Рус доаѓа од [[Ирански јазик|иранскиот јазик]].<ref>[http://russia.rin.ru/guides_e/6480.html Russia the Great]. Retrieved 22 јули 2007.</ref>
 
До крајот на [[10 век]], нордиското малцинство се соединило со словенското, <ref>Particularly among the aristocracy. See [http://history-world.org/BYZ4.htm World History]. Retrieved 22 јули 2007.</ref>, кои пак исто такаи паднале под големо влијание на христијанска[[Христијанство|христијанската]] [[Византија]], ипо честите кампањивоени наложенинапади од страна на [[Константинопол]] .<ref>See Dimitri Obolensky, "Russia's Byzantine Heritage," in ''Byzantium & the Slavs'', St Vladimir's Seminary Press, 1994, стр. 75–108, ISBN 0-88141-008-X</ref> Во тоа време, [[Византија]] доживувала голема воена и [[Култура|културна]] преродба. И покрај нејзиниот подоцнжен пад, нејзината култура имала постојано влијание на развојот на Русија во текот на натамошната историја.
 
Киевска Русија одиграла голема улога за воведувањето на [[Православие|православното христијанство]],<ref name = Curtis/>, издвојувајќи ја византиската од словенската култура. [[Христијанство]]то, официјално било воведено во 988 година, односно по официјалното крштевање на [[Владимир I Велики|Кнезот Владимир]].<ref>See [http://www.dur.ac.uk/a.k.harrington/christin.html The Christianisation of Russia], ''The Russian Primary Chronicle''</ref> Периодот на владеење на [[Владимир I Велики]] (980-1015) и [[Јарослав I Мудриот]] (1019-1054) го претставува периодот на Златното„Златното владеењевладеење“ на Киевска Русија. Неколку години подоцна, бил создаден првиот законик, наречен „[[Руска правда]]“.<ref name = Smith>Gordon Bob Smith, ''Reforming the Russian Legal System'', Cambridge University Press, 1996, стр. 2–3, ISBN 0-521-45669-X</ref> На почетокот, кнезовите на Киевска Русија го следеле примерот на [[Византиски император|византиските императори]], одржувајќи ја [[Црква|црквата]] под своја контрола,<ref>P. N. Fedosejev, ''The Comparative Historical Method in Soviet Mediaeval Studies'', USSR Academy of Sciences, 1979, стр. 90</ref> од што произлегла и тесната поврзаност и во наредните векови меѓу државата и црквата и во следните неколку века.
 
До [[11 век]], особено за време на владеењето на Јарослав Мудриот, Киевска Русија се одликкувалаодликувала со развиена [[Стопанство|економија]] и со големи достигнувња во архитектурата[[архитектура]]та и литературата[[литература]]та.<ref>Russell Bova, ''Russia and Western Civilization: Cultural and Historical Encounters'', M.E. Sharpe, 2003, стр. 13, ISBN 0-7656-0976-2</ref> Во споредба со [[Европски јазици|европските јазици]], [[руски јазик|рускиот јазик]] не бил под голема сенка на [[грчки јазик|грчкиот]] и [[латински јазик|латинскиот јазик]].<ref name = Curtis /> Ова се должи на фактот што [[Црковнословенски јазик|црковнословенскиот јазик]] бил користен директно во [[литургија]]та.<ref>Timothy Ware: ''The Orthodox Church'' (Penguin, 1963; 1997 revision), стр. 74.</ref>
 
Во [[11 век]], [[Кумани]]те основале држава во јужниот [[Степа|степски]] дел на денешна [[Русија]], покрај брегот на [[Црно Море|Црното Море]]. Нивните чести напади на Киевска Русија го отежнал процесот на интегрирање на сите руски Словени. Многу често бил напаѓан и градот [[Киев]].
 
По [[смрт]]та на моќниот киевски кнез [[Владимир Мономах]] започнале бројни братоубиствени борби меѓу руските кнезови, а веќе од средината на [[11 век]] бројни [[Номади|номадски]] степски племиња сè почесто продирале во руските земји. Во 1097 година се одржал собор на кнезовите во Љубеч, но неслогата меѓу нив продолжила и натаму. [[Пролет]]та 1185 година, кнезот [[Игор Свјатославич]], заедно со брат му Всеволд, синот Владимир и внукот Свјетослав Ољгович, започнал воен поход против [[Половци]]те. Откако на почетокот, руската војска ги поразила Половците, опиена од успехот, таа не го забележала прегрупирањето на непријателот и најпосле била поразена, при што кнезот Игор и двајца други кнезови биле заробени, а кнезот Всеволд загинал. Но, една година подоцна, јужните руски кнезови, предводени од киевскиот кнез Свјатослав, им нанеле тежок пораз на Половците при што бил заробен ханот Кобјак.<ref>Цвета Органџиева, „Слово за походот Игорев“, во: ''Слово за походор Игорев''. Скопје: Наша книга, 2002, стр. 12-14.</ref>
Киевска Русија како држава се распаднала во 1240 година, главно поради конфликите меѓу членовите на кралското семејство за заземање на тронот. Киевската доминација слабеела во корист на [[Владимирско-суздалско кнежество|Владимирско-суздалското кнежество]] на северо-исток, [[Новогордска република|Новгородската република]] на север и [[Галициско-волнско кнежество|Галициско-волнското кнежество]] во југо-запад. Оваа територија, конечно била заземена од страна на [[Монголци]]те по нивната инвазија на Русија, по која била формирана т.н. [[Златна Орда]].<ref name ="Hamm">Michael Franklin Hamm, ''Kiev: A Portrait, 1800–1917'', Princeton University Press, 1993, ISBN 0-691-02585-1</ref> Галициско-волнското кнежество повторно било окупирано во времето на постоењето на [[Полско-литванска унија|Полско-литванската унија]],<ref name = Curtis/> додека монголската доминација над [[Владимирско-суздалско кнежество|Владимирско-суздалското кнежество]] и независната [[Новогордска република]] го означил почетокот на современата историја на Русија. <ref name = Curtis/>▼
 
▲Киевска Русија како држава се распаднала во 1240 година, главно поради конфликитеборбите меѓу членовите на кралското семејство за заземање на тронот. Киевската доминација слабеела во корист на [[Владимирско-суздалско кнежество|Владимирско-суздалското кнежество]] на северо-истоксевероисток, [[Новогордска република|Новгородската република]] на север и [[Галициско-волнско кнежество|Галициско-волнското кнежество]] во југо-западјугозапад. Оваа територија, конечно била заземена од страна на [[Монголци]]те по нивната инвазија на Русија, по која била формирана т.н. „[[Златна Орда]]“.<ref name ="Hamm">Michael Franklin Hamm, ''Kiev: A Portrait, 1800–1917'', Princeton University Press, 1993, ISBN 0-691-02585-1</ref> Галициско-волнското кнежество повторно било окупирано во времето на постоењето на [[Полско-литванска унија|Полско-литванската унија]],<ref name = Curtis/> додека монголската доминација над [[Владимирско-суздалско кнежество|Владимирско-суздалското кнежество]] и независната [[Новогордска република]] го означил почетокот на современата историја на Русија. <ref name = Curtis/>
 
== Монголска инвазија ==
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/wiki/Историја_на_Русија“