Депозит: Разлика помеѓу преработките
[проверена преработка] | [проверена преработка] |
Избришана содржина Додадена содржина
ситна поправка |
|||
Ред 3:
== Поим и карактеристики ==
За секоја [[Банка|банка]] е исклучително важно да го обезбеди потребниот износ депозити по определена разумна [[цена]]. Во таа смисла, депозитното работење има непосредно влијание врз
Депозитите, посебно оние на населението, претставуваат стабилни извори на средства, затоа што се одликуваат со ниска еластичност во однос на промените на [[Каматна стапка|каматните стапки]]. Имено, при пораст на каматните стапки, населението, како и [[Претпријатие|претпријатијата]] што одржуваат долготрајни блиски односи со банката, обично не ги повлекуваат парите со цел да ги инвестираат на друго место во потрага по повисока заработка. Меѓутоа, големите клиенти, коишто на своите сметки располагаат со поголеми износи на слободни
== Видови на депозити ==
Во основа, депозитната база на банките ја сочинуваат следниве видови депозити: ▼
▲Во основа депозитната база на банките ја сочинуваат следниве видови депозити:
* ''трансакциски депозити''
* ''штедни депозити''
Ред 16 ⟶ 15:
=== Трансакциски депозити ===
Трансакциските депозити (
Трансакциските депозити ги сочинуваат:
=== Штедни депозити ===
За разлика од трансакциските депозити, коишто служат за финансирање на тековните расходи, штедните депозити (
Имајќи предвид дека се работи за орочени депозити, тие носат далеку повисоки каматни стапки во споредба со трансакциските, коишто се движат дури и до 10% на денарските и 5% на девизните
=== Други видови депозити ===
Традиционалната поделба на трансакциски и штедни депозити се надминува како резултат на финансиските новини, т.е. со текот на времето, банките почнале да нудат и хибридни форми на депозити, коишто претставуваат комбинација на трансакциските и штедните депозити. На пример, некои банки им нудат на клиентите можност да отворат орочени депозити од кои можат да повлекуваат [[пари]] во секое време пред рокот на орочување. Исто така, сопствениците на овие сметки можат во секое време да вршат дополнителни уплати без потреба од склучување дополнителни договори. Овие депозити носат високи каматни стапки, слични на каматните стапки на орочените депозити, но каматата се пресметува само на износот што останува орочен, додека во случај на предвремено повлекување на парите, банката пресметува камата како да се работи за депозит по видување.
Освен хибридните трансакциско-штедни сметки, постојат и бројни други видови депозити. Таков е случајот со разни специјални, наменски и ограничени депозити, поврзани со извршување на определени трансакции.<ref>Горан Петревски, ''Управување со банките - второ издание'', Скопје: Економски факултет, 2011, стр. 236.</ref>
== Структура на депозитите на нефинансиските субјекти на македонските банки ==
{| class="wikitable"
|-
Ред 40 ⟶ 39:
| || || '''Денарски''' || '''Денарски со клаузула''' || '''Девизни''' || '''Денарски''' || '''Денарски со клаузула''' || '''Девизни''' || '''Денарски''' || '''Денарски со клаузула''' || '''Девизни'''
|-
| Депозити по видување || 79
|-
| Депозити орочени до 1 год || 108,584 || 37
|-
| Депозити орочени над 1 год || 57
|-
| '''Вкупни депозити''' || '''245
|}
Табелата е направена според податоци од [[30 јуни]] [[2013]] година.<ref>[http://www.nbrm.mk/default.asp?ItemID=EA127A20D33149428AC8A8CBC3479F8C Народна банка на Република Македонија]</ref>
== Систем на осигурување на депозити во Македонија ==
Со донесувањето на Законот за [[Народна банка на Република Македонија|Народна банка на Македонија]] од мај [[1993]] година, централната банка гарантираше за денарските штедни влогови на населението до износот од 10 000 германски марки во денарска противвредност. Во [[1996]] година, со измените на Законот за Народна банка, банките се задолжија да формираат Фонд за осигурување на штедни влогови, којшто беше основан во јануари [[1997]] година како акционерско друштво во сопственост на 17 банки и 15 [[Штедилница|штедилници]]. Во јуни [[2000]] година беше донесен посебен закон со кој се основа [[Фонд за осигурување на депозити]]. Тој е правен наследник на претходниот, само што се наоѓа во државна сопственост. Членството во Фондот е задолжително за сите депозитарни институции (17 банки и 8 штедилници на крајот на [[2010]] година), коишто се должни да плаќаат премии за осигурување во висина до 0,7% од износот на депозитите се додека средствата на фондот не достигнат 4% од вкупните штедни влогови на населението.
Фондот за осигурување на депозити ги штити само ситните штедачи, односно тој ги покрива само депозитите на населението, и тоа: денарските и девизните сметки, депозитите врзани за парични картички и девизните приливи на луѓето во банките. Притоа, со системот на осигурување не се опфатени: штедачите на кои им биле дадени привилегирани услови, сопствениците на најмалку 5% од [[Акција (финансии)|акциите]], членовите на органите на управување во банките и штедилниците, како и нивните најблиски роднини.
За потребите на пресметката на обештетувањето, се собираат сите депозити што едно лице ги има во банката. Притоа, сите депозити во износ до 30 000 [[евро|евра]] (во
Целта на системот на осигурување на депозитите е да ги заштити малите штедачи, но тој води кон друг проблем, познат како ''морален хазард''. Имено, бидејќи штедачите имаат [[гаранција]] за вложените [[пари]] во случај на пропаст на
== Наводи ==
Ред 66:
[[Категорија:Финансии]]
[[Категорија:Банкарство]]
[[Категорија:Економија на Македонија]]
[[Категорија:Финансиски систем на Македонија]]
[[Категорија:Банкарски систем на Македонија]]
|