Синапса: Разлика помеѓу преработките
| [непроверена преработка] | [проверена преработка] |
Избришана содржина Додадена содржина
с Bot: Migrating 41 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q187181 (translate me) |
Нема опис на уредувањето |
||
Ред 1:
{{Без извори|датум=ноември
[[Податотека:Synapse Illustration unlabeled.svg|мини|Структута на типична хемиска синапса]]
'''Синапсата''' претставува функционална врска меѓу две надразливи [[клетка|клетки]] чии [[цитоплазма|цитоплазми]] градат '''електрогени''' (електросоздавачки) '''мембрани'''.<br />Според локализацијата во организмот синапсите се делат на централни и '''периферни'''. Функцијата на централните синапси се состои во создавање на врски меѓу нервните клетки во [[централен нервен систем|централниот нервен систем]]. [[Синапса|Синапсите]] се наоѓаат во сивата маса на централниот нервен систем.<br />Централните синапси се делат на:
*аксо - соматски синапси остваруваат контакт меѓу телото на едната нервна клетка со аксонот од другата нервна клетка;
*аксо - дендритиски синапси ги поврзуваат аксоните со дендрити од невронот;
*аксо - аксонски синапси создаваат врска меѓу аксоните на нервните клетки.
Многубројните врски меѓу невроните што се остваруваат преку централните синапси овозможуваат сложена координација и интеграција на рефлексната активност на организмот.<br />Постојат два вида периферни синапси - '''мионеврални и невроепитеријални.''' Мионевралните синапси или моторните плочи претставуваат формации во кои се остварува функционална врска меѓу аксонот од моторниот неврон и мускулното влакно. Преку невроепитеријалните синапси се врши регулација на работата на жлездените ткива во организмот.<br />Во мионевралните синапси постојат три основни структури: '''пресинаптичка мембрана, синаптичка пукнатина и постсинаптичка мембрана.'''
== Пресинаптичка мембрана ==
''Пресинаптичката мембрана'' претставува електрогена мембрана на нервниот завршеток. Во нејзината аксоплазма присутен е голем број гранули или меурчиња исполнети со ацетилхолин.
== Синаптичка пукнатина ==
'''Синаптичката пукнатина''' претставува простор меѓу пресинаптичката и постсинаптичката мембрана. Широчината на пукнатината варира меѓу 20 - 30 нм (200 - 300 ангстреми). Синаптичката пукнатина комуницира со околната меѓуклеточна течност. [[Дифузија|дифузијата]] на ацетилхолинот низ течноста на синаптичката пукнатина се одвива со голема брзина.
== Постсинаптичка мембрана ==
''Постсинаптичката мембрана'' претставува електрогена мембрана во која се наоѓаат рецепторите. Во моторната плочка присутни се холинрецептори. Рецепторите од постсинаптичката мембрана се изградени од специјални [[протеин]]и кои реагираат на дејство на соодветна трансмитерска материја.<br />Градбата на периферните синапси е проста. Тие се состојат од два члена, додека синапсите во [[централен нервен систем|централниот нервен систем]] имаат сложена структура, бидејќи се состојат од повеќе членови. Тоа произлегува оттаму што во централниот нервен систем една клетка најчесто стапува во контакт со повеќе аксони.
=== Механизам на пренесување на импулси во мионевралната синапса ===
Пренесувањето на импулсот низ синапсата се остварувана следниот начин. [[Акциски потенцијал|Акциониот потенцијал]] на нервното влакно предизвикува деполаризација на пренапсичката мембрана и ослободување на ацетилхолинот. Тој минува низ синаптичката пукнатина и реагира соодветниот холинрецептор. Оваа реакција на медијаторот со рецепторот доведува до зголемување на пропустливоста на постсинаптичката мембрана за [[јони]]те на [[натриум]] и [[калиум]]. Движењето на овие јони низ порите на мембраната доведува до нејзина деполаризација, всушност, се создава ексцитациски постсинаптички потенцијал. Овој потенцијал претставува локална биоелектрична реакција, а тоа значи, дека потенцијалот не се шири во вид на електричен бран. Во овој момент имаме ситуација при која постсинаптичката мембрана е деполаризирана, а мембраната на мускулното влакно поларизирана, тоа значи, дека меѓу овие две мембрани постои потенцијална разлика. Со тоа, создадени се услови за кружни движење на [[струја]]та меѓу постсинаптичката мембрана и мембраната на мускулното влакно. Кога интензитетот на локалната струја ќе го достигне праговниот интензитет, во мембраната на мускулното влакно ќе се акционен потенцијал. Откако ќе ја изврши својата функција медијаторот веднаш се разградува од соодветниот ензим. Со тоа синапсата е подготвена за трансмисија на нов импулс.<br />Пренесувачката улога на синапсите накчесто ја вршат ацетил холинот и адреналинор, меѓутоа, има синапси во кои оваа улога ја вршат други медијатори (ксеротонин, глутамат, аспаргат, гама - аминобутерна киселина и др.)
==Галерија==
<gallery>
File:Blausen 0843 SynapseTypes.png|Различни видови на синапсите
Image:Neuron synapse.png|Еден типичен централен нервен систем на синапсата
Image:Active zone3.JPG|Синапсите и синаптичките везикулски циклус
Image:Chemical synapse schema cropped.jpg|Главните елементи во хемиската синапса
</gallery>
== Надворешни врски ==
[http://nervnotkivo.blogspot.com/2013_05_01_archive.html Нервно ткиво]
| |||