Википедија

Централна банка: Разлика помеѓу преработките

Интерактивен преглед на историјата
[проверена преработка][проверена преработка]
← Постаро уредувањеПоново уредување →
Избришана содржина Додадена содржина
НагледноВикитекст
додаден/изменет шаблон
Elkost (разговор | придонеси)
1.300 уредувања
кат.
Ред 1:
{{без извори}}
Централна банка, банка на резерви или монетарна управа е јавна институција што најчесто ја издава валутата, го регулира приливот на пари, и ги контролира каматните стапки во земјата. Централните банки исто така често ги контролираат комерцијалните банки од нивните одделни држави. За разлика од комерцијалната банка, централната банка поседува монопол врз печатењето на националната валута, што служи како законски платежно средство во земјата. Примери за вакви банки се Европската централна банка (ЕЦБ), Федералните резерви на Соединетите Американски Држави и Народна банка на Кина.▼
Основната функција на Централната банка е да овозможи прилив на пари во земјата( монетарна политика) , преку постојана работа за контролирањето на каматните стапки,поставување на потребните резерви, и да служи како даватели на заем за банките, за време на платежна неспособност на банките или за време на финансиски кризи. Централните банки имаат надзорна улога, со намера да ги заштитат банките и другите финансиски институции од измами и неразумни постапки. Централните банки на најразвиените нации се независни затоа што работат врз основа на правила што ги ослободуваат од политичко влијание. ▼
 
'''Централна банка''', банка на резерви или монетарна управа е јавна институција што најчесто ја издава валутата, го регулира приливот на пари, и ги контролира каматните стапки во земјата.
 
▲Централна банка, банка на резерви или монетарна управа е јавна институција што најчесто ја издава валутата, го регулира приливот на пари, и ги контролира каматните стапки во земјата. Централните банки исто така често ги контролираат комерцијалните банки од нивните одделни држави. За разлика од комерцијалната банка, централната банка поседува монопол врз печатењето на националната валута, што служи како законски платежно средство во земјата. Примери за вакви банки се Европската централна банка (ЕЦБ), Федералните резерви на Соединетите Американски Држави и Народна банка на Кина.
 
▲Основната функција на Централната банка е да овозможи прилив на пари во земјата( (монетарна политика) , преку постојана работа за контролирањето на каматните стапки, поставување на потребните резерви, и да служи како даватели на заем за банките, за време на платежна неспособност на банките или за време на финансиски кризи. Централните банки имаат надзорна улога, со намера да ги заштитат банките и другите финансиски институции од измами и неразумни постапки. Централните банки на најразвиените нации се независни затоа што работат врз основа на правила што ги ослободуваат од политичко влијание.
 
=== Историја ===
Во Европа во 17 век поголемиот дел од парите беа стокови пари, главно злато и сребро. Сепак, овие можности за плаќање беа широко распространети и прифатени пред најмалку петстотини години во Европа и Азија. Династијата Сонг беше прва што издаваше книжна валута, додека Јуанска династија беше прва што користеше банкноти како доминантно средство за плаќање. Следната династија Минг, за да ја контролира инфлацијата, во 1455г1455 г. ја укина употребата на хартиените пари и го прекина поголемиот дел од трговијата во Кина. Средновековните европски витези Темплари создале ран прототип на централниот банкарски систем, нивните начини на плаќање биле надалеку почитувани, и многу луѓе сметаат дека нивните активности ги поставија основите на современиот банкарски систем.
 
Првата национална банка, ,,што нудела сметки што не се директно конвертибилни во монети’’монети се смета дека е Банката на Амстердам, основана во 1609г1609 г. и претставува претходник на современите централни банки. Централната банка на Шведска ("Sveriges Riksbank" или само "Riksbanken") е создадена во Стокхолм во 1664г1664 г. како решение на парламентот ("Riksdag of the Estates"), што ја прави најстара банка во светот што сеуште работи. Една од улогите на Шведската централна банка била да и дава кредит на владата, истото е и со Банката на Англија, што ја основал Вилијам Петерсон во 1694г1694 г. во Лондон на барање на Англиската влада за да и помогне да ја плати војната. Војната на втората антифранцуска коалиција доведе до создавање на Банката на Франција (Banque de France) во 1800г1800 г.
 
Иако денешните централни банки користат законско платежно средство, централните банки од 19ти и раниот 20ти век во поголемиот дел од Европа и Јапонија се развиваа под влијание на меѓународниот златен стандард, а на другите места преку слободно банкарство или валутен одбор кои што тогаш беа чести. Сепак проблемите со пропаѓањето на банките, водеа до поголема поддршка за создавање централни банки во тие земји каде што ги немаше, а посебно во Австралија.
 
Федералните резерви на САД се основани на сенатот на Конгресот на САД со донесувањето на Законот за Федерални резерви, и истиот ден на 23 Декември 1913г1913 г. овој закон е потпишан од претседателот Вудро Вилсон. Австралија својата прва централна банка ја формира во 1920г., Колумбија во 1923г1923 г., Мексико и Чиле во 1925г1925 г., а Канада и Нов Зеланд по големата криза во 1934г1934 г. До 1935г1935 г., единствената значајна самостојна нација што немаше централна банка беше Бразил, подоцна во 1945г1945 г. имаа централна банка , а дваесет20 години подоцна ја создадоја и сегашната централна банка. Откако се осамостоија и Африканските и Азиските замји формираа централни банки или монетарни унии.
Народната банка на Кина нејзината улога на централна банка ја започна околу 1979г со воведување на пазарни реформи, што го забрза развојот и во во 1989г земјата почна да користи капиталистички пристап за извоз. Како одговор на Европската централна банка, со понатамошниот развој, Народната банка на Кина до 2000г стана современа централна банка. Последниот модел на банка, беше претставен заедно со донесувањето на еврото, и вклучува координирање на Европските национални банки, кои продолжуваат да управуваат со своите економии самостојно, освен со размената на валути и со основната каматна стапка.▼
 
▲Народната банка на Кина нејзината улога на централна банка ја започна околу 1979г1979 г. со воведување на пазарни реформи, што го забрза развојот и во во 1989г1989 г. земјата почна да користи капиталистички пристап за извоз. Како одговор на Европската централна банка, со понатамошниот развој, Народната банка на Кина до 2000г2000 г. стана современа централна банка. Последниот модел на банка, беше претставен заедно со донесувањето на еврото, и вклучува координирање на Европските национални банки, кои продолжуваат да управуваат со своите економии самостојно, освен со размената на валути и со основната каматна стапка.
 
=== Именување на централните банки ===
Нема стандардна терминолигија за имињата на централните банки, но повеќето земји ја користат формата ,,Банка на земјата’’ ( на пример: Банка на Англија, Банка на Канада, Банка на Русија). Некои се наречени ,,национални’’ банки како што се Националната банка на Украина; но терминот ,,национална банка’’ почесто се користи кај приватните комерционални банки, посебно во Соединетите Американски Држави. Во други случаи централните банки можат да го припојат зборот ,, Централна’’ ( на пример, Европската централна банка, Ирската централна банка), но Централната банка на Индија е (државна) комерцијална банка, не е централна банка. Исто така често е вклучен зборот ,,Резерви’’ како што е Банката на резерви на Индија, ,Банката за парични резерви на Австралија , Банката на резерви на Нов Зеланд, Банката на резерви на Јужна Африка и Федералните резерви на САД. Многу земји имаат државни банки или други полу државни единици што имаат сосем одделни функции, како што се финансирањето на увозот и извозот.
 
Во некои земји особено во некои комунистички земји, терминот национална банка може да означува и монетарна управа, и водечка банка, како што е Госбанка (државна банка) од Советскиот Сојуз. Во други земји пак, терминот национална банка може да укажува дека целите на централната банка се пошироки од монетарната стабилност, како што се вработување, индустриски развој или други цели.
 
Ред 34 ⟶ 42:
=== Монетарна политика ===
Централните банки ја спроведуваат избраната монетарна политика во земјата. Најопшто ова значи дека, одлучуваат која валута ќе се користи во земјата, дали ќе се користат пари кои што владата ги прогласила за законско платежно средство, дали ќе се користи паричен систем во кој вредноста на парите одговара на некое количество злато( не е дозволено во земјите со членство во Меѓународниот монетарен фонд), валутен одбор или монетарна унија. Кога некоја држава има своја национална валута, тогаш треба да постои стандардизирана валута, во форма на соло меница: ветување за размена на меницата за ,, пари” под одредени услови. Историски гледано, ова било ветување за размена на пари за драгоцени метали за одредена цена. Денес кога валутите се законско платежно средство во многу земји, ветувањето за плаќање не содржи ништо друго освен ,,ветување за плаќање’’ на истата сума во истата валута.
 
Централната банка може да користи валута на друга држава, директно (со монетарна унија) или индиректно( со валутен одбор). Како пример за вториот случај, домашната валута на Бугарија, Хонг Конг и Летонија се врзува за домашната валута за некоја стабилна странска валута.
 
Во земјите во кои што се користат пари кои што владата ги прогласила за законско платежно средство, изразот монетарна политика во потесна смисла на зборот може да се однесува на целите на каматните стапки и други активни мерки што ги превзема монетарната управа.
 
Ред 40 ⟶ 50:
==== Одржување на нивото на вработеност ====
Фрикционална невработеност е временски период меѓу две работи, кога работникот бара нова работа или преминува од едно работно место на друго. Невработеноста за разлика од фракционалната невработеност, се смета за ненамерна невработеност.
 
На пример, структуралната невработеност е форма на невработеност што е резултат на несоодветноста меѓу побарувачката на пазарот на трудот, и вештините на работникот и местата каде што тој бара вработување. Макроекономската политика цели кон намалување на ненамерната невработеност.
Сите работни места што ќе се создадат од зголемување на стоката за широка потрошувачка (т.е. намалување на реалната плата) Кејнс ги карактеризира како ненамерна невработеност:
Мажите се ненамерно невработени ако, во случај на мал раст на цената на стоката за широка потрошувачка , прилично колку реалните плати, вкупната понуда на работници што сакаат да работат за одредена реална плата и вкупната побарувачка за истата плата ќе бидат поголеми од постоечките работни места.
 
Џон Мајнард Кејнс - „ Општа теорија на вработување, камата и пари“
 
==== Стабилност на цената ====
Инфлацијата се дефинира како девалвација на валутата или еквивалентно покачување на цените во однос на валутата.
 
Ако инфлацијата ги намали реалните плати, Кејнс во инфлацијата гледа решение за ненамерното невработување. Сепак ,,непредвидената’’ инфлација носи загуби за давателите на заем. Така монетарната политика на Кејнс се стреми кон стабилна стапка на инфлација.
 
Спротивно од Кејнс, Австриската школа за економија, ја гледа инфлацијата едноставно како префрлање пари од сопственицитена парите до тие што ја покачуваат цената на валутата.
 
Ред 55 ⟶ 69:
==== Стабилност на каматната стапка ====
Во пазарната економија понекогаш има променлива каматна стапка. Оваа променливост може да создаде трошоци на давачите на заем и корисниците на заем. Така, централните банки поставија каматни стапки за да ја контролираат вредноста на парите.
 
==== Стабилност на финансискиот пазар ====
==== Стабилност на девизниот пазар ====
Ред 61 ⟶ 76:
 
=== Издавање валута ===
Слично како комерцијалните банки, и централните банки имаат капитал( (владини обврзници, девизна размена, злато, и други финансиски средства) и влегуваат во долгови ( неподмирени долгови). Централните банки добиваат пари со издавање на пари без камата, и со продавање на истите во замена на средства што носат камата како што се владините обврзници. Кога некоја централна банка сака да купи повеќе обврзници отколку што нејзините одделни влади и овозможуваат, може да купи приватни обврзници или средства со вредност во некоја друга странска валута.
 
Европската централна банка нејзиниот доход од каматата го префрла на централните банки на нејзините членки на Европската унија. Федералните резерви на САД го префрлаат целиот профит на Министерството за финансии во САД. Овај приход од печатењето на пари се нарекува сињораж и најчесто и припаѓа на владата. Ограничената моќ на владата за да печати пари се нарекува Право на издавање на пари. Низ историјата имало многу несогласувања за ова право, бидејќи тој што го контролира создавањето на пари тој го контролира приходот од сињоражот.
 
=== Посредување за одредување на каматните стапки ===
Централната банка најчесто контролира одредени типови на краткорочни камати. Тоа влијае врз берзата и пазарот на обврзници, како и врз хипотеките и другите каматни стапки. На пример Европската централна банка ги објавува каматните стапки на состанокот на Управниот совет. А Федералните резерви на САД, на состанокот на Одборот на гувернери.
 
И Федералните резерви и ЕЦБ имаат еден или повеќе централни органи што се одговорни за најважните одлуки во врска со каматите,и за управувањето со слободниот пазар, а имаат и неколку филијали што ја спроведуваат нивната политика.
 
=== Ограничувања во управувањето ===
Спротивно од познатото мислење дека ,,централните банки’’ управуваат со дел или со сите каматни стапки или со девизниот курс, економската теорија (и значајни емпириски докази) покажува дека е невозможно во слободна економија да се контролираат и двете работи наеднаш.
 
Најпознатото дело за овие ограничени моќи е ,,Невозможното тројство’’ од Роберт Мандел кој претпоставува дека е невозможно да се одржува монетарната политика( каматните стапки), девизниот курс (преку утврдена цена) и да се одржува слободното движење на капиталот. Сега најголем дел од Економиите на Западот се сметаат за ,,отворени’’ со слободно движење на капиталот, тоа значи дека централните банки можат да одбираат каматни стапки или девизен курс за одржување на кредибилитетот, но не двете одеднаш.
 
Дури и кога се насочени само кон каматните стапки, најголемиот дел од централните банки имаат ограничена можност да влијаат на стапките што ги плаќаат физичките лица и компаниите.Во Црна среда, најпознатиот случај на неуспех на оваа политика , Џорџ Сорос со арбитража на фунтата стерлинг преку ЕКУ (европската валутна единица) (откако доби 2 милијарди долари и ја принуди Велика Британија да потроши над 8 милијарди долари за да ја задржи фунтата) ја принуди да ја напушти својата политика на управување. Од тогаш тој остро ги критикува нетактичните банкарски политики и истакнува дека никој повеќе не смее да може да го направи тоа што тој го направил.
 
Најсложени се врските меѓу јуан и американскиот долар, и меѓу еврото и неговите соседи. Ситуацијата со Куба е толку несекојдневна што откако Соединетите Американски Држави забранија директна трговија со Куба, кубанскиот песо се смета како исклучок од ова. По легализирањето на американскиот долар во 1991г тој многу се користеше во Куба, но во 2004г беше отстранет од употреба и заменет со конвертибилниот песо.
 
== Инструменти на политиката ==
 
Главни инструменти на монетарната политика што им се дозволени на централните банки се управувањето со отворениот пазар, политика на задолжителни резерви, политика на каматните стапки и, политика на дисконтна стапка и кредитна политика (често усогласена со внатрешно трговската политика). Иако адекватноста на капиталот е важна, таа се дефинира и управува од Банката за меѓународни спогодби, а централните банки во практика не користат многу строги правила.
 
За да овозможи управување со отворениот пазар, централната банка мора да има девизни резерви (најчесто во форма на државни обврзинци) и службени златни резерви. Често има влијание врз девиниот курс: Некои девизни курсови се контролирани, некои се врз основа на пазарот(слободен тек) а повеќето се некаде на средината (контролиран тек ).
 
=== Каматни стапки ===
Најочигледното вилјание што го имаат современите централни банки е врз каматните стапки на пазарот,но тие ретко ги ,,поставуваат’’ стапките на утврден број. Иако начините на работата на овие банки се разликува во различни земји, повеќето користат сличен начин на работа основан врз можноста на централната банка да создаде толку пари кои се законско платежно средство, колку што се потребни.
Со насочувањето на пазарот кон ,,одбрана стапка’’( без разлика на стапката што се користи) се дава или се зема заем во теоретски неограничени количини, додека одредената стапка на пазарот е доволно близу до стапката што ја посакуваме. Централните банки тоа можат да го постигнат со давање и земање заем (земање депозити од) од ограничен број квалификувани банки или со купување или продавање обврзници. Како пример за функционирањето на овој систем ќе ја земеме Банката на Канада која поставува каматна стапка на расположлив кредит преку ноќ, во каматни граници од плус или минус 0.,25%. Квалификуваните банки позајмуваат една од друга со камати во рамките на овие граници, но никогаш над или под овие граници, бидејќи централната банка секогаш ќе дава заем со највисоката стапка од тие граници, а ќе зема депозити со стапка од дното на границата, всушност, можноста да се зема и да се дава заем со стапки од крајните линии на оваие граници се неограничени. И другите централни банки работат на сличен начин.
 
Значајно е тоа што одбраните стапки најчесто се краткорочни стапки. Реалната стапка на пазарот која што ја добиваат корисниците на кредитот и давателите на кредитот, зависи од (забележаниот) кредитниот ризик, исплатата и други фактори. На пример централната банка може да постави каматна стапка на расположлив кредит преку ноќ од 4.5%, но стапката за( еднаков ризик) обврзници за пет години може да биде 5 %, 4.75% или во случај на опаѓачки приноси дури и под краткорочната стапка. Многу централни банки имаат една ,,главна стапка’’ што се нарекува ,,стапка на централната банка’’ . Во пракса, имаат и други средства и каматни стапки што ги користат, но само една е строго одредена и се спроведува.
 
,,Стапката по која централната банка дава кредити може да ја одбере централната банка , тоа е стапката што носи финансии. ‘’’’ – Хенри К. Лиу. Лиу објаснува дека ,,стапката на позајмување од централната банка’’ на САД се нарекува Стапка на федерални фондови. Федерацијата ја поставува нормата за стапката на федерални фондови, што Комисијата за слободна трговија се обидува да ја усогласи со давање или земање заем на пазарот на пари... деловни процеси што се одвиваат на пазарот на пари а ги регулира и ги основа централната банка. На врвот на централната банка се наоѓа Федерацијата, бидејќи американскиот долар е главна резервна валута во меѓународна трговија.
Секоја централна банка има неколку каматни стапки или алатки на монетартната политика со кои влијае врз пазарите.
-
* Вариабилна каматна стапка (во моментов 2.,00% во Еврозоната) – утврдена стапка за институциите што позајмуваат пари од централната банка. (во САД таа се вика дисконтна стапка).
-
* Главна стапка на рефинансирање (1.,25% во Еврозоната) каматната стапка што централната банка ја прогласува во јавност. Исто така позната е како најниска понудена стапка и служи како можност за рефинансирање на кредитите. ( Во САД се вика стапка на федерални фондови).
-
* Каматни стапки на депозит (0.,50% во Еврозоната) стапка која што ја добиваат странките за депозити во централна банка.
 
Стапките директно влијаат врз стапките на пазарот на пари, кој што е маркет за краткорочни кредити.
 
=== Функции на слободниот пазар ===
Преку функциите на слободниот пазар, централната банка директно влијае врз приливот на пари во економијата. Секогаш кога ќе купи хартии од вредност, и ќе размени пари за хартии од вредност, ја зголемува паричната маса. Спротивно на тоа, продавањето на хартиите од вредност ја намалува паричната маса. Така, со купувањето на хартии од вредност, централната банка пушта пари во оптек, односно ја зголемува количината на пари, а ја намалува понудата од одредени хартии од вредност.
Главните функции на слободниот пазар се:
-
* Привремено давање кредит при што, како дополнителна гаранција се даваат одредени хартии од вредност. (,,Договор за повторен откуп’’ или познат како ,,Репо’’ пазар). Кога ке пристигне кредитот за наплата( (за една недела, а еден месец за ЕЦБ) се дава по пат на лицитација.
-
* Купување и продавање хартии од вредност (централната банка купува обврзници директно од владата) ад – хок.
-
* Девизна размена преку девизен своп.
Ред 105 ⟶ 128:
 
=== Потреба за поседување капитал ===
Одреден процент од средствата на сите банки треба да биде капитал, таа стапка ја одредува централната банка или банкарскиот супервизор. За меѓународните банки, вклучувајќи ги и 55те централни банки членки на Банката за меѓународни спогодби, прагот за ризично понедирана актива е 8%, според што кога одреден капитал ( како што се владините обврзници) се смета за нискоризичен тој делумно или целосно се исклучува од вкупниот капитал што се пресметува за стапката на адекватност. Во спречувањето на неограниченото давање заем, потребата за поседување капитал се смета за поефикасна од задолжителните резерви, делумно тоа е поради загриженоста за инфлацијата на средствата и договорите за повторен откуп,: кога некоја банка е на прагот, неможе да даде заем без да стекне повеќе капитал на својот биланс на состојба.
 
=== Задолжителни резерви ===
Низ историјата, во банковните резерви имало само мали депозити, тој систем се нарекувал банкарство на фракционални резерви. Банките задржувале само мал процент од нивните средства во парични резерви како превенција од банкарска паника. Со текот на времето овој процес почнала да го регулира централната банка. Такви законски задолжителни резерви биле донесени во 19тиот век како обид да се намали ризикот на банките премногу да се прошират и да се доведат до банкарска паника, а тоа може да доведе до иста ситуација и во другите проширени банки.
 
Во раниот 20 век, златниот стандард беше ослабен со инфлацијата, а во доцниот 20ти век настана хегемонијата на доларот, банките се зголемуваа , почнаа да прават посериозни трансакции и можеа да профитираат од деловните односи, се обидуваа да ги најдат границите на приливот на пари. Народната банка на Кина имаше поголема моќ над резервите бидејќи јенот што го користеше не е конвертибилна валута.
 
Употребата на кредитите во банките има најголема улога во зголемувањето на приливот на пари. Парите на централната банка по вкупната исплата – ,,готови пари’’ – можат да бидат само во една форма:
-
Ред 119 ⟶ 144:
=== Услови за размена ===
Некои централни банки, за да влијаат врз приливот на пари бараат сите или некои од приходите кои што се во странска валута, да бидат сменети во домашната валута. Стапката која се користи за да се купи домашната валута може да е како на пазарот, а може и со арбитража да ја постави банката. Овој начин се користи во земји со неконвертибилни валути или со делумно конвертибилни валути. На примателот на домашната валута може да му се дозволи слободно да располага со средствата, да побара да ги задржи средствата заедно со централната банка за одреден период, или да му се дозволи да ги користи средствата под услов да почитува одредени правила.Во друг случај, може да му се забрани правото да поседува девизи или да врши девизнат размена.
 
Со овој метод, централната банка го зголемува приливот на пари кога купува странска валута со продавање на домашната валута. Понатаму, централната банка може да го намали приливот на пари на различни начини, со продавање на обврзници или преку девизна размена.
Маргинална побарувачка и други средства.
 
Во некои земји , централните банки имаат и други средства што служат за ограничување на земањето заем и на друг начин се ограничува и се регулира пазарот на капитал. На пример, централната банка може да ја регулира каматната маргина, а со тоа лицата и компаниите можат да купуваат заложени хартии од вредност. Маргиналната побарувачка поставува минимален однос на вредноста на хартиите од вредност, за позајмената количина.
 
Централната банка често поставува услови за квалитеот на средствата што им припаѓаат на финансиските институции; овие услови можат да бидат граници за големината на ризикот и коефициентот на задолженост што го создала финансиската институција. Овие услови можат да бидат директни, како на пример услови за одредени средства да имаат одреден кредит рејтинг, или индиректен, кога централната банка позајмува на спротивната страна од договорот само ако некоја хартија од вредност е заложена со гаранција.
 
==== Примери на употреба ====
Големата комплицираност и брзото проширување на економијата во Кина ја принуди Народната банка на Кина на особено агресивни и диференцијални тактики. Во 2003г, наметна некои крајни ограничувања за давањето на заем на одердени индустрии , и продолжи да бара од 1% до 3% повеќе резерви од големите урбани банки(главно насочени кон извоз) за разлика од руралните банки. Ова во никој случај не е необична ситуација . И САД во минатото барала од нејзините филијали да се исполнат голем број на услови за резервите.
 
== Банкарска супервизија и други активности ==
Централната банка во некои земји преку нејзините филијали го контролира и надгледува банкарскиот сектор. А во други земји банкарската супервизија ја води владиниот сектор како што е Министерството за финансии ва В.Б. , или самостојна владина агенција ( на пример, Агенција за регулатива и супервизија на банките на В.Б.). Го испитува билансот на состојба на банките и однесувањето со потрошувачите. Им помага на банките во трансферот на финансии, банкноти и монети од странски валути , само не во рефинансирањето,. Затоа често се нарекува ,,банка над банките’’.
 
Многу земји како што се Соединетите Американски Држави го надгледуваат и контролираат банкарскиот сектор преку различни агенции, кои иако имаат заедничка соработка , сепак имаат различни намери и цели. На пример, банките, депозитарните институции и другите типови финансиски институции (а често се поклопуваат) може да имаат различна регулатива . Некои типови банкарска регилатива можат да бидат доделени на други владини сектори, како што се владите на провинциите. Секој картел на банките се наљудува и се контролира многу внимателно.
 
== Независност ==
Во текот на последната деценија, се зголемуваше независноста на централните банки како начин за да се подобри долгорочниот економски развој. Сепак, се направија многу економски истражувања за да се дефинира врската меѓу независноста на централната банка и економскиот развој, а резултатите се двосмислени.
 
Бранителите на независноста на централната банка докажуваат дека централната банка што подложи на политичко влијание или притисок може да доведе до циклус на подем и пад (boom and bust), ако политичарите наведат зголемување на економската активност во корист на изборите, што ќе биде на штета на долгорочниот правилен развој на економијата во земјата. Во овој случај, најчесто независноста на централната банка се дефинира како управување и работа на банката без влијание на владата.
 
Во литературата за централна банка има дефинирано неколку типови самостојност.
 
==== Правна независност ====
:Независноста на централната банка е заштитена со закон. Овој тип независност во демократските држави е ограничен; скоро во сите случаи централната банка е одговорна пред владините функционери, или пред министрите или директно пред законот. Предизвик е да се одреди степенот на правната независност, бидејќи законот има само рамка во која владата и централната банка ја развиваат својата врска.
 
==== Независност во бирањето на целите ====
:Централната банка има право сама да ги поставува своите цели, без разлика дали тоа е таргетирање на инфлацијата , контрола на приливот на пари, или одржување на утврдените каматни стапки. Иако овој тип на независност е најзастапен, многу централни банки ги објавуваат нивните цели кои што се координирани со владините сектори. Ова ја зголемува трансарентноста во поставувањето на политиката со која ќе се води централната банка и со тоа се зголемува веродостојноста на целите што се одбрани со гаранција дека нема да бидат сменети без известување. Покрај тоа, поставувањето на заеднички цели на централната банка и владата помага да се избегнат ситуации каде што доаѓа до конфликт на монетарната и фискалната политика; стратешка комбинација што е многу неповолна.
 
==== Оперативна независност ====
:Централната банка има независност во одлучувањето кој е најдобар начин за да ги постигне своите стратешки цели, кои средства да ги користи и кога е најдобро време за нивно користење. Ова е најчеста форма на независност на централните банки. Банката на Англија доби независност во 1997 г., всушност, доби оперативна независност; таргетирањето на инфлацијата продолжи да го објавува министерот за финанси на говорот за годишниот буџет на парламентот.
 
==== Независност во управувањето ====
:Централната банка има овластување да ги води своите функции( (да вработува персонал, да поставува буџети, итн.) без прекумерно влијание од владата. Другите форми на независност не се можни ако централната банка нема значаен степен на независност во управувањето. Еден од најпознатите статистички показатели за независноста на банката што се користи во литературата е ,,стапката на обрт’’ на гувернерите на централните банки. Ако владата има навика често да назначува и да заменува гувернери, јасно е дека строго ја контролира централната банка преку изборот на гувернери.
Се тврди дека независната централна банка може да води поверодостојна монетарна политика, и постигнувањата на пазарот да ги направи подостапни. Неодамна, Банката на Англија ( 1997) и Европската централна банка станаа независни и користат јавно таргетирање на инфлацијата, на тој начин пазарите знаат што да очекуваат. Дури и на Народната банка на Кина и се даде голема слободна на дејствување поради тежината на проблемите со кои се соочува, меѓутоа во Народна Република Кина официјалната улога на банката останува национална банка, наместо централна банка, поради официјалното одбивање да ,,не го врзува’’ јенот или да го девалвира под ,,притисок’’. Затоа независноста на Народната банка на Кина може да се гледа како независност од САД кои што го водат финансискиот пазар, наместо независност од комунистичката партија на Кина што ја води земјата. Тоа што комунистичката партија не е избрана на избори, го намалува притисокот за да ги задоволи граѓаните, зголемувајќи ја својата независност.
 
Владите имаат определено влијание врз независноста на ,,независните’’ централни банки; намерата за независност е најпрво за да се спречи краткорочно влијание. На пример, претседателот на Банката за федерални резерви на САД е назначен од претседателот на САД ( сите кандидати за оваа позиција се препорачани од сопствениците на федералните резерви, сите се членови на одборот), а неговиот избор мора да го потврди Конгресот.
Меѓународните организации: Светската банка, Банката за меѓународни спогодби, и Меѓународниот монетарен фонд (ММФ) се поддржувачи на независноста на централната банка. Што е резултат на мислењето дека поголемата независност има добри страни. Поддршката за независност што ја даваат меѓународните организации делумно произлегува од врската помеѓу зголемената независност на централната банка и зголемената транспарентност во процесот на создавањето на стратегија на делување. Акциониот план на финансиските служби ( FSAP) од ММФ го испитува самовреднувањето, на пример преку повеќе прашања за независноста на централната банка во делот на транспарентноста. Централната банка која е независна ќе има подобри резултати во испитувањето отколку некоја која не е независна.▼
 
▲Меѓународните организации: Светската банка, Банката за меѓународни спогодби, и Меѓународниот монетарен фонд (ММФ) се поддржувачи на независноста на централната банка. Што е резултат на мислењето дека поголемата независност има добри страни. Поддршката за независност што ја даваат меѓународните организации делумно произлегува од врската помеѓу зголемената независност на централната банка и зголемената транспарентност во процесот на создавањето на стратегија на делување. Акциониот план на финансиските служби ( FSAP) од ММФ го испитува самовреднувањето, на пример преку повеќе прашања за независноста на централната банка во делот на транспарентноста. Централната банка која е независна ќе има подобри резултати во испитувањето отколку некоја која не е независна.
 
== Критика ==
Според Австриската школа, централното банкарство ја опустошува екмонијата со системската девалвација на валутата ,со создавање на оваа валута која нема природна вредност( (како златото) што води до инфлација која никогаш не завршува. Главните противници на банкарство на фракционални резерви се заштитниците на Австриската теорија на бизнис циклуси, како Лудвиг фон Мизес, Фридрих Хајек и Мурас Ротбарт.
 
[[Категорија:Централни банки| ]]
 
[[ar:مصرف مركزي]]
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/wiki/Централна_банка“