Википедија

Клеточно јадро: Разлика помеѓу преработките

Интерактивен преглед на историјата
[непроверена преработка][проверена преработка]
← Постаро уредувањеПоново уредување →
Избришана содржина Додадена содржина
НагледноВикитекст
Нема опис на уредувањето
викификација
Ред 1:
{{Без извори|датум=ноември 2009}}
[[Податотека:biological cell.svg|мини|350п|Шематски приказ на типична животинска клетка. [[Органели]]: (1) [[јадренце]] (2) '''јадро''' (3) [[рибозом]] (4) [[визикула]] (5) грануларен [[ендоплазматичен ретикулум]] (ER) (6) [[Голџиев систем]] (7) [[цитоскелет]] (8) мазен [[ендоплазматичен ретикулум]] (9) [[митохондрии]] (10) [[вакуола]] (11) [[цитоплазма]] (12) [[лизозом]] (13) [[центриола|центриоли]]]]
Само [[Еукариота|еукариотските]] [[Клетка|клетки]] имаат [[Морфологија|морфолошки]] диференцирано '''јадро'''. Тоа е неопходна компонента на клетката, бидејќи содржи [[наследен материјал]]. ПовеќетоФормата одна клеткитејадрото содржатзависи едноод јадро,формата ана исклучителноклетката: можатво датопчести содржати двекубични ([[хепатоцит]]иклетки е топчесто, некоиво [[праживотни]])издолжени иликлетки-овално. повеќеПонекогаш јадраможе (клеткитеда има и поинаква форма, на напречно-пругаститепример, кај некои видови [[мускуллеукоцит]]и), кај кои е сегментирано.
''Формата'' на јадрото зависи од формата на клетката: во топчести и кубични клетки е топчесто, во издолжени клетки-овално. Понекогаш може да има и поинаква форма, на пример, кај некои видови [[леукоцит]]и, кај кои е сегментирано.
Јадрото е составено од: ''[[јадрена обвивка]]'', ''јадрен сок'', ''[[јадренце]]'' и ''[[хроматин]]''.
Jadroto e osnovna komponenta na kletkata. Toa e edna od najzabele`itelnite strukturi vo eukariotskata kletka. Vo jadroto se izvr{uvaat najsu{tinskite procesi, svrzani so razmno`uvaweto i nasledstvoto. Pove}eto kletki imaat po edno jadro. Isklu~ok od ova se kletkite so pove}e jadra na nekoi gabi, kako i kletkite na crniot drob. Me|utoa postojat i kletki bez jadro kako eritrocitite i sitestite kletki na sprovodnoto tkivo kaj rastenijata. Tie go gubat svoeto jadro vo opredelen delben stadium od razvitokot i stanuvaat bezjadreni kletki. Jadroto naj~esto ima top~est oblik a goleminata naj~esto e proporcionalna so goleminata na kletkata.�Dokolku od edna kletka se izvadi jadroto taa po odredeno vreme }e prestane da funkcionira, no dokolku na mestoto na toa jadro se stavi jadro od druga kletka, kletkata }e prodol`i da funkcionira me|utoa so osobini na kletkata od koja e izvadeno jadroto.
Kaj sekoe jadro se razlikuvaat:�-Jadrena membrana - izgradena od dve lipoproteinski membrani. Nadvore{nata membrana na oddelni mesta preminuva vo ednoplazmati~niot retikulum, a vnatre{nata membrana e vistinska jadrena membrana. Karakteristi~no za memranata e toa {to na nejzinata povr{ina postojat pori preku koi se ostvaruva razmenata na informacii pome|u jadroto I citoplazmata.�-Jadrena plazma - vnatre{nosta na jadroto vo koja se vklu~eni hromatinot, jadrencata I ribozomite
 
Јадрото е основна компонента на клетката. Тоа е една од најзабележителните структури во еукариотската клетка. Во јадрото се извршуваат најсуштинските процеси поврзани со размножувањето и наследството. Повеќето клетки имаат по едно јадро. Исклучок од ова се [[Дикарион|клетките со две јадра]] на некои [[габи]], [[праживотни]], како и [[Хепатоцит|клетките на црниот дроб]] или оние со повеќе јадра (клетките на напречно-пругастите [[мускул]]и). Меѓутоа, постојат и клетки без јадро (како [[еритроцит]]ите и ситестите клетки на [[Спроводно ткиво|спроводното ткиво]] кај растенијата). Тие го губат своето јадро во определен делбен стадиум од развитокот и стануваат безјадрени клетки. Јадрото најчесто има топчест облик, а големината обично е пропорционална со големината на клетката. Доколку од една клетка се извади јадрото, таа по одредено време ќе престане да функционира, но доколку на местото на тоа јадро се стави јадро од друга клетка, клетката ќе продолжи да функционира, меѓутоа со особини на клетката од која е извадено јадрото. Кај секое јадро се разликуваат:
 
* [[јадрена обвивка]] (или мембрана). Изградена е од две [[липопротеин]]ски мембрани. Надворешната мембрана на одделни места преминува во [[Ендоплазматичен ретикулум|ендоплазматичниот ретикулум]], а внатрешната мембрана е вистинска јадрена мембрана. Карактеристично за мембраната е тоа што на нејзината површина постојат пори преку кои се остварува размената на информации меѓу јадрото и [[цитоплазма]]та.
* [[јадрена плазма]] - внатрешноста на јадрото во која се наоѓаат [[хроматин]]от, [[Јадренце|јадренцата]] и [[рибозом]]ите.
 
{{биологија-никулец}}
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/wiki/Клеточно_јадро“