Сив врат (цртан филм)

„Сив врат" — советски рачно цртан филм врз основа на приказната со истото име од Д.Н. Мамин-Сибиријак во 1948 година во студиото „Сојузмултифилм“. Режисерите Леонид Амалрик и Владимир Полковиков, обединети од слични креативни аспирации, нашле свој стил додека работеле на цртаниот филм.

Филм сивиот врат (1948)

Заплет

Анимираниот цртан филм „Сив врат“, e заснован на истоимената приказна на Дмитриј Мамин-Сибирјак, и им укажува на младите гледачи колку е важно пријателството во животот.

Еднаш патката по име Сив врат спасила зајак кој бил нападнат од лисица. Зајакот останал жив и здрав а лисицата и го скршила крилото на патката и таа не можела да лета на југ со останатите птици. Патката Сив врат останала да презими во ледената дупка, смрзнувајќи секој ден дупката станувала сè помала и помала. Лисицата дошла до дупката и чекала патката да излезе од неа. Патката Сив врат морала да се бори за живот, бегајќи од подмолната лисица, но благодарение на пријателството со зајакот и тетребот, успеала да не стане вечера за лисицата и таа научила повторно да лета.

Разлики од книгата

• За разлика од Д. Н. Мамин-Сибирјак, нема луѓе во цртаниот филм.
• Во цртаниот филм, крилото на Сивиот врат било скршено од удар од шепата на лисицата есента, пред да полета далеку, а мајката патка го изгубила Сив врат, мислејќи дека лисицата го изела. Во книгата, лисицата и го скршила крилото на патката долго пред да лета во потоплите краеви, уште во пролетта, па птиците знаеле дека патката ќе остане тука и и дале совети за зимата.
• Во бајката, патката Сив врат го запознава тетребот и останува да живее со него. Цртаниот филм додал епизоди за закрепнување на патката Сив врат и на нејзината одмазда кон лисицата.

Творци

сценарист	Георги Березо
режисери	Леонид Амалрик, Владимир Полковиков
консултантски директор	Виктор Громов
дизајнер на производство	Александар Трусов
аниматори	Надежда Привалова, Фјодор Хитрук, Александар Беakаков, Фаина Епифанова, Борис Петин, Josephозеф Старијук, Борис Мерович, Татјана Таранович, Борис Титов, Ламис Бредис, Лидија Реццова, Роман Давидов, Борис Степанцев, Дмитриј Белов, Вадим Долгих
сликари	Галина Невзорова, Ирина Светлица, Дмитриј Анпилов, Константин Малишев
оператор	Николај Воинов
композитор	Јуриј Николски
инженер за звук	О.Д. Ренски
диригент	Григориј Хамбург
технички асистент	И. Кулнева
уредник	И. Фирсова

Глумци кои ги позајмиле гласовите

• Глумците што ги позајмиле гласовите во улогите не се наведени во најавата, но се наведени заедно со целата екипа во Додаток на страница 203 во книгата: Филмови-бајки: Сценарија на нацртани филмови. Број 1 (1950).

Синхронизација

• Ирина Маликова
• Татјана Канаева
• Виталиј Ованесов
• Јулиен Балмусов

Награди

Цртаниот филм „Сив врат“ бил награден на фестивали:

• 1949 година - IV МКФ во Маријанске Лазна (Чехословачка) - Награда за најдобар анимиран филм за деца.
• 1949 година - II МКФ на работниците во градовите Чехословачка - Награда за најдобар детски филм.
• 1952 година - Бомбај МКФ - признание „Мермерна вазна".

Рејтинг од критичарите

Во „Есеи за историјата на советското кино“ (том 3), се посочува дека филмот станал дефинитивен пат за развој на жанрот анимација во текот на неколку години. Првиот директор на студиото „Сојузмултфилм“ Н. М. Кива го оценил филмот како „трогателен, строго постојан, стилски, мек, лирски, психолошки точен“.

Според И.П. Иванов-Вано, филмот станал „еден од резултатите на сите претходни побарувања на советската анимација, во исто време, првиот филм создаден врз основа на совладување на уметничката традиција на сродните уметности“ . Тој го карактеризирал „Сив врат“ како „класичен филм: во однос на режисерската структура, убедливата, возбудлива игра на нацртаните ликови, нивното спојување со сликовниот свет на сценографијата и емотивно експресивната музика од Ј.Николски“ .

«„Сив врат “(1948) Полковников и Амалрик сè уште удираат со неверојатна графика, мека палета на бои, во кои неверојатно се пренесува суптилна палета расположенија. Се разликува и е една од најтрогателните, најхуманите и најдраматичните слики од повоениот период со извонредната работа на аниматорите, најдобриот психолошки развој на ликовите“.».

Преснимување и повторно озвучување

• Озвучување 2001 година : Ирина Маликова, Татјана Канаева, Виталиј Ованесов (патка), Јулиен Балмусов (тетреб)
• Во 2001 година цртаниот филм бил обновен и преозвучен од Студио АС ДОО и Детски Сесија 1 ДОО. Во новата верзија, фонограмот бил целосно заменет, современи глумци биле вклучени во повторното озвучување, податоците за инженерот за звук и гласните глумци биле заменети во натписите. Сихронизацијата била исклучително негативно прифатена и од мнозинството гледачи на телевизија и од членови на професионалната заедница . Оваа верзија била објавена и на ДВД.

Изданија

Цртаниот филм е постојано објавуван на ДВД во колекции на цртани филмови:

• „Омилена бајка. Сив врат “(„Сојузмултфилм“).
• „Шумски приказни“ („Сојузмултфилм“)

Литература

• Бајковити филмови. Цртани филмски сценарија. Број 1 - М.: Госкиноиздат, 1950 година. - 208 година со. Г. Береско „Сив врат“ стр. 137-156 година.
• Текст со илустрации од анимираниот филм:

Мамин-Сибирјак Д. Н. "Сив врат". - М.: "АСТ", 2013. - 48 стр. - ("Сојузмултфилм претставува"). - ИСБН 978-5-17-077930-7. Серија книги: „Сојузмултфилм претставува“: легендарни цртани филмови во книги за прв пат!

• Иванов-Вано И.П. Кадар по кадар. - М.: Уметност, 1980. - С. 152-153. - 240 стр..
• Малјукова Л., Венхер Н—Руско-советско-руска // Енциклопедија на руска анимација/ Капков С.В. (изготвување). — М.: Алгоритм, 2006. — С. 23. — 810 с.

Надворешни врски

• „Сив врат“ на страницата „Енциклопедија на руско кино“
• „Сив врат“ на youtube
• „Сив врат: Две судбини на една патка“