Романски месеци
Традиционалниот романски календар има свои имиња на месеците, кои инаку се идентични со оние на грегоријанскиот календар . Во современа Романија и Молдавија, вториот календар исклучиво се користи за деловни и владини трансакции и преовладува во народната употреба. Сепак, традиционалните имиња на месеците се појавуваат во некои контексти, на пример на црковни календари произведени од Романската православна црква.
Сите имиња на месеците се со латинско потекло, што укажува дека нивната употреба му претходи на словенскиот допир околу VIII век. Шест месеци нивните имиња потекнуваат од одликите на месеците. Пет се добиени од латинските имиња што сега се користат во грегоријанскиот календар (и порано во јулијанскиот календар). Сепак, секоја од овие има народна етимологија и дополнително значење. Минатиот месец, декември, го носи името од името на Свети Андреј.
| Месец | вообичаено романско име | традиционално романско име | потекло на традиционалното романско име |
|---|---|---|---|
| Јануари | јануарие (ianuarie) | герар | изведен од јануариус, народната етимологија ја поврзува со гер - „смрзнувачка“; бидејќи зимата ја достигнува нејзината најниска точка во текот на овој месец. |
| Февруари | февруарие ( februarie) | фаунар (făurar) | изведен од фебруариус; народната етимологија ја поврзува со фаури - „да се создаде“; оттука, făurar би можел да значи и „ковач“, кој обликува предмети што треба да се користат во пролет, и „творец“, осврнувајќи се на студот што создава нови облици |
| март | мартие (martie) | мартишор (mărțișor) | mărțișor - потекнува од мартиус, со деминутив -ișor, па оттука и „мартче“ |
| Април | априлие (aprilie) | приер | изведен од априлис; народната етимологија ја поврзува со прии - „да се има добар предзнак“, затоа што се сметало за добар месец да се продолжат земјоделските работи започнати во март, а за да се создадат стада овци |
| Мај | мај (mai) | флорар | флоаре - "цвет"; месец со изобилство на вегетација. Споредете со Флореал во францускиот републикански календар. |
| Јуни | јуние (iunie) | чирешар (cireșar) | cireș - „цреша“, чие овошје зрее сега |
| Јули | Јулиј (iulie) | куптор (cuptor) | купотор - "печка"; честопати најтоплиот месец, а исто така и кога пченицата е подготвена за жетва |
| Август | аугуст (august) | густар | изведен од аугустус; народната етимологија ја поврзува со густа - „да вкуси“, бидејќи овошјето сега почнува да станува подготвено за берење |
| Септември | септембрие (septembrie) | рапчиуне (răpciune) 1 ; виничериу (viniceriu) 2 | 1 поврзан со временските услови, што се однесува на почетната настинка; 2 вин - „вино“, бидејќи септември е месец за производство на вино. Споредете со Вандемиер во францускиот републикански календар. |
| Октомври | октомбрие (octombrie) | брумарел | brumă - „слана“; brumărel значи „мала слана/сланче“, бидејќи ова само што почнува да се појавува во октомври |
| Ноември | нојембрие (noiembrie) | брумар | brumă - „слана“, во полн ек овој месец; слично на францускиот републикански календарски месец Бример |
| Декември | дечембрие (decembrie) | ундреа | од Индреа (<Андреас); Денот на празникот на Свети Андреј, 30 ноември, во очи во овој месец |
Поврзано уреди
Наводи уреди
- Dicționarul Explicativ al limbii române, Романска академија, Institutul de Lingvistică „Iorgu Iordan“, Editura Univers Enciclopedic, 1998 година