Рака (замок)

Рака — средновековен замок во близина на градот Кршко, Словенија. Тој е еден од најстарите средновековни замоци во Словенија.

Рака Grad Raka
Приказ на замокот од книгата Славата на Војводството Крањска
Општи податоци
Град	Кршко
Земја	Словенија
Координати	45°55′N 15°23′E
Почната	13 век

Историја

Замокот за првпат се споменува во 1161 година под името Арх (германски: Arch), а во 1279 година се споменува како Каструм Арх (Castrum Arch). Изграден најдоцна во втората половина на 12 век од грофовите од Боген, бил наследен од грофовите Андечи, а потоа преминал во сопственост на војводите од Спанхајм. Замокот бил продаден од роднина на витезите Арчер на баронот Георг фон Шајер.

Витезите Арчер го надгледувале замокот Рака од 1248 година до крајот на нивната лоза на крајот на 15 век. Во 1501 година, нивниот роднина, Леонхард Херич од Компоље во Благовица, му го продал замокот на баронот Георг фон Шајер од Сотеска. Замокот подоцна бил запален во 1515 година за време на бунт на селаните. Во 1525 година, замокот и неговиот имот му биле дадени на баронот Јохан Балтасар фон Вернек од страна на надвојводата Карл. Во почетокот на 17 век, бил во заедничка сопственост на баронот Јохан Руес фон Русенштајн.

Во текот на 17 век, замокот Рака бил во сопственост на бароните Вернек и на крајот бил продаден на семејството Кајзељ, кое организирало парцели со оранжерии и езерце со капацитети за одгледување ракови под замокот. Стариот замок е реновиран од неговата трошна состојба од страна на баронот Франц Карл Халер фон Халерштајн, кој го поседуваше од 1784 до 1825 година. Тој му даде сосема поинаков и префинет изглед, вклучувајќи нови уредени свечени градини и неколку наменски изградени доградби. Подоцна, дополнително го проширил имотот Рака преку купување на дел од имотите Студенице во 1800 година и Долење Радуље во 1811 година.

Кон крајот на 19 век, замокот бил во сопственост на благородникот Феликс Ленк. По бракот со богата Американка, Ленк изградил пилана во близина на дворецот, засадил лозја и поставил водовод во замокот од блискиот Полтер Спринг.

Замокот се користел како воена база за време на Втората светска војна. Помеѓу 1952 и 1961 година, Рака служеше како општинско седиште. Во 1948 година, по протерувањето од нивниот манастир, Ќерките на милосрдието се преселиле во замокот, каде што останале до 1998 година.

Во 2007 година, замокот беше прогласен за споменик од посебен архитектонски или историски интерес од страна на Општина Кршко со цел да се заштити интегритетот на неговиот пејзаж, архитектонска, уметничка и историска вредност и да се зајакне неговото културно наследство.

Архитектура

Замокот Рака е четириаголна трикатна зграда со мал подрум. На запад и на југ, замокот е опкружен со шуми и грмушки. Поминувањето околу самиот замок е возможно по тесна, земјеста патека. Се влегува во аркадираниот двор преку грандиозен влез од камен во класицистички стил. Замокот (дворецот) е празен од заминувањето на сестрите на добротворноста во 1998 година. Некои внатрешни мебели, тоалетите и бањите се недопрени.

Калуѓерките поставиле водовод во замокот, ги заградиле аркадите на дворот со дрво и стакло, делумно го поправале покривот (кој подоцна се распаднал) и изградиле едноставна гаража од тули на имотот зад замокот. Само јужните и западните крила на зградата имаат подруми, до кои може да се пристапи со широки дрвени скали директно од дворот.

Во блиското минато приземјето главно се користело за сточарство. А житницата и оставата, чајната кујна, сместени на подигнатото приземје на западното крило, беа опремени со подни прегради за складирање на земјоделски култури и со дрвени греди на таванот за висечки производи, разни производи кои потекнуваат од имотот и општи корисни предмети. Широки камени скали, поставени на средината на источното крило, водат од аркадираниот коридор до просториите на првиот кат, од кои некои се преградени. Дрвените подови се покриени со линолеум.

Во централниот дел на јужното крило се наоѓа сала со рамен таван и паркет во барокен стил. Една од најдобро зачуваните соби се вика собата на Јохана. На надворешната страна се користеше рачен лифт за пренос на храната од кујната во собите. Интересен е и просторот за дистрибуција на храна со мал, добро сочуван, вграден ормар и бариера и дистрибутивен пулт со плакари.