Полигон или ПОЛИГОН ― пионерски опит во океанографијата спроведен во средината на Атлантскиот Океан во текот на 1970-тите.[1][2] Опитот, предводен од Леонид Бреховских, бил првиот што го утврдил постоењето на т.н. мезоскални вртлози, вртлози на 100 км и 100-дневна скала, што ја поттикнало „мезоскалната револуција“.[1] Постоењето на мезоскални вртлози било предвидено од Хенри Стомел во 1960-тите,[3] но не постоел начин да бидат набљудувани со традиционалните методи на земање примероци.[1]

Поставување и резултати

уреди
 
Опитот „полигон“ со морскострујни метри. Тие со кои раководи „Академик Курчатов“ се во сино, со кои раководи „Дмитри Менделеев“ се во црвено, а со кои раководи „Андреј Вилкицки“ се во зелено. Боја бр. 1 во средината на оските се наоѓа на координатите 16,5° N, 33,5° W. Двете оски се во наутички милји.

Полигон бил предводен од Леонид Бреховских, од Институтот за акустика „Андреев“, кој вклучува шест истражувачки бродови и широка мрежа на морскострујни броила. Мерачите на проток биле поставени во крст, опфаќајќи област од 113 на 113 наутички милји наречена „полигон“.[1][3][4] Опитот бележел температура и проток, менувајќи ги броилата на секои 25 дена, притоа внимавајќи замените да не создадат празнини во податоците.[4] Вклучените истражувачки бродови биле „Академик Курчатов“, „Дмитри Менделеев“, „Андреј Вилкицки“, „Академик Вернадски“, „Сергеј Вавилов“ и „Пјотр Лебедев“.[5]

Од резултатите, Бреховских напишал во првичната статија за откритие „Дури и со нешто помалку софистицирана опрема отколку што беше пожелно, резултатите... ги надминаа сите очекувања во однос на... значењето на добиените научни резултати. Несомнено искуството... ќе биде многу корисно во подготовката за претстојниот меѓународен кампањски МОДУС... Изгледа како некои големи вртлози или бранови нарушувања патувале низ местото на ПОЛИГОН од исток кон запад. Нивните ваги биле блиски до оние на планетарните бароклинични Росбиеви бранови...“[4]

Проследување

уреди

По ПОЛИГОН следел опитот МОДЕ (Опит за динамика на средината на океанот; Mid Ocean Dynamics Experiment) предводен од Хенри Стомел и опитот ПОЛИМОДЕ од Андреј Монин.[1] Волтер Манк коментирал дека опитот ПОЛИГОН „ја запали револуцијата во мезоскала [и дека] МОДЕ го дефинира новиот поредок“ и дека „океанографијата никогаш не била иста“ оттогаш.[1]

Наводи

уреди
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 Munk & Day (2008)
  2. 16°30′N 33°30′W / 16.500° СГШ; 33.500° ЗГД / 16.500; -33.500, see Brekhovskikh et al. (1971)
  3. 3,0 3,1 Mikhalevsky (2005)
  4. 4,0 4,1 4,2 Brekhovskikh et al. (1971)
  5. Kort & Samoĭlenko (1983)

Наводи

уреди
  • Brekhovskikh, LM; Fedorov, KN; Fomin, LM; Koshlyakov, MN; Yampolsky, AD (1971). „Large-scale multi-buoy experiment in the Tropical Atlantic“. Deep-Sea Research and Oceanographic Abstracts. 18 (12): 1189. Bibcode:1971DSROA..18.1189B. doi:10.1016/0011-7471(71)90026-X.
  • Munk, W; Day, D (2008). „Glimpses of oceanography in the postwar period“. Oceanography. 21 (3): 14. doi:10.5670/oceanog.2008.30.
  • Mikhalevsky, P; Godin, O; Naugolnykh, K; Dubrovsky, N (2005). „Leonid Maksimovich Brekhovskikh“. Physics Today. 58 (11): 70. Bibcode:2005PhT....58k..70M. doi:10.1063/1.2155769.
  • Kort, VG; Samoĭlenko, VS (1983). Atlantic Hydrophysical Polygon-70: Meteorological and Hydrophysical Investigations. Oxonian Press. стр. 1. ISBN 978-0-86249-498-8. OCLC 11398947.

Дополнителна книжевност

уреди