Новруз во Узбекистан

Новруз (узбечки: Navroʻz / Наврўз) нашироко се слави во Узбекистан. Тоа е ден на пролетната рамноденица и го означува почетокот на пролетта на северната полутопка. Се слави на територијата што одговара на денешен Узбекистан најмалку две илјади години.[1] Новруз широко се славеше на огромна територија на Средна Азија и ритуалната практика ги доби своите посебни карактеристики. Фестивалот беше озаконет со молитви во џамиите и со посети на мазарите на муслиманските светци и на светите потоци.Во Емиратот Бухара, широка официјална прослава на Новруз започна Амир Музафар,кој се обиде да го зајакне имиџот на династијата Мангхит за време на кризата на политичкиот легитимитет.[2]

Деца кои го слават Новруз во Самарканд, (сега Узбекистан)

Кога Узбекистан беше дел од Советскиот Сојуз, прославите на Новруз биле генерално неофицијални, а понекогаш дури и забранети.[3] Во моментов Новруз е официјален државен празник во Узбекистан и секогаш се слави на 21 март. Сепак, празничните прослави се шират неколку дена.

Обичаи на Новруз

уреди
 
Прослави на Новруз во Бухара
 
Празнично готвење

Во подготовките за празникот, луѓето ги средуваат домовите и махалите (населбите) и купуваат нова облека. Пред, за време и по Новруз, вообичаено е да се подготви Саману, главното свечено јадење на празникот.Сумалак е слатка паста направена целосно од ртена пченица и се готви во голем казан. За да се подготви сумалак, пријателите, роднините и соседите - обично жени - се собираат околу казанот, сите на ред да ја промешуваат смесата.Кога е подготвен,сумалак се дели меѓу соседите, роднините и пријателите. На Новруз луѓето ги посетуваат и роднините и пријателите и им подаруваат подароци на децата.

Новруз често се наведува како најпопуларен празник во Узбекистан.[1] На 21 март се организираат детални празнични концерти низ целата земја, особено во главниот град Ташкент. Саемите на книги,концертите,игрите и специјалните телевизиски и радио програми траат цел месец март. Забележано е дека откако Узбекистан стекна независност во 1991 година, владините претставници го промовираа Новруз како главен национален празник и строго ја контролираа содржината и формата на свеченостите.[3]

Наводи

уреди
  1. 1,0 1,1 Sahadeo, Jeff; Zanca, Russell, уред. (2007). Everyday Life in Central Asia: Past and Present. Bloomington: Indiana University Press. стр. 202–203. ISBN 9780253013538.
  2. Malikov A.M., The celebration of Nawruz in Bukhara and Samarkand in ritual practice and social discourse (the second half of the 19th – the beginning of the 20th century) in Archaeology, Ethnology & Anthropology of Eurasia. volume 48. issue 2. 2020, p.124.
  3. 3,0 3,1 Tursunova, Zulfiya (2014). Women's Lives and Livelihoods in Post-Soviet Uzbekistan: Ceremonies of Empowerment and Peacebuilding. London: Lexington Books. стр. 26–27. ISBN 9780739179789.

Надворешни врски

уреди