Морков и стап
Фразата „морков и стап“ е метафора за употреба на комбинација од награда и казна за да се поттикне посакуваното однесување.[1]
Во политиката, „морков или стап“ понекогаш се однесува на реалистичниот концепт на мека и тврда моќ. Во овој контекст, морковот може да е ветување за економска или дипломатска помош меѓу нациите, додека стапот може да е закана од воена акција.
Потекло
уредиНајраните наводи на англиски јазик кон фразата „морков и стап“ потекнуваат од автори во средината на 19 век, кои пишувале во врска со карикатурата или цртаните филмови од тоа време кои прикажувале трка меѓу јавачи на магариња, при што губитникот џокеј користел стратегија на тепање на својот коњ со „гранчиња од црн трн“ за да го поттикне да продолжи напред, додека победникот на трката седи во своето седло опуштен и го држи крајот од својот стап со мамка.[2][3] Кај некои орални традиции наместо моркови се користеле репа како искушението на магарето.
Децении подоцна, идејата се појавила во едно писмо од Винстон Черчил, 6 јули 1938 година: „Така, со употреба на секој уред од стап до морков, изнемоштеното австриско магаре е форсирано да ја влече нацистичката количка на рид кој постојано се стрмнува."[4]
Јужната полутопка се зафати за фразата во 1947 и 1948 година поради коментарите на австралиските весници за потребата да се стимулира продуктивност по Втората светска војна.[5][6]
Најраните употреби на идиомот „морков и стап“ во широко достапните американски периодични изданија беше во изданието од 11 декември, 1948 година на Економист и во еден напис во весникот Дејли републик истата година во кој се дискутираше за економијата на Русија.[7]
На германскиот јазик, како и на рускиот и на украинскиот, сродниот идиом се преведува како шеќерен леб и камшик.
Поврзано
уреди- Насилна моќ и контрола
- Аверзиви
- Класично кондиционирање
- Економска анализа на правото
- Јамка за повратни информации
- Норми на реципроцитет
- Оперативно кондиционирање
- Психолошка манипулација
- Лиценцирање на стап
- Throffer, комбинација на англиските зборови threat и offer
- Двонасочна комуникација
Наводи
уреди- ↑ „Carrot and stick definition and meaning | Collins English Dictionary“. www.collinsdictionary.com (англиски). Посетено на 2021-08-04.
- ↑ Montague, Edward P. (1849). Narrative of the late expedition to the Dead Sea: From a diary by one of the party (англиски). Carey and Hart. стр. 139.
Edward p Montague the idea that persuasion is better than force.
- ↑ Child, Lydia Maria (1871). The Children of Mount Ida: And Other Stories (англиски). Charles S. Francis.
- ↑ Safire, William (December 31, 1995). „On Language – Gotcha! Gang Strikes Again“. New York Times. Посетено на 29 January 2018.
- ↑ „Douglas wilkie's News Sense UK Workers Must Produce More“. The Daily News. 1947-08-05. стр. 5. Посетено на 2015-12-14.
- ↑ „Increased Productivity“. Daily Advertiser. 1948-02-14. стр. 2. Посетено на 2015-12-14.
- ↑ „Marxist Socialism Abandoned, Russian Economy Capitalistic (1948) - on Newspapers.com“. Newspapers.com. Посетено на 2016-01-21.
Надворешни врски
уреди| „Морков и стап“ на Ризницата ? |
- EconPapers апстракт за експеримент користејќи го овој модел „Морковот или стапот: награди, казни и соработка“