Млекарка (Вермер)

Млекарка (холандски: Dienstmagd mit Milchkrug ) е слика масло на платно од холандскиот сликар Јоханес Вермер создадена помеѓу 1657 и 1661, постојат различни толкувања за нејзиното датирање, денес е во Државниот музеј во Амстердам каде што е еден од најважните и најпосетени експонати.

Млекарка
Dienstmagd mit Milchkrug

Творец	Јоханес Вермер
Година	c. 1657–1658 (различни проценки)
Димензии	в. 45.5 см × ш. 41 см
Место	Државен музеј (Амстердам), Амстердам, Холандија

Денес ова дело се вбројува меѓу најзначајните на Вермер. Воедно според композицијата и севкупната ликовна атмосфера, ова дело ги следи неговите ликовни постулати во кои неговата творечка зрелост го достигнала својот занаетчиски, креативен и мисловен врв..

Опис

На сликата е прикажана млекарка, жена која молзи крави и прави млечни производи како путер и сирење, таа внимателно го истура млеко во заоблено глинено садче, ставено на маса, во обична просторија. Млекарките првично работеле исклучиво во штали, пред богатите куќи да ги најмат за да ги извршуваат домашните работи, а за да не вработувале повеќе персонал.

На масата има разни видови леб. Таа е млада, силна жена, облечена скромно, во облека од лен, сина престилка и засукани заштитни ракави над подлактиците. Врз неа и врз целата, обична просторија, се разлева силна, дневна светлина.

Со сликањето на слугинката додека готви внимателно, Вермер не само што во слика внесува сцена од секојдневниот живот, туку сликата добива етичка и социјална вредност. Оваа скромна жена, посветено создава производ за домаќинството. „Нејзиното одмерено однесување, скромен фустан и претпазливоста при подготовка на храна, елоквентно, но сепак ненаметливо, покажуваат една од најсилните вредности на Холандија од 17 век, домашна доблест“, истакнуваат некои критичари.

Стил

Според изборот на уметникот за релативно ниска гледна точка и композиција во вид на пирамида, структурите од формите прикажани на сликата, почнувајќи од левиот преден план до главата на жената, сликата создава впечаток на монументалност и „можеби чувство на достоинство“. Преку оваа слика Вермер и композициски и структурално како и колористички ќе наговести идни сликарски стилови и ликовни преокупации суштински во 19 век и почеток на 20. Сликата ги содржи основните стилски одлики на овој голем автор. Чувство за реалистички детали. Прецизност. Неверојатна игра и доловување на светлината, можеби во ова дело највпечатливи. Поетско чувство за атмосферата - тивка ненаметлива, сконцентрирана. Често се споменува нејзината историја или нејзината позиција во рамките на историјата на уметноста но, не се разгледуваат симболите, композицијата, неверојатното сликарско толкување на мотивот и бројни други елементи кои се доказ за обмисленоста, анализата и филозофската ликовна постапка кај овој генијален автор.

Техника на сликање

Вермер спаѓа меѓу авторите кои го довеле до совршенство масленото сликарство. Бројните проучувања меѓу кои спаѓаат и ренгенски скенирања, и не само за ова негово дело, откриле употреба на чисти и добро обработени пигменти, точна и мајсторска употреба на врзива, масло, лак и други технолошки елементи кои најверојатно Вермер, самиот ги приготвувал според сопствените истражувања и потреба во ликовниот израз. Во ликовната постапка, покрај инсистирањето на реалниот приказ, точен и прецизен до еден совршен реалистички метод, Вермер инсистирал и на специфична употреба на светло темното, односно специфичната претстава на светлината, што зборува дека користел метод на лазурно поставување на колоритот во неколку транспарентни слоеви, со што постигнувал длабочина, специфична колористичка гама и педантност во изработката.

Оваа слика има „можеби најсветла палета на бои меѓу неговите дела“. Во неа употребувал скап природен ултрамарин (направен од кршен лапис лазул) додека другите сликари обично користеа многу поевтин лазурит. Покрај ултрамаринот, жолтиот пигмент е доминантен и во оваа екстремно светла слика (со значително помалку темно и конвенционално пренесување на светлина од која било слика на на Вермер). Со употребата на оловно белата боја, постигнал ефект на дневната светлина со различен интензитет, покажувајќи ги ефектите на нерамна текстура врз малтерисаните површини. Уметникот тука користел бело олово, умбер и црн јаглен. Грубите црти на лицето на жената се насликани со дебели слоеви на боја (импасто). Семето на кората на лебот, како и самата кора, заедно со плетените рачки од корпата за леб, се насликани со гранулирани наслаги од поантиле. Меките парчиња леб се прикажани во тенки спирали во боја, со мала количина окер.

Влијание

Како и повеќето дела на овој мајстор, сликата била инспирација, патоказ и размисла на низа ликовни творци како и во развојот на самата ликовна уметност. Иако неговата слава и признание дошло подоцна, неговата ликовна заслуга е откриена малку подоцна, сепак, денес во многу сегменти, неговата ликовна постапка и порака е интензивно присутна. Поетиката, мислата, постапката, третманот на светлината, психологијата на моделите - најчесто женскиот лик и друго се содржината која е предмет на инспирација и ликовна поука за многу сликари. Ова е делото од кое започнале многу сликарски правци во иднина: социјалниот реализам (Гистав Курбе), импресионизам и постимпресионизам (Ван Гог). Во дваесеттиот век неговата постапка ќе биде основата за развојот на стилскиот правец хипер реализам како и надреализам.

Таа често се јавува како цитат и во применетата уметност дизајнот а и во делата на некои постмодерни сликари..

Библиографија

• Bonafoux, Pascal, and Johannes Vermeer van Delft. Vermeer. New York: Konecky & Konecky, 1992. ISBN 978-1-568-52308-8 OCLC 249850444
• Cant, Serena, and Jan Vermeer van Delft. Vermeer and His World, 1632-1675. London: Quercus, 2009. ISBN 978-1-849-16005-6 OCLC 699202293
• Franits, Wayne E. The Cambridge Companion to Vermeer. Cambridge: Cambridge University Press, 2001. ISBN 978-0-521-65330-5 OCLC 45284708
• Franits, Wayne E. Dutch Seventeenth-Century Genre Painting: Its Stylistic and Thematic Evolution. New Haven, Conn: Yale University Press, 2004. ISBN 978-0-300-10237-6 OCLC 473754188
• Gaskell, Ivan, and Michiel Jonker. Vermeer Studies: [Proceedings of the Symposia "New Vermer Studies" Held in 1995 in Washington, and in 1996 in The Hague]. Washington: National Gallery of Art, 1998. Vol. 55. ISBN 978-0-300-07521-2 OCLC 631981597
• Gowing, Lawrence, and Johannes Vermeer. Vermeer. Berkeley, Calif: University of California Press, 1997. ISBN 978-0-520-21276-3 OCLC 36857459
• Henderson, Jasper, Victor Schiferli, and Lynne Richards. Vermeer: The Life and Work of a Master. Amsterdam: Rijksmuseum, 2011. ISBN 978-9-086-89068-2 OCLC 763023437 - Translated from the Dutch from Lynne Richards.
• Koningsberger, Hans. The World of Vermeer, 1632-1675. Time-Life Library of Art series. Amsterdam: Time-Life Books, 1985. ISBN 978-0-900-65858-7 OCLC 13302281
• Metropolitan Museum of Art (New York, N.Y.), and Liedtke, Walter A. The Milkmaid by Johannes Vermeer / Walter Liedtke. New York: The Metropolitan Museum of Art, 2009 OCLC 839735356
• Plomp, Michiel, et al. Vermeer and the Delft School / Walter Liedtke. New York : The Metropolitan Museum of Art, 2001. ISBN 978-0-870-99973-4 OCLC 819761194
• Pollock, Griselda. Differencing the Canon Feminist Desire and the Writing of Art's Histories. London: Routledge, 1999. ISBN 978-1-135-08440-0 OCLC 842262336
• Schama, Simon. The Embarrassment of Riches: An Interpretation of Dutch Culture in the Golden Age. New York: Knopf, 1987. ISBN 978-0-394-51075-0 OCLC 14132010
• Vermeer, Johannes, and Taco Dibbits. Milkmaid by Vermeer and Dutch Genre Painting Masterworks from the Rijksmuseum Amsterdam: Exhibition, The National Art Center, 26 September-17 December
• Wheelock, Arthur K. Vermeer & the Art of Painting. New Haven: Yale University Press, 1995. ISBN 978-0-300-06239-7 OCLC 31409512
• Wheelock, Arthur K., and Johannes Vermeer. Vermeer: The Complete Works. New York: H.N. Abrams, 1997. ISBN 978-0-810-92751-3 OCLC 36178954
• Liedtke, Walter. Special Exhibition: Vermeer’s Masterpiece, The Milkmaid on Vermeer’s Masterpiece The Milkmaid exhibit (September 10, 2009 – November 29, 2009). Audio. Includes transcript.
• Liedtke, Walter. Vermeer’s Masterpiece The Milkmaid: Discreet Object of Desire: A Curatorial Talk by Walter Liedtke, Curator, Department of European Paintings, The Metropolitan Museum of Art, New York. September 26, 2009. Video. (72 min)
• Lopate, Leonard. Vermeer's The Milkmaid, The Leonard Lopate Show. WNYC. September 18, 2009. Audio interview with Walter Liedtke, curator of a Vermeer exhibit. (18 min)

Надворешни врски

• The Milkmaid Архивирано на 13 јули 2012 г. at Rijksmuseum Amsterdam
• Vermeer's Masterpiece: The Milkmaid at The Metropolitan Museum of Art - 2009 Vermeer exhibition
• The Milkmaid at Essential Vermeer - detailed, interactive analysis on The Milkmaid
• Johannes Vermeer, The Milkmaid at ColourLex