Исусови параболи
Исусови параболи или Исусови приказни — кратки алегориски приказни кои пренесуваат духовни поуки преку примери од секојдневниот живот. Околу една третина од запишаните зборови на Исус се параболи.
Параболите (хебр. מָשָׁל mashal) биле вообичаен начин на изразување за Стариот завет и воопшто за еврејската духовна традиција.[1] Самиот Исус изобилно го користел овој начин на изразување. Во Новиот завет има околу 40 Исусови алегориски приказни и тие главно се наоѓаат во трите синоптички евангелија, според Матеј, Марко и Лука. Во Евангелието според Јован нема параболи[2][3][4], или ги има многу малку.[5][6]
Иако користел апстрактни теолошки изрази во разговорите со свештениците и неговите ученици, со руралното население во Палестина Исус зборувал во слики од нивното секојдневие. Кога учениците го прашале зошто им зборува на луѓето во параболи, Исус одговорил: „Вам ви е дадено да ги знаете тајните на царството Божјо, а на оние, надворешните, сè ќе им се кажува во параболи“ (Марко 4:11)[7]. „Затоа им зборувам во параболи, оти гледаат и не виѓаваат; слушаат и не чујат, ниту, пак, разбираат“ (Матеј 13:13)[8]. Затоа, во разговор со обичниот народ, Исус користел споредби како метод на поучување.
Споредбите се сликовит говор разбирлив во тогашно време. Исус обично зборува во сегашно време за работи кои редовно се случуваат во природата и човечкиот живот, и имаат вонвременско значење. Тој ги истакнува заедничките врски меѓу секојдневниот живот и духовната реалност на Царството Божјо. Како што пастирот се радува на пронајдена овца, така и Бог се радува на покаен грешник.
Снагата на параболата е во реагирањето на слушателите. Во параболите се појавуваат неочекувани моменти различни од вообичаената човечка логика, на пр. во параболата за работниците на лозјата. Многу приказни завршуваат со прашање и му дозволуваат на слушателот сам да одлучи кој пат да го избере. Исус сака слушателите да се препознаат себеси во споредбите, да препознаат што не е во ред во нивните животи и да заземат нова, различна позиција од претходната.[9]
Некои параболи повикуваат на будност, на очекување на царството Божјо. Такви се на пр. параболата за десетте девојки и парабола за верниот слуга. Многу параболи се критики на свештениците и богатите, во корист на отфрлените и презрените луѓе од пониските класи. Такви се, на пример: параболата за фарисејот и цариникот, парабола за богатиот човек и Лазар итн.
Наводи уреди
- ↑ Pheme Perkins (2007). Introduction to the synoptic gospels. 0-8028-1770-X. стр. 105.
- ↑ Barbara Reid (2001). Parables for Preachers. 0-8146-2550-9. стр. 3.
- ↑ Arland J. Hultgren (2002). The Parables of Jesus. 0-8028-6077-X. стр. 2.
- ↑ Catholic Encyclopedia у чланку Параболе тврди: „Нема параболи во Јовановото евангелие."
- ↑ The Vine and the Branches by David Tryon Архивирано на 31 декември 2010 г., како и други во текот на историјата вклучувајќи го Жан Калвин во John Calvin's Commentary on John Volume 2 Архивирано на 14 ноември 2011 г., Пристапено 8. 4. 2013.
- ↑ [1] Архивирано на 10 март 2012 г., Пристапено 8. 4. 2013.
- ↑ „Свето евангелие според Марко“. Свето писмо. Посетено на 12 мај 2022.
- ↑ „Свето евангелие според Матеј“. Свето писмо. Посетено на 12 мај 2022.
- ↑ Marko Matić: Prispodobe u Novom zavjetu, Biblija danas 2007.
Надворешни врски уреди
- List of biblical parablesАрхивирано на 7 јануари 2006 г.
- Another list, slightly different and only of the synoptic Gospels
- Jewish Encyclopedia: Parable
- Catholic Encyclopedia: Parable
- PBS: Frontline: From Jesus to Christ: The Parables
- Parables of Jesus at WikiChristian