Зигмунт Милковски
Зигмунт Милковски, псевдоним Тодор Томаш Јеж (23 март 1824 година во Подолија, Руска империја - 11 јануари 1915 година во Лозана, Швајцарија) полски романтичар писател и политичар кој се борел за независност на Полска (полски: Liga Polska). Во 1869 година станал член на Српското учено друштво, друштво кое и претходело на Српската академија на науките и уметностите .[1]
| Зигмунт Милковски | |
|---|---|
.jpg) | |
| Роден(а) | март 23, 1824 Сарацеја, Подолија, Руска Империја |
| Починал(а) | јануари 11, 1915 (возр. 90) Лозана, Швајцарија |
| Занимање | романописец, писател, политичар |
Творештво
уредиЗигмунт Милковски е еден од најплодните полски писатели, освен новинарски дела напишал 80 романи (втор по Крашевски). Како романописец дебитирал со делото Васил Холуб, објавено во 1858 година во „Литературен дневник“. Романите на Милковски го откриваат неговиот интерес за селските обичаи и култура, особено од Украина, каде ги документирал етнографски, но не го криел и својот позитивен став кон нив. Тој ги ценел и неговите естетски и етички вредности. Ги претставувал конфликти меѓу благородништвото и селаните, во кои го обвинувал благородниците. Сепак, тој укажал на можноста за воспоставување добри односи меѓу земјопоседниците и нивните поданици. Според него, социјалната рамнотежа требала да се заснова на поделба на трудот што е од корист за имотот и селото, како и на взаемна корист и почит. И покрај заедничките идеолошки нишки, романите на Милковски не биле монотематски. Во Ханџија Захорничка главната оска била изградбата на црквата и улогата на ликовите кои требале да ги научат принципите на религиозната градба. Романот Васил Халуба се однесувал на Руско-турската војна од 1828 година и Ноемвриското востание. Приказната за правнукот ги комбинирала карактеристиките на селски роман, историски роман, едукативна романса, семејна сага и социјално новинарство.
Романи
уреди- Васил Холуб, Лавов 1858 година, Дигитална библиотека Радом -
- Ханџија Захорничка, Вилнус 1859, ПОЛОНА
- Шандор Ковач, Вилнус 1861 ПОЛОНА
- Приказната за пра-пра-пра... внук и пра-пра-пра... дедо, том 1, дел 1 Вилнус 1863 година
- Приказната за пра-пра-пра... внук и пра-пра-пра... дедо, том 1, дел 2, Вилнус 1864 година
- Приказната за пра-пра-пра...внук и пра-пра-пра...дедо, том 2, дел 1 Вилнус 1863 година
- Приказна за пра-пра-пра...внук и пра-пра-пра...дедо, кн. 2, дел 2 Вилнус 1864 година
- Вретено, Лавов 1865 година
- Асана. Пасус од историјата на „Балканските Словени“ Историски роман, Лавов 1869 г.
- Учител, Варшава 1869 година
- Уроца, Варшава 1870 година
- Дерслав од Ритвиани, Варшава 1871 година
- Хрихор Сердечен, Познањ 1874,година
- Офиари, том 1, Варшава 1874 година
- Жртви том 2, Варшава 1874 ПОЛОНА – електронска верзија Зарница, Варшава 1874 година
- Еманципирана, Варшава 1874 година
- Случајот Стародуб, Лавов 1875 година
- За кралот Олбрахт, Варшава 1876 година, ед. 2 Варшава 1930 година
- Словенски херког, Варшава 1876 година
- Од турбулентен момент, Варшава 1880-1882 година
- Дефекти. Роман од историјата на јужните Словени, Варшава 1881 година
- Внук на знаменосецот, Варшава 1881 година
- Свршеницата на Харамбаши. Роман од историјата на јужните Словени, Варшава 1882 година
- Џуџест дипломат, Варшава 1882 година
- Дакиски регион. Роман од српската историја, Варшава 1883 година
- Низаради, Варшава 1884 година
- Во одбрана на гнездото, Варшава 1884 година
- Ротуловици. Роман од српската историја, Варшава 1884 година
- Благородничка дипломатија, Варшава 1885 година
- Пред двесте години, Краков 1887 година
- Зад ѕвездата водилка, Варшава 1896 година
- Овие и оние, Роман од времето на унгарската кампања, том 1, Варшава 1899 година
- Овие и оние, Роман од времето на унгарската кампања, том 2, Варшава 1899 година
- Овие и оние, Роман од времињата на унгарската кампања, том 3, Варшава 1899 година
- Во зората, Лавов 1889 година
- На реките на Вавилон, Варшава 1899 година
- Ластовици Варшава 1900 година
- Љубов во неволја - роман од историјата на Хрватска, Варшава 1902 година
- Дневниците на пробниот човек. Комишник, Варшава 1903 година
- Првата Божја заповед, Варшава 1907година
Политичко новинарство
уреди- Учеството на Полјаците во Источната војна, Париз 1858 година
- Дневниците на скитникот, Лавов 1858 година
- Скициран Л. Миерославски, Париз 1869 година
- Во Галиција и Исток, Париз 1880 г
- Одговори на адресите на полската младина, Краков 1883 година
- За активната одбрана и националното богатство, Париз 1887 ПОЛОНА
- Сеќавања на Ј.И. Крашевски, Варшава 1888 година
- Приказна од патување низ полските колонии во Северна Америка, Париз 1901 година
- Национално богатство на Полска. Малку за Националната лига, Лавов 1905 година
- Не ја расипувајте историјата малку, Варшава 1912 година
- Профили за емиграција, Викиизвор Лвов 1904
Ордени
уредиСо одлука на претседателот на Република Полска, Игнаси Мошцицки, од 9 октомври 1933 година, постхумно е одликуван со "Крст на независноста" за неговата улога во враќањето на независноста на Полска
Семејство
уредиРоден е во семејството на Јозеф, наполеонски офицер, службеник, закупец на имоти и Балбина (моминско Бруџевска).
Во 1861 година се оженил со Зофија (моминско Вроблевска, 1840-1906), со која имал пет деца:
- Јосиф (1870-1920), капетан на полската армија, витез на Виртути Милитари,
- Антонина (1871-?), сопруга на Францишек Равита-Гавронски,
- Хана Појавска (1872-1931), сопруга на познатиот уметник-скулптор,
- Хелена (1872-1931), сопруга на Станислав Тарчињски (1878-1926),
- Марија (1878-1907), сопруга на Станислав Вајл (1875-1944)[2][3][4].
Наводи
уреди- ↑ Bunjak, Petar. „Project Rastko - Poland E-library of Polish-Serbian Cultural Ties“.
Godine 1869. Zigmunt Milkovski (T. T. Jež) izabran je za inostranog člana Srpskog učenog društva.
- ↑ Willaume, Małgorzata J. (2012-01-01). „Zygmunt Miłkowski (1824–1915) w powstaniu styczniowym 1863 roku/ Zygmunt Miłkowski's (1824–1915) involvement in the January Uprising in 1863“. Annales UMCS, Historia. 67 (2). doi:10.2478/umcshist-2013-0004. ISSN 2083-361X.
- ↑ Zaleska, Ilona (2021-04-21). „Zygmunt Miłkowski (Tomasz Teodor Jeż) a Narodowa Demokracja“. Klio - Czasopismo Poświęcone Dziejom Polski i Powszechnym. 59 (3): 115–144. doi:10.12775/klio.202.024. ISSN 2719-7476.
- ↑ Mizerka, Jagoda (2021-12-30). „Wczesnośredniowieczne grodzisko w Dusinie, pow. gostyński, woj. wielkopolskie w świetle ponownej analizy archeologicznej“. Folia Praehistorica Posnaniensia. 26: 171–226. doi:10.14746/fpp.2021.26.07. ISSN 2450-5846.