Заглембовско наречје

Заглембовското наречје е говор на луѓето од заглембовскиот регион, денес надвор од употреба. Тоа му припаѓала на малополскиот дијалект, со шлески и руски каракетеристики (главно на планот на лексиката).

Меѓу изгубените одлики може да се споменат:

  • зачувувањето на старата наставка за аорист во прво лице еднина минато време (-ach, -ech → -ak, -ek), на пример: bułek – byłem, charowołak – ciężko pracowałam
  • преминот на звучното -ch w -k, на пример: w nosyk cosak, ik
  • -o како наставка на придавките во трето лице еднина, женски род, на пример: dobro baba
  • мазурски изговор, на пример: sacunek, zaba, capka
  • русизми на планот на лексиката, на пример: raniec – plecak, tornister (ранец); śmirny – grzeczny, spokojny (учтив, мирен); skolko – ile (колку); konfiety – cukierki (бонбони); riebiata – dzieci (деца).
  • краковско-познањска звучна фонетика, на пример: bered Adama, płod upad
  • лабијализација, на пример: łociec, łokno, łobrona
  • присуство на ниски самогласки, на пример: mom, jo, dóm, syr
  • премин на изговорот на во -om, на пример: są → som, idą → idom
  • упростување на согласните групи, на пример: jastrząb → jascąb

Одлики кои преживеале до денес:

  • тврд завршеток на глаголската основа, на пример: kąpe, kłame, rąbe, chrape
  • род кај именките различен од општополскиот, на пример: krawat (кравата) – krawatka, parasol (чадор) – parasolka, kluska (кнедла) – klusek, taboret (табурет) – tabor(et)ka, puf (коклица) – pufa, por (праз) – pora
  • тврд изговор на буквата ńsłonce, w koncu

Библиографија уреди

  • Magda Pastuchowa, Aldona Skudrzykowa: Polszczyzna Zagłębia Dąbrowskiego, Katowice 1994.