Долга песна

Долгата песна (монголски: Urtyn duu) е еден од централните елементи на традиционалната музика на Монголија. Овој жанр се нарекува „Долга песна“ не само поради тоа што песните се долги, туку и затоа што секој слог од текстот е продолжен долго време. Песната која трае четири минути може да се состои само од десет зборови. На одредени долги песни, како што е „Старецот и птицата“ потребни се 3 часа за да се испеат целосно, со сите 32 строфи. Лирските теми се фреквентни во зависност од контекстот, тие можат да бидат филозофски, религиозни, романтични или славенички и често ги користат коњите како симбол или тема што се повторува низ песната. Источните Монголци обично користат виолина со глава на коњ како придружба, понекогаш со еден вид традиционална флејта, наречена лимбе. Групите Оирати на западните Монголи традиционално пеат долги песни без придружба или придружени со Игил.

Опис

Монголската народна музичка традиција на долга песна е сложено исткаена со богата таписерија на национални обичаи и наследство, опфаќајќи ги живописните аспекти на монголската историја, култура, естетика, етика и филозофија. Во неговото срце лежи дефинирачката суштина на долгата песна - шуранхаи. Оваа техника вклучува создавање на продолжени, тенуто ноти украсени со длабоко модулирани вибрато на резонантните самогласки.

Меѓу најпочитуваните богатства во рамки на оваа музичка традиција се долгите песни на монголскиот ајзам. Ова се древни, величествени композиции кои поседуваат неверојатно широк вокален опсег, кои користат низа различни вокални движења. Тие вклучуваат сложени елементи за пеење и вокални импровизации кои ги вклучуваат неверојатно убавиот дан (сингл) и давхар (двојниот) шуранкаи - тенуто ноти украсени со длабоко модулиран вибрато на самогласките.

Овие песни, исто така, ја содржат етеричната нугалаа, каде што острите ноти грациозно се спуштаат во пониски тонови и калеидоскоп од вокални „смирувачки“ долги цртежи кои прикажуваат живописни звучни пејзажи. Музиката се расплетува со нагорна и надолна брзина, каде тоновите скокаат или ненадејно преминуваат кон повисоки или пониски регистри. Композицијата оживува со цохилго, вокално модулирана пулсација и цацлага, која потсетува на музичко прскање, што додава уникатна текстура.

Во ова музичко патување, исто така, се среќаваме со хајалга, слична на беспрекорна или бесплатна импровизација на тонови, и шигшри, техника слична на просејување или повторување на вокални вибрации. Овие сложени и разновидни техники на пеење ја влеваат долгата песна со длабоки филозофски и медитациски квалитети.

Долгите песни во монголската музика се манифестираат во три различни стилови: бесрег уртин дуу („мала долга песна“), суман уртин дуу („обична долга песна“) и аизам уртин дуу („величествени долги песни“). Овие класификации зависат од стилот на изведба на шуранхаи и сродните техники, а не од должината на самите песни. Терминот „аизам“ потекнува од „аја, зи кху“, кој ја започнува големата долга песна. Овие величествени композиции можат да се пофалат со експанзивни мелодии исполнети со длабоки филозофски теми, церемонијални гравитаси и аура на чест, почит и свеченост. Големите долги песни на Ајзам заземаат посебно место во церемониите и гозбите. Тие се придржуваат до различни церемонијални протоколи и го формираат врвот на жанрот на долги песни, предизвикувајќи ги и пејачот и свирачот на морин кхур (виолина со глава на коњ) да ги покажат своите исклучителни вештини и умешност.

Модерна историја

Од 2005 година УНЕСКО ја смета монголската долга песна за едно од ремек-делата на усното и нематеријалното наследство на човештвото.

На поволниот датум на 12 април 2013 година, „Долгата песна на монголската државност“ го доби своето официјално признание во Историскиот музеј на монголската државност, свето складиште сместено во големата сала за достоинствена државна свеченост на владата на Монголија. Овој монументален опус, „Долгата песна на монголската државност“, стои како антологија на девет прекрасни монголски големи долги песни, секоја сама по себе скапоцен камен.

Овие композиции кои ја возбудуваат душата го најдоа својот глас во Дорјдагва Мјагмарсурен, виртуоз на долга песна што стана независен истражувач. Неговото патување го одведе до Меѓународниот институт за проучување на номадските цивилизации, институција поврзана со УНЕСКО, каде вредно служеше од 2007 до 2021 година. Покрај него беше и Батулга Батболд, маестро на морин кхур.

Она што го издвојува неговиот албум е статусот на прва и единствена целосна снимка на монголски големи долги песни. Оваа уметничка форма, речиси изгубена за време на социјалистичката ера, беше ограничена на кратки сценски изведби од 3 до 5 минути. Воскреснувањето на овие епски песни означи значајна пресвртница во аналите на монголската музикологија, наследството на народната музика и овековечувањето на безвременската уметност на долгата песна. Почитувани монголски научници, истражувачи, академици и музиколози го поздравија ова достигнување како културна ренесанса.

Песните во оваа збирка беа прецизно изработени, зачувувајќи ја автентичноста на жанрот. Тие беа снимени без прекин, музички аранжман или инженерство, овозможувајќи да блесне чистата суштина на долгата песна. Тие прикажуваат различни техники на пеење од Централна Калха, Источна Монголија и Западна Монголија, како и античките мелодии макотрпно обновени преку повеќе од една деценија истражување.

Севкупно, оваа ризница од девет долги песни опфаќа импресивни 258 минути, при што секоја композиција се движи од 25 до 35 минути во времетраење. За да се заштити ова културно богатство, едно издание на „Долгата песна на монголската државност“, обвиткано во дрвено ремек-дело украсено со девет скапоцени накит, го најде својот вечен дом во Државниот фонд за нематеријално наследство на Националниот центар за културно наследство на Монголија.

Конечно, во септември 2014 година, албумот „Долга песна на Монголската државност“ на М. Фондацијата на Монголија.

Музичкиот истражувач Ојуна В. Пилчер навлезе во царството на долгите песни во рамките на Лигата на Алкса во Внатрешна Монголија, нудејќи неколку проникливи студии. Нејзиното дело го истакнува потресното евокирање на носталгијата на современата долга песна во пресрет на модернизацијата. Понатаму, Пилчер го нагласува длабокото значење на визуелните и зоолошките метафори испреплетени во лирските наративи, категоризацијата и вокалните техники на уртин дуу. Истражувањето на Пилчер ја открива и длабоко вкоренетата поврзаност на пејачите со номадскиот сточарски живот, нивното длабоко чувство на копнеж и искрените изрази на носталгија пренесени преку емотивната моќ на музиката.

Литература

• Бао, Даркан и Вујунтаоли (2007). Монголска долга песна . Хангжу: Народна издавачка куќа Жеџијанг.
• Каризо, Лилијана (2010). „Уртин Дуу: Изведување музички пејзажи и монголската нација“. Магистерски труд, Универзитетот во Илиноис во Урбана-Шампејн.
• Чао, Дејвид (2010). „Уртин Дуу: Монголската долга песна во Монголија и Кина“. Д-р дис., Универзитетот во Калифорнија.
• Пег, Керол (2001). Монголска музика, танц и орален наратив: изведување различни идентитети . Сиетл: Прес на Универзитетот во Вашингтон.
• Пилчер, Ојуна В. (2018). „Не можете да пеете Уртин Дуу ако не знаете како да јавате коњ“: Уртин Дуу во Алшаа, Внатрешна Монголија“, Азиска музика, 2018, стр. 4–33.
• Јун, Сунмин (2011). „Бргајќи ги пејачите: Транзицијата на долгата песна (Уртин Дуу) во постсоцијалистичка Монголија“. Д-р дис., Универзитетот во Мериленд.

Надворешни врски

• УНЕСКО: Уртиин Дуу: Традиционална народна долга песна
• Монголски проект за долга песна Архивирано на 18 септември 2020 г.