Вилијам Рандал Кример

Сер Вилијам Рандал Кример (18 март 1828 година - 22 јули 1908 година) обично познат по средното име „Рандал“, бил англиски либерален пратеник, пацифист и водечки застапник за меѓународната арбитража. Тој бил награден со Нобелова награда за мир во 1903 година за неговата работа со меѓународното арбитражно движење.[1]

Сер Вилијам Рандал Кример
Член на Парламент за Хагерстон
На должноста
24 октомври 1900 – 22 јули 1908
Претходник Џон Лоус
Наследник Руперт Гинис
На должноста
18 декември 1885 – 13 јули 1895
Наследник Џон Лоус
Лични податоци
Роден(а) 18 март 1828
Ферем, Хемпшир, Англија, Обединетото Кралство
Починал(а) 22 јули 1908(1908-07-22) (возр. 80)
Лондон, Англија, Обединетото Кралство
Националност Британец
Партија Либерали
Награди Нобелова награда за мир
Витез на Ред на Св. Олав
Коњаник на Почесната легија
Низок витез

Ран живот уреди

Клер е роден во семејство од работничка класа во јужниот англиски град Ферем. Татко му бил тренер, кој го напуштил семејството набргу откако се родил Рандал Крамер. Неговата мајка го воспитала заедно со неговите две сестри, осигурувајќи се тој да го стекне образованието во мештанското методистичко училиште. Тој го зголемил своето знаење со присуство на бесплатни предавања, бил избран за градежник и станал вешт столар.

Преселувајќи во Лондон во 1852 година, Клер станал активен како организатор на синдикатот, брзо станувајќи признат водач на трудот. Кремер бил избран за секретар на Меѓународната асоцијација на работници во 1865 година, но поднел оставка две години подоцна во 1867 година, бидејќи сметал дека организацијата станува премногу радикална. Иако бил многу вклучен во кампањи за прогресивни цели, и почитуван од Маркс, Кример не се согласувал со револуција предводена од работници.[2]

Улога во меѓународното движење за арбитража уреди

Уште во неговата прва неуспешна кандидатура во парламентот во 1868 година, Клер се залагал за проширување на меѓународната арбитража како мирна алтернатива за разлика на војна, за решавање на споровите.[2]

Тој бил избран за либерален пратеник во парламентот за Хагерсон во округот Шордич од Хакни од 1885 до 1895 година, а од 1900 година сè до неговата смрт поради пневмонија во 1908 година.

Користејќи ја својата платформа како пратеник, Клер "одгледувал" сојузници и на континентална Европа и преку Атлантикот, вклучувајќи ги Фредерик Паси, Вилијам Џенингс Брајан и Ендру Карнеги . Користејќи ја својата мрежа на контакти и неговиот талент за организација, Клер направил многу за создавањето и проширувањето на установите за меѓународна арбитража, кои за време на неговиот живот биле успешни во мирно решавање на бројни меѓународни спорови. Оваа работа вклучувала со-основање на Меѓупарламентарната унија и Меѓународната арбитражна лига; стекнување на прифаќање за Договорот Олни - Понсефот во 1897 година меѓу Соединетите држави и Обединетото Кралство, за што би се барало арбитража на големи спорови како територијата на Есекибо (договорот бил отфрлен од Сенатот на САД и никогаш не стапил во сила); и подготовка на теренот за Хашките мировни конференции од 1899 и 1907 година.[2]

Во знак на признание за својата работа во арбитражното движење, Клер ја освоил Нобеловата награда за мир, првапат за едно лице, во 1903 година. Од наградата 8,000 фунти тој донирал 7.000 фунти како подарок до Меѓународната арбитражна лига.[3]

Исто така, тој беше прогласен за Коњаник на француската Почесна легија,[4] освои норвешкиот витез на Свети Олаф и беше витез во 1907 година.

Основното училиште „Рандал Кример“, во Хагерстон,[5] е именувано во негова чест.

Смрт уреди

Кример починал на 22 јули 1908 година, оставајќи имот од тогашни 2,241 фунти (1,803 фунти нето вредност во тогашна вредност).[3]

Наводи уреди

  1. „The Nobel Peace Prize 1903 Randal Cremer“. nobelprize.org.
  2. 2,0 2,1 2,2 Mark Mazower (2012). „Chpt 3: The empire of Law“. Governing the world. Allen Lane. ISBN 9780-7-1399683-8.
  3. 3,0 3,1 „Sir W. Cremer's Will“. David Duncan and William Ward. 24 октомври 1908. Наводот journal бара |journal= (help)
  4. Од светските миротворци, епитом од Меѓупарламентарниот сојуз, уреден од Хејн Дејвис, 1908 година
  5. „Randal Cremer Primary School“. Hackney Borough Council. Посетено на 21 април 2020.

Надворешни врски уреди