Астрид Иваск (родена Астрид Хелена Хартман ; 7 август 1926 - 24 март 2015 година) [1] била летонско-американска поетеса.

Податотека:Astrid Ivask.jpg
Астрид Иваск

Биографија уреди

Родена е Астриде Хелена Хартман во Рига, ќерка на Мартиш Хартманис, латвиски армиски генерал и Ирма Марија Хартмане. Нејзиниот брат бил компјутерскиот научник Јурис Хартманис . По советската окупација на Летонија во 1940 година, генералот Хартманис бил затворен од Советскиот Сојуз.[1] Тој беше погубен во 1941 година, но неговото семејство немаше да дознае за неговата судбина дури по падот на СССР во 1991 година [2]

Иваск, нејзината мајка и брат ја напуштиле Летонија во камповите за раселени лица во Германија во 1944 година. Иваск студирала јазици на Универзитетот во Марбург . Таа подоцна напишала „Во Марбург -на-Лан ми се отвори европскиот интелектуален живот. За три години на универзитетот работев со седум странски јазици, некои живи, некои одамна мртви и се оженив во областа на фино-угрската култура“. Магистрирала во 1949 година. Истата година се омажила за естонскиот поет Ивар Иваск, кој таму го стекнал својот докторат по литература и историја на уметност, и тие се преселиле во Соединетите Држави, каде што Ивар Иваск бил ангажиран како член на факултет на колеџот Сент Олаф во Минесота .[1][2][3]

Во 1967 година тие се преселиле во Норман, Оклахома, каде што Ивар Иваск станал професор по современи јазици и литератури на Универзитетот во Оклахома . Таа работела како помошен професор предавајќи руски, германски и француски јазик. Ивар Иваск била уредник на универзитетското литературно списание World Literature Today и парот бил домаќин на многу автори и критичари во нивниот дом и учествуваше во читања и литературни настани.[1][3]

Во 1991 година, парот се преселил во округот Корк, Ирска, но Иварк Иваск починал во 1992 година. Астрид Иваск се вратила во Рига во 2001 година [1][3]

Работа уреди

Првата поетска збирка на Иваск беше Ezera kristības („Крштевањето на езерото“, 1966 година). Други збирки вклучуваат Ziemas tiesa („Зимски суд“, 1968), Солис силоси („Чекор во шумата“, 1973), Līču loki („Curving Bays“, 1981), На работ на Fallow (1981), Gaisma ievainoja ( „Светлината ранета“, 1982). Поголемиот дел од нејзината работа е напишана на латвиски, но една збирка, Oklahoma Poems (1990), е напишана на англиски јазик. Нејзините собрани песни се Wordings (1987).[1][2][4][5]

Нејзини други дела вклучуваат Pārsteigumi un atklājumi („Изненадувања и откритија“, 1984), детски песни и приказни и книга со поетски скици за патувања, Līču loki: Ainas un ainavas („Кривни заливи: погледи и пејзажи“, 1981 година), илустрирани од фотографијата на Ивар Иваск.[3]

Награди и почести уреди

Таа била наградена со наградата Зинаида Лазда за Ziemas tiesa и наградата за литература на Фондацијата за култура на Летонците за силосите на Солис. [4] Таа ја добила наградата за проза Jānis Jaunsudrabiņš за скици за патувања.[5] Pārsteigumi un atklājumi ја освои наградата Гоперс .[3] Нејзиното дело Licu loki ја доби наградата за проза Jānis Jaunsudrabiņš .[3] Таа била наградена со Орден на трите ѕвезди на Летонија, Орден на Белата ѕвезда на Естонија и Годишна награда на Сојузот на писатели на Летонија за нејзиниот придонес во промовирањето на културата и литературата.[1] Сепак, пред сè, на пријателите на Астрид Иваск ќе им недостасува нејзината великодушност на духот, нејзиниот поетски сензибилитет и нејзината лична благодат и неизгаслив шарм.

Наводи уреди

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 „A Tribute to Astrid Ivask: A Literary Light“. World Literature Today. April 2, 2015. Посетено на 2017-05-08. Грешка во наводот: Неважечка ознака <ref>; називот „:0“ е зададен повеќепати со различна содржина.
  2. 2,0 2,1 2,2 Празен навод (help) Грешка во наводот: Неважечка ознака <ref>; називот „:1“ е зададен повеќепати со различна содржина.
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 Ezergailis, Inta (2001). „Astride Ivaska“. Во Serafin, Steven (уред.). Twentieth-Century Eastern European Writers: Third Series. Dictionary of Literary Biography. 232. Gale. Грешка во наводот: Неважечка ознака <ref>; називот „:4“ е зададен повеќепати со различна содржина.
  4. 4,0 4,1 Wilson, Katharina M. (1991). An Encyclopedia of Continental Women Writers. Taylor & Francis. ISBN 9780824085476. Грешка во наводот: Неважечка ознака <ref>; називот „:2“ е зададен повеќепати со различна содржина.
  5. 5,0 5,1 George, Emery Edward (1993). Contemporary East European Poetry: An Anthology. Oxford University Press. ISBN 9780195086362. Грешка во наводот: Неважечка ознака <ref>; називот „:3“ е зададен повеќепати со различна содржина.

https://www.worldliteraturetoday.org/blog/literary-tributes/tribute-astrid-ivask-literary-light