IP-адреса

Адресната шема (форматот на IP-адресите и начинот на нивното користење) е од базично значење во процесот на насочување (routing) на IP-пакетите низ мрежата. Секоја IP-адреса има точно определен формат. На секој корисник приклучен на TCP/IP мрежа, му се доделува една единствена 32 битна логичка адреса поделена во два дела:

број на мрежата (network number) и
број на хостот (host number).

Мрежниот број ја дефинира мрежата, и ако мрежата треба да биде дел од Интернет, тој се доделува од глобален авторитет Network Information Center (NIC). На секоја нова мрежа која бара пристап на Интернет, NIC доделува по еден мрежен број, а тоа всушност се група од IP-адреси со која операторот на мрежата може слободно да располага и да ги доделува на хостовите.

IP-адресата се состои од 32 бита (кога се говори за IP-адреси се подразбира IPv4 адреси), групирани во 4 октети, одвоени со точки и претставени во децимален формат (на пример 194.149.144.1). Минимална декадна вредност на еден октет е 0, а максимална 255.

IP-адресирањето поддржува 5 различни адресни класи A, B, C, D и E. Само класите A, B и C се за комерцијална употреба. Најзначајни битови од првиот октет ја индицираат мрежната класа.

Така, со IPv4 се организирани сите корисници/уреди во едноставна дво-нивовска хиерархија која содржи мрежен ID (кој ја дефинира мрежата) и ID на хостот (кој го дефинира хостот на дадена мрежа). Со цел да се задоволат потребите на големите и малите мрежи 32 битното адресно поле е поделено на три класи за unicast апликации. Класа А, B и C за големи, средни и мали мрежи соодветно.
Адресирањето на милиони компјутери низ целиот свет користејќи притоа само две хиерархиски нивоа дефинирани во IPv4 резултирало со многу големи насочувачки табели. Во почетокот на 1990-тите год. проблемите поврзани со адресирачката шема на IPv4 речиси и да го лимитирале растот на Интернетот поради недостатокот на адреси од класата B како и поради зголемувањето на големината на насочувачките табели. Како привремено решение бил развиен концептот Classless Inter-Domain Routing (CIDR) кој овозможува делење на преостанатите адреси од класата C во блокови со променлива големина.

Дефинирани биле четири географски зони во светски размери и на секоја од тие зони и бил доделен дел од адресниот простор на адресите од класата C. Доделувањето на адресите од класата C на зони се случило со цел да се намали големината на насочувачките табели.

Кај IP-адресирање без класи (CIDR) IP-адресата е 64-битна вредност составена од два дела:

IP-адреса од 32 бити, и
маска (mask) од 32 бити.

Притоа, маската го дефинира мрежниот дел од IP-адресата, но во случај на бескласно адресирање, IP-адресната група не мора да припаѓа на дефинираните класи на IP-адреси. Има два начина за означување на мрежите адресирани на овој начин, кои ќе ги илустрираме преку пример:
1) a.b.c.d/255.255.255.0 (во овој случај маската е во децимален формат, ист како и IP-адресата);
2) a.b.c.d/24 (во овој случај маската е број кој го дефинира бројот на единици во 32-битната маска, почнувајќи секогаш од левата страна – во случајов маската /24 одговара на децимален формат 255.255.255.0, односно првите 24-бита од форматот на IP-адресата се сетирани на “1”).

Пример за IP-адресирање без класи:
IP=10.24.17.198 / 255.255.248.0 (IP-адреса / IP маска)

OA.18.11.C6 OA.18.11.C6
FF.FF.F8.00 00.00.01.C6
Мрежен дел = 10.24.16.0, хост дел од IP-адресата = 0.0.1.198