Халал
„Халал“ (حلال, халаал) е арапски поим со значење „дозволено“. Во контекст на исхраната, поимот означува храна која е дозволива според исламските закони. Се смета дека 70% од муслиманите ширум светот го запазуваат овој начин на исхрана.[1] Антоним на овој збор е зборот „харам“.
„Халал“ како збор уреди
Употребата на поимот варира од арапските говорници до оние кои го користат како заемка или сосема странски збор. На пример, во македонскиот, како турцизам/архаизам се употребува турската варијанта „Алал!“ како извик на одобрение за некој или нешто.
Во арапските земји, зборот се користи за сѐ она што е дозволиво според исламските закони, за разлика од харам, што го означува сѐ она што е забрането. Ова го подразбира човековото поведение, вербалната комуникација, облеката, однесувањето, манирите и законите на исхрана.[2]
Вон Арапскиот свет поимот најчесто се употребува во потесна смисла, само за исламската исхрана, особено кога се работи за месо и живина, иако може да има и поопшто значење.[3]
Различни видови на „халал“ уреди
Дабишки „халал“ уреди
Приврзаниците на оваа филозофија сметаат дека за храната да биде „халал“, таа не смее да биде забранета и животното мора да биде заклано според традиционалните правила пропишани во Суната, познати како дабиха. Ова е најстрогата дефиниција за „халал“.
Категорички забранети супстанции уреди
Коранот забранува разни супстанции како недозволени („харам“) за консумирање:
- Свинско, или какви било свински производи (како да речеме пача) (Куран, 2:173)
- Крв (Куран, 2:173)
- Животни заклани во било чие име освен Божјето (Куран, 2:173)
- Мрша (Куран, 5:3)
- "Острозаби ѕверки" според Суната - сите месојадни животни, со исклучок на највеќето риби и морски животни
- Сите опојни средства (особено алкохолот). (Куран, 2:219)
Постојат извесни несогласувања помеѓу муслиманите во врска со морската храна, особено во врска со грабливите морски животни. Заставовите на исламските учени, IFANCA (Исламскиот совет за храна и исхрана на Америка) вели:[4]
- Сите се согласуваат дека рибите со крлушки се „халал“
- Сунитите ги сметаат сите риби за „халал“, додека некои Шиити сметаат дека само шкампите и рибите со крлушки се „халал“[5] Во рамките на Ханафистичката школа преовладува мислењето дека морските плодови (шкампите, јастозите, крабите, школките итн.) се забранети.
- Највеќето се согласуваат дека жабите се забранети заради забраната на нивното убивање во Хадисот. Муслиманите од југоисточна Азија сметаат дека животните кои живеат и на копно и во вода (како водоземци, некои влекачи и некои видови птици) не се за јадење.
Поврзано уреди
Наводи уреди
- ↑ Dorothy Minkus-McKenna. "the Pursuit of Halal". Progressive Grocer; 1 декември 2007; 86, 17;
- ↑ „архивски примерок“. Архивирано од изворникот на 2007-10-19. Посетено на 2008-03-09.
- ↑ „33beat.com“. Архивирано од изворникот на 2008-04-11. Посетено на 2008-03-09.
- ↑ „Halal Digest“. Архивирано од изворникот на 2006-09-23. Посетено на 2008-03-09.
- ↑ [https://web.archive.org/web/20080401124717/http://www.al-islam.org/organizations/Aalimnetwork/msg00283.html Архивирано на 1 април 2008 г. ['Aalim Network QR] Sea Food]