Струен делител

Струен делител или делител на струја – едноставно електронско коло кое овозможува да се добие струја пропорционална на друга струја. Колото се состои од паралелни гранки и се анализира со Кирхофовите закони, а особено со законот за јазли.

Општо

Формулата на струјниот делител овозможува да се пресмета јачината на струјата која тече низ отпорник кога истиот е дел од повеќе отпорници врзани во паралела и кога се знае вкупната струја која го напојува овој склоп. Ова коло е пандан на напонскиот делител.

Еднонасочен режим

Коло со две гранки

Пример на струен делител.

Нека имаме едноставен јазол и две гранки со отпорници $R_{1}$ и $R_{2}$. Може да се покаже дека, ако со $G_{1}$ и $G_{2}$ се обележата кондуктансакондуктансите на двете гранки ($G=1/R$), тогаш јачината на струјата во гранката 1 е дадена со:

$I_{1}=I\,{{G_{1}} \over {G_{1}+G_{2}}}$

Изведувањето на резултатот може да се направи на следниов начин: нека $U$ е напонот на краевите на $R_{1}$ и $R_{2}$. Тогаш:

$I_{1}={U \over {R_{1}}};I_{2}={U \over {R_{2}}}$

$I_{1}+I_{2}=U*{{R_{1}+R_{2}} \over {R_{1}*R_{2}}}$

нека :

$U={{R_{1}\,R_{2}} \over {R_{1}+R_{2}}}\,I$

Така, со замена на U во првата равенка:

$I_{1}={1 \over {R_{1}}}\,{{R_{1}\,R_{2}} \over {R_{1}+R_{2}}}\,I$

Се добива резултатот:

$I_{1}={{R_{2}} \over {R_{1}+R_{2}}}\,I$

Коло со три гранки

Пример на струен делител

Коло еквивалентно на претходното, сведено на две гранки со еквивалентен отпор од две гранки.

Може да се искористи истата релација:

$I_{1}=I\,{{G_{1}} \over {G_{1}+G_{2}+G_{3}}}$

Потоа кондуктансите може да се трансформираат во отпори и се добива:

$I_{1}={{R_{2}\cdot R_{3}} \over {R_{2}\cdot R_{3}+R_{1}\cdot R_{3}+R_{1}\cdot R_{2}}}\,I$

Синусоиден режим

Истата постапка може да се примени на коло со импедансаимпеданси во паралела, под услов да се замената кондуктансите $G$ со комплексни адмитансаадмитанси ${\underline {Y}}$ и да се замената јачините $I$ и $I_{2}$ со соодветни комплексни броеви ${\underline {I}}$ и ${\underline {I}}_{2}$. Тогаш резултатите може да се генерализираат на кола кои содржат кондензатори и намотки.

Земајќи го повторно колото со две гранки ${\underline {I}}_{1}={\underline {I}}\,{{{\underline {Y}}_{1}} \over {{\underline {Y}}_{1}+{\underline {Y}}_{2}}}$

Изведување:

${\underline {I}}_{1}={\underline {Y}}_{1}{\underline {U}}$

${\underline {I}}_{2}={\underline {Y}}_{2}{\underline {U}}$

${\underline {I}}={\underline {I}}_{1}+{\underline {I}}_{2}={\underline {U}}({\underline {Y}}_{1}+{\underline {Y}}_{2})$

${\underline {I}}_{1}={\underline {U}}({\underline {Y}}_{1}+{\underline {Y}}_{2}){\frac {{\underline {Y}}_{1}}{{\underline {Y}}_{1}+{\underline {Y}}_{2}}}={\underline {I}}{\frac {{\underline {Y}}_{1}}{{\underline {Y}}_{1}+{\underline {Y}}_{2}}}$

Поврзано

• Напонски делител
• Кирхофови закони
• Омов закон

Надворешни врски

• Divider Circuits and Kirchhoff's Laws chapter from Lessons In Electric Circuits Vol 1 DC free ebook and Lessons In Electric Circuits series.
• University of Texas: Notes on electronic circuit theory